P1130615 resize

14

r OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA ŚRODKOWOEUROPEJSKIEJ CYWILIZACJI WCZESNCWABWEJ

Cywilizacja ta charakteryzuje się szeregiem wspólnych cech. W ceramice uwidaczniają się one w analogicznym lub zbliżonym zestawie form naczyń (w zasadzie tych samych, które rozpowszechniaj* się bezpośrednio po zaniku kultury Yufiedolskięj). Są to nieduże, czasami wręcz bardzo małe kubki, misy, dzbany oraz amfccki (tabl. III), tylko z rzadka zdobione, i to prawie wyłącznie żeberkami lub guzkami. Nawet i pod względem technologicznym naczynia pochodzące z różnych grup czy kultur są do siebie podobne. Charakteryzują się m. «n. lekko gładzoną powierzchnią, barwy szarej lub brunatnej i posiadają w glinie domieszkę schudzającą.

Wyroby kościane są wspólne dla całej cywilizacji; wśród nich szczególnie charakterystyczne wydają się być nie znane w poprzednich okresach kościane szpile z kolistą główką (tabl. IV; 13), igły o podwójnym ostrzu, klamry do pasa (tabl. IV: 11, 12), paciorki z kości i muszli, wisiorki z muszli śródziemnomorskich (tabl. IV: 6\ wisiorki z szabli dzika, tarczki ozdobne oraz przekłuwacze i narzędzia łopatkowate, różnego rodzaju hakowate narzędzia z rogu, a także motyki czy buławy rogowe.

We wszystkich interesujących nas grupach i kulturach rozpowszechniają się tzw. paciorki „fajansowe", którym przypisuje się pochodzenie śródziemnomorskie.

Wśród wyrobów krzemiennych i kamiennych występują także same groty oszczepów lub sztyletów (tabl. IV: 26, 27), sierpy (tzw. Krummesser), siekiery dwuścicnne (o przekroju soczewkowatym), wicrtmki i ostrza — zapewne noże (tabl. IV: 28), wykonane z dużych odłamków, drapacze różnych rozmiarów, niejednokrotnie bardzo wielkie, dalej grociki do strzał luku, na ogół z wyciętą podstawą (sercowate) często jednak z trzonkiem (tabl. IV: 24, 25), płyty kamienne do szlifowania krzemiennych ostrzy, osełki, płytki łucznicze (tabl. IV: 21), kamienne buławy (tabl. IV: 10). Niektóre z przytoczonych tu przedmiotów, np. sierpy czy groty oszczepów, są niejako wyznacznikiem nowej epoki i występują na znacznie szerszych obszarach Europy i Azji, a kamienne buławy charakterystyczne są przede wszystkim dla południowo-wschodnich rubieży naszego kontynentu i dostały się do Europy środkowej zapewne głównie drogą wymiany.

.    .    . ^Ryc- **• Najstarsze wczesnobrązowe grupy kulturowa w dorzeczu środkowego Dunaju

1 - Lubllańika, 2 - grup. Somo,„i,.vink..„t (I pokrewne). J - grupa Cpel-Makó <pruilM«yr4v>U). « - grupa Nylrełll (Zn * ' ^k“*^u"^ł Cktopk*.VaaaW. 7 - kultura Schnaekanbatg-ailna III (Ikra ni. < kultur. mtturUub. u Inna i