prawo wykłady (26)

Ochrona dóbr intelektualnych.

Dobra intelektualne (własność intelektualna) stanowią specjalną kategorię dóbr, które mogą być przedmiotem stosunków cywilnoprawnych. Wspólną cechą tych dóbr jest ich pewna ulotność, efemeryczna postać, niematerialny charakter. Stąd przedmiotem tego stosunku prawnego jest wytwór intelektu ludzkiego, fantazji, umiejętności, zdolności twórczej, a jego ucieleśnieniem jest postać materialna tych dóbr, np. skomponowany utwór muzyczny zapisany na papierze nutowym, przy czym to nie ten zapis ale muzyka zawarta w tym zapisie stanowi przedmiot własności intelektualnej o konkretnej wartości i ona stanowi przedmiot umowy między kompozytorem a np. filharmonią o wykonanie utworu. Dobra intelektualne są zróżnicowane, np. są to dzieła literackie, utwory muzyczne, projekty architektoniczne i urbanistyczne, wynalazki, znaki towarowe, programy komputerowe, dzieła filmowe jako całość oraz ich części (np. scenografia), utwory audialne, audiowizualne, dzieła kartograficzne itp. Ze względu na charakter tych dóbr ich ochrona przysparza wielu problemów bowiem trudniej jest zapobiegać przywłaszczeniu sobie czyjejś myśli, czy kopiowaniu książek, kaset etc. Państwa tworzą specjalne zespoły przepisów chroniących interesy właścicieli tych dóbr oraz innych osób uprawnionych do ich wykorzystywania. Tymi fundamentalnymi aktami prawnymi w Polsce są: ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. 1994, Nr 24, poz. 83 ze zm.), ustawa prawo własności intelektualnej (Dz. U. 2001, Nr 49, poz. 508).

Ochrona wynalazków - prawem wynalazczym jest całokształt przepisów, które normują stosunki osobiste i majątkowe związane z projektem wynalazczym czyli wytworem myśli naukowo-technicznej. W jego skład wchodzą przepisy należące do prawa cywilnego, administracyjnego, finansowego, karnego. Reguluje materialne zagadnienia wynalazczości, jak i proceduralne, np. związane z uzyskaniem patentu (ustawa o Urzędzie Patentowym RP, Dz.U. 1993, Nr. 26, poz. 118).

Wynalazkiem wg. def. ustawowej jest „nowe rozwiązanie o charakterze technicznym, nie wynikające w sposób oczywisty ze stanu techniki i mogące się nadawać do stosowania” (art.10 u.o w.). Zatem wynalazek jest nowym i oryginalnym rozwiązaniem o charakterze powtarzalnym i szeroko rozumiejąc użytecznym w praktyce. Wynalazcy służy prawo do uzyskania patentu oraz żądania wszelkich przywilejów i ochrony jakie wynikają z prawa wynalazczego. Wynalazca, ale także współwynalazca, analogicznie twórca tzw. wzorów użytkowych i projektów racjonalizatorskich, ma prawo wymagać, aby bez jego osobnego żądania wymieniono jego nazwisko w opisach, rejestrach, innych dokumentach i publikacjach jako autora wynalazku. Z punktu widzenia prawa cywilnego autorstwo wynalazku jest

1