Porządek sądów i spraw miejskich (11)

210

Pies.

Kur.

Jaszczurka.

Małpa.

O karności złoczyńców.

w wór ze psem, z kurem, z jaszczurką, z małpą, które z tych na ten czas może mieć, w rzekę ma być wrzucon i utopion.

Ze psem dla tego, iż ten zły człowiek nie znał uczciwości, którą był powinien rodzicom swym wyrządzać, zaślepiony nie inaczej jako pies, któ- S ry się ślepo rodzi a do dziewiątego dnia nie widzi. 1

Kur znaczy wysoką a hardą myśl jego, która miał przeciw rodzicom swoim abo krewnemu swemu. Jaszczurka znaczy nieszczęśliwość rodziców. Bowiem jaszczurka samiec gdy się z samicą schodzi, głowę swoję w jej usta włoży, którą potym samica w sobie ugryzie. A jaszczurczęta gdy się mają wylągnąć, wygryzają się z żywota samice, także i samica zdechnie.

Małpa zasię jako się przypodoba sprawom ludzkim i podobieństwo człowieka sprawami swemi okazuje, a człowiekiem nie jest, także też ten zabijacz zda się być człowiekiem, ale wedle uczynku nie jest, dla tego iże zabiciem rodziców swoich nie ludzki, ale więcej niż bestyjalny uczynek popełnił. Speculo Saxo. libro 2 artic. 14.

Pomocnicy ku mężobójstwu takim karaniem mają być karani jako i główny mężobójca. A pomocnicy mają być rozumiani, którzy się na mę-żobójstwo jednostajną radą a pomocą spiknęli i zjednoczyli. Spec. Sax. lib. et articulo eodem.

Mężobójca kiedy o gardło nie ma być sądżon.

M^ężobójca jeśli pierwej, niżby go kto o mężo-bójstwo winił, dobrowolnie do sądu przyjdzie znając uczynek, chcąc się usprawiedliwić i wywieść niewinność swoję, iż się to za wielką potrzebą w obronie przydało, takiemu już sąd nie idzie o gardło, ale przecie ma być skazan na po-kup sędziemu i stronie, to jest krewnym żabi-

tego, na wargielt, ku którego braniu przyrodzeni 1 zmarłego trzykroć mają być pozwani. A jeśliby I nie stanęli, pokój broniącej się stronie, która I przygodę swą okazała, ma być nakazan przez są- 1 downy wyrok i od płacenia dotąd ma być wolna, I aż krewni zmarłego prawem tego będą dochodzić I od niego. A jeśliby zabity jeszcze nie pogrzebio- 1 ny do sądu był przyniesion a na mężobójcę żało- j wano by, tedy obwiniony dla tego iż pierwej do I sądu, czując niewinność swoję, dobrowolnie sta- I nął, bliższy się odwieść i zmarłego pokonać I wedle prawa. Speculo Saxon. lib. 2 arfic. 14, i Iib. 1 artic. 64. Które omawia, iże każdy bliższy 1 jest zdrowie i dobra swoje obronić, niżliby go kto I miał pokonać.

Panna abo niewiasta gdyby z rozpuszczonemi włosy przyszła do urzędu, żałując na kogo o gwałt sobie uczyniony, ofiarując się tego dowieść świadkami, którzy wołanie jej słyszeli, a obwiniony przyszedłby pierwej do urzędu dobrowolnie, nie związany, nie pojmany, chcąc wywieść niewinność swoję wedle prawa, tedy obwiniony za takowym wolnym przyszciem do urzędu bliższy się odwieść samosiódm, niżby go bia-łagłowa o gwałt miała pokonać. Abowiem prawo zawżdy jest przychylniejsze stronie obwinionej niż żałującej, /u/e Municipali articulo 38.

Którzy od męzobójstuia mają być molni abo lżej karani.

Od mężobójstwa bywają wymówione te persony

Diieck

Naprzód dzieci, które jeszcze baczenia a rozumu I nie mają ani co jest złość a zdrada nie znają. Ale 11 jeśliby już znało, co jest źle, tedy mają być ka- 1 ranę, wszakże łaskawiej dla młodości, która ich 11 uczynek niejako omawia. Abowiem niektóre dzie- 11 ci, zwłaszcza złego, wychowania, mają czasem na

-JJUŁiSM—WsJl