PICT5921

poczynając od kolegi (koleżanki), z którym najbardziej chciałbyś (chciała byś) uczestniczyć w wycieczce.

cicczcc.

w drugiej kolejności i dalej następne” (za M. Pilkiewicz, !973a, s. 225).

2. Z którymi kolegami (koleżankami) z Twojej klasy raczej niechętnie chciałbyś (chciałabyś) uczestniczyć w autokarowej wycieczce szkolnej? Wypisz je w odpowiedniej kolejności, rozpoczynając od kolegi (koleżanki), z którym prawdopodobnie najmniej chętnie chciałbyś (chciałabyś) uczestniczyć w wy-

Data

In formację o kolejności wypisywania nazwisk kolegów (koleżanek) podaje się zazwyczaj w instrukcji wprowadzającej. Może mieć ona np. następujące brzmienie: „Wyobraźcie sobie, że przypuszczalnie nastąpi w najbliższym czasie przesadzanie uczniów w naszej klasie. Proszę podać nazwiska osób, z którymi każdy z was chciałby najbardziej siedzieć. Na pierwszym miejscu piszemy osobę, z którą chciałoby się siedzieć najbardziej, na drugim osobę, z którą chciałoby się siedzieć

Przed zebraniem wypisanych kartek lub „kwestionariuszy” warto sprawdzić, czy wszystkie zostały podpisane i wypełnione zgodnie / instrukcją. Osoby nieobecne w dniu badania, będące stałymi członkami grupy, poddaje się badaniom w terminie późniejszym.

W przypadku zaś. gdy badania socjomctryczne wymagają wyboru na podstawie kilku kryteriów, zaleca się dokonywanie ich w pewnych odstępach czasu, by uniknąć wybierania przeważnie tych samych osób. Ponadto doradza się sporządzanie krótkich notatek o warunkach i przebiegu przeprowadzonych badań. No-

182

talki takie okazują się często bardzo przydatne podczas interpretacji zgromadzonych w ten sposób danych socjomctrycznych.

h. Sporządzanie tabeli socjometryczncj Przykład tabeli socjometryczncj

Otrzymane wyniki w badaniach socjomctrycznych mogą być przedmiotem szczegółowych analiz dopiero po ich należytym uporządkowaniu. W tym cc\u zestawia się je w specjalnej tabeli, zwanej tablicą socjomctryczną lub socjoma-trycą, albo po prostu tabelą socjomctryczną. Sporządzanie jej nic sprawia większej trudności. Dla przykładu podaję tabelę socjomctryczną zamieszczoną w publikacji M. PilkiCwicza (1973a, s. 227). Występuje ona tu pod nazwą tabeli X. Dokonana została na podstawie odpowiedzi na następujące pytania:

„Z kim najbardziej chciał(a)byś siedzieć w jednej ławceT' (liczba wyborów ograniczona do 5 osób).

„Z kim najmniej chętnie chcial(a)byś siedzieć w jednej ławce'? (liczba odrzuceń nie ograniczona).

Odpowiedzi na powyższe pytania udzieliło 10 uczennic i 10 chłopców z kia sy V szkoły podstawowej.