Picture8 (2)

1.16.3.    Ciała stale jonowe

Ciała te występują w postaci krystalicznej. Przestrzeń kryształu jest wypel niana przez jony. Kationy i aniony mają jednak zwykle różne promienie i także różne ładunki, stąd zapełnienie przestrzeni jest bardziej skomplikowane niż w przypadku stopów metali. W krysztale chlorku sodu NaCI występują jony Na i Cl . Aniony Cl tworzą siec kubiczną, centrowaną na ścianach (cfc). Kationy Na tworzą drugą sieć cfc. otoczoną przez pierwszą, gdyż kationy Na⁺ są mniejsze od anionów Cl . Każdy kation jest otoczony przez 6 anionów i każdy anion jest otoczony przez 6 kationów (koordynacja 6,6). Podobną strukturę do NaCI ma wiele związków jonowych, jak KC1, NaBr, MgO, CaO, wodorki metali grupy I (np. NaH).

1.16.4.    Ciała stałe kowalentne i molekularne

Nazwa ciał stałych kowalentnych bierze się stąd, że występujące w nich atomy są powiązane pomiędzy sobą wiązaniami kowalentnymi. Kryształy ko-walentnc są bardzo twarde i sztywne, posiadają też bardzo wysokie temperatury topnienia (np. Si0₂, diament).

W ciałach stałych molekularnych występują cząsteczki związków powiązanych ze sobą siłami oddziaływania międzycząsteczkowego (wiązania van der Waalsa). Mają one stosunkowo niskie temperatury topnienia, przykładowo TiCL) ma temperaturę topnienia 25°C. Należą tu także ciała o wyższej temperaturze topnienia, np. sacharoza, która rozkłada się w temperaturze 184°C. Jej cząsteczki są powiązane wiązaniami wodorowymi. Do ciał stałych molekularnych zalicza się również szkło.

Szczególną grupę ciał stanowią ciekłe kryształy, stosowane w elektronice, których cząsteczki wypełniają przestrzeń w pewien uporządkowany sposób, zwany mezofazami. Wyróżnia się mezofazę nematyczną (wydłużoną), smek-tyczną (warstwy) i cholesterololową (helikoidalną).

1.17. Nomenklatura związków nieorganicznych

Nomenklatura związków nieorganicznych jest zgodna w dużym stopniu z nomenklaturą związków organicznych.

Obecnie stosowana jest nomenklatura systematyczna, oparta na zaleceniach IUPAC (Międzynarodowa Unia Chemii Czystej i Stosowanej) oraz nomenklatura dopuszczalna, opierająca się często na nazewnictwie tradycyjnym (szczegółowe informacje na ten temat można znaleźć w pracy: Nomenklatura związków lilciir^anuziiych, Polskie Towarzystwo (hemic/nc, < Ossolineum, Wroclnu I*>HH Stuły rozwój nauk chemicznych powoduje, żc nomenklatura chemiczna równie ulega zmianom, wynikającym z konieczności aktualizacji terminologii i jej p< rządkowania. Stopniowo wycofuje się nazwy tradycyjne, wprowad/ajiu nou< które pozwalają na łatwiejszą identyfikację związków.

Podstawowe znaczenie w nazwach ma stopień utlenienia atomów wyslępi lących w związkach, zwłaszcza atomów centralnych. Stopień ten jest podnwnn w nawiasach liczbą rzymską, bez znaku, gdy jest dodatni, a ze znakiem pil jest ujemny. Na przykład w jonie MnO ₄ występuje mangan Mn (VII) i cztci jony tlenkowe O , których stopień oznacza się jako (II).

Stosuje się często afiksy zwielokrotniające: mono, di, tri, tetra, penta, In I ild. W nomenklaturze systematycznej CO, będzie ditlenkiem węgla, a \s dopi szczanej dwutlenkiem węgla. Tlenek węgla CO jest monotlcnkiem węgla a ni l‘iS_t trisiarczkieni tetrafosforu.

W tabeli 4 podano nazwy systematyczne i dopuszczalne najbardziej popi larnych połączeń nieorganicznych.

Tabela 4. Nazwy systematyczne i dopuszczalne wybranych połączeń nieorganiczny i li

Połączenie	Nazwa systematyczna	Nazwa dopus/t/iilu
Pierwiastki H	monowodór	wodór atomowy
h2	diwodór	wodór cząsteczkowy
0	monotlen	tlen atomowy
0:	ditlen	tlen cząsteczkowy
Pa	tetrafosfor	fosfor biały
Ss	oktasiarka	A-siarka
S„	polisiarka	g-siarka
Związki binarne CO	monotlenek węgla	tlenek węgla
CO,	ditlenek węgla	dwutlenek węgla
of2	difluorek tlenu	dwu fluorek tlenu
N,0	tlenek diazolu	tlenek dwuazotu
n,o4	tetratlenek diazotu	czterotlenek dwuazotu
Pe304	tetratlenek triżelaza	czterotlenek trójzclaza
MnO,	ditlenek manganu (IV)	dwutlenek manganu
CS2	disiarczek węgla	dwusiarczek węgla
SP6	hcksafluorck siarki	szcściofluorek siarki
FcCI,	dichlorck żelaza (II)	chlorek żelaza (II)
FcCl,	trichlorek żelaza (III)	chlorek ż.elaza (III)
Pb,04	tetratlenek triołowiu

4