przedsiebiorczosc5

Msfyiuc* Dospodwk) lynkowrj

^ynok    Rynek pnpicrów wartościowych składa się z rynku pierwotnego i ryn

ku wtórnego. Rynek pierwotny obejmuje sprzedaż nowych papierów wartościowych wartościowych (akcji i obligacji) dopuszczonych do obrotu przez Komisję Papierów Wartościowych i Giełd. Cenę papierów wartościowych w tym wypadku ustala ich emitent, czyli instytucja wypuszczająca akcje lub obligacje. Sprzedaż odbywa się za pośrednictwem biur maklerskich i jest przygotowaniem do obrotu papierów wartościowych na rynku wtórnym, którego transakcje są dokonywane przy pomocy Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie. Cena na rynku wtórnym zostaje ustalona na giełdzie na podstawie prawa popytu i podaży w wyniku transakcji między inwestorami.

Akcje i obligacje

Podstawowymi papierami wartościowymi na giełdzie warszawskiej są akcje i obligacje.

Akcje to świadectwo posiadania udziału w przedsiębiorstwie, którego formę organizacyjną stanowi spółka akcyjna. Sprzedaż akcji jest jedną z rnclod pozyskiwania funduszy na rozwój firmy. Posiadanie akcji uprawnia do dywidendy, czyli udziału akcjonariuszy w zysku rocznym spółki. Posiadacz akcji ma prawo do udziału w wyborach władz spółki oraz prawo uczestnictwa w podziale majątku firmy w wypadku jej likwidacji. Spółki emitują dwa rodzaje akcji: akqe zwykle - które upoważniają ich właściciela do glosowania w sprawach wyboru rady nadzorczej, kierunków rozwoju spółki oraz do udziału w wypracowanych zyskach (proporcjonalnie do liczby posiadanych akcji); akcje uprzywilejowane - uprawniają do udziału w głosowaniu, przyznając ich posiadaczom w iększą liczbę głosów niż posiadaczom akcji zwykłych, dają także prawo otrzymania określonej dywidendy, zanim zostanie ona wypłacona za akcje zwykłe. Uprawniają też do pieiw-szclistwa w podziale majątku spółki w wypadku jej likwidacji. Zasady emisji akcji uprzywilejowanych regulują stosowne przepisy prawne. Obligacje to papiery wartościowe, emitowane przez Skarb Państwa (obligacje skarbowe), jednostki samorządu terytorialnego (np. obligacje gmin) lub przedsiębiorstwa. Najpowszechniejsze na rynku są obligacje skarbowe, czyli swego rodzaju pożyczka zaciągnięta przez Skarb Państwa u inwestorów, którymi są głownie obywatele i instytucje finansowe. Skarb Państwa zobowiązuje się do wykupienia obligacji po upływie określonego terminu oraz zapłacenia należnych odsetek. Obligacje skarbowe są najbezpieczniejszą formą inwestowania, ale najczęściej dającą mniejsze oprocentowanie niż lokaty terminowe w bankach. Skarb Państwa emituje obligacje detaliczne o wartości nominalnej 100 złotych i obligacje hurtowe o wartości 1000 złotych na okres od dwóch łat do nawet dziesięciu (w przypadku obligacji hurtowych). W celu zachęcenia inwestorów do zakupu obligacji często sprzedawane są one po cenie niższej niż suma. na jaką opiewają; jest to sprzedaż z tak zwanym dyskontem.

Obligacje jednostek samorządowych i przedsiębiorstw prywatnych odgrywają mniejszą rolę na rynku kapitałowym i z reguły nie są wprowadzane na giełdę. Obligacje przedsiębiorstw są dla inwestorów obciążone zwiększonym ryzykiem, grożącym utratą pieniędzy w wypadku niewypłacalności firmy, która je wyemitowała. Warto więc przed podjęciem decyzji o zakupie obligacji sprawdzić kondycję finansową przedsiębiorstwa. które je wyemitowało.

Czy wiesz. że...

ku kapitałowego przewidują wzrost kursu złotego, który podwyższy rentowność polskich obligacji po wejściu do strefy euro. jak również zmniejszy różnice między dochodami Polaków a dochodami obywateli państw należących do snety euro

I Ceduła

Po zakończeniu każdej sesji giełdowej, czyli rozliczeniu transakcji kupna-sprzedaży papierów wartościowych odbytych w ciągu dnia. publikowana jest Ceduła — wykaz zawierający oficjalne informacje o kursach i obrotach poszczególnymi papierami wartościowymi (zwanymi również w języku giełdowym walorami). Ma ona dostarczyć inwestorom jak najwięcej informacji pomocnych w podejmowaniu decyzji i ocenie atrakcyjności poszczególnych papierów wartościowych. Inwestorzy analizują między innymi wskaźnik cena zysk (C7Z), pokazujący stosunek ceny akcji do zysku, który przedsiębiorstwo osiągnęło w ostatnim roku. Ważny jest też wskaźnik cena/wartość księgowa (C/Wk). pokazujący stosunek wartości rynkowej, wynikającej z ceny akcji na giełdzie, do wartości księgowej przedsiębiorstwa, wynikającej z wartości jego majątku. Analiza wskaźników wszystkich spółek notowanych na giełdzie jest trudna i bardzo czasochłonna, w związku z tym giełdy dla ułatwienia odczytywania zmian na rynku wyliczają własne wskaźniki, zwane indeksami. W Polsce do najważniejszych indeksów należą: WIG. WIG-20. MI-DWIG. TechWIG.

I «M6

ł WIG-20

IMOłMB I Tech9M6

W1G, czyli Warszawski Indeks Giełdowy, ustalany jest na podstawie notowań wszystkich spółek według ich wielkości (duże firmy mają większy wpływ na wysokość WIG-u niż niewielkie przedsiębiorstwa). WIG jest podstawowym wskaźnikiem istniejącym od początku istnienia giełdy w Warszawie.

WIG-20 uwzględnia tylko dwadzieścia największych firm notowanych na giełdzie: duży wpływ na jego wysokość mają notowania akcji banków, które są przedsiębiorstwami o największych kapitałach.

MIDWIG jest podobnie skonstruowany jak W1G-20. uwzględnia jednak czterdzieści największych spółek giełdowych.

Tech WIG to wskaźnik oparty na notowaniach akcji spółek zajmujących się nowymi technologiami, takimi jak informatyka czy telekomunikacja.