prawo wykłady (31)

Ochronę praw autorskich i pokrewnych tworzą przede wszystkim środki cywilnoprawne. Twórca może żądać od osoby, która, np. kopiowała jego książkę (w części lub w całości) a) zaniechania naruszenia, b) wydania uzyskanych korzyści (kopii), c) zapłacenia potrójnej wysokości wynagrodzenia (ceny książki), d) naprawienia wyrządzonej szkody. Odpowiedzialności podlega zarówno zamawiający, jak i wykonawca kopii, a sąd może orzec przepadek urządzeń, przy pomocy których kopiowano i przyznać je poszkodowanemu na poczet należnego mu odszkodowania. Rozstrzyganie spraw o ochronę praw autorskich jest w trybie przyspieszonym i zastosowanie mają środki zabezpieczające roszczenia poszkodowanego (np. zajęcie urządzeń, zabezpieczenie dowodów).

W przypadku rażącego naruszenia praw autorskich (np. przywłaszczenia sobie autorstwa, rozpowszechnianie utworu bez zezwolenia) ustawa przewiduje odpowiedzialność kamą, zwłaszcza, gdy sprawca z tej działalności uczynił sobie źródło dochodu, albo taką działalnością kieruje lub ją organizuje.

Autorskie prawa majątkowe gasną z upływem 70 lat : 1) od chwili śmierci twórcy, a przy utworach współautorskich od śmierci ostatniego ze współautorów, 2) w odniesieniu do utworu, którego twórca nie jest znany, 3) w odniesieniu do utworu, do którego te prawa przysługują z mocy ustawy innej niż osoba twórcy - od daty rozpowszechnienia utworu, a gdy nie był rozpowszechniony od daty jego ustalenia, 4) w odniesieniu do utworu audiowizualnego - od śmierci najpóźniej zmarłej osoby, tj. głównego reżysera, autora scenariusza, dialogów, kompozytora muzyki skomponowanej do tego utworu.

Prawami autorskimi zarządzają organizacje zbiorowego zarządzania, które są stowarzyszeniami zrzeszającymi twórców, artystów wykonawców, producentów lub organizacje RTV, których statutowym zadaniem jest zarządzanie i ochrona powierzonych im praw autorskich lub praw pokrewnych i wykonywanie uprawnień wynikających z ustawy. Prawa pokrewne - to prawa do: artystycznych wykonań, fonogramów i wideogramów, nadań programów, pierwszych wydań oraz wydań naukowych i krytycznych.

6