PwTiR008

14 Wstęp

punkty. Natomiast rozdział 10 książki omawia wyjątkowo ważne i trudne kwestie odpowiedzialności cywilnej w turystyce i rekreacji.

Podręcznik nie zawiera żadnych załączników, których studenci najczęściej przecież nie czytają tak samo, jak przypisów. Dzięki temu książka jest cieńsza i tańsza. Proszę więc jej nic kserować lecz kupować. Nie ma takiej drugiej na rynku...

Jerzy Gospodarek

ROZDZIAŁ X

Ogólne wiadomości o prawie

1.1. Pojęcie prawa, jego cechy i funkcje

Prawo jest systemem normatywnym, który - podobnie jak moralność, obyczaje czy religia - wyznacza zachowania członków danego społeczeństwa. Wśród wielu różnych koncepcji rozumienia prawa (prawnonaturalnych, pozytywistycznych. realistycznych) szczególne znaczenie mają sposoby pojmowania prawa jako zespołu norm postępowania ustanowionych lub uznanych przez kompetentne organy państwowe i popartych przymusem państwowym. Jest to tzw. prawo pozytywne. Takie rozumienie prawa dominuje w prawoznawstwie.

Prawo ma charakter sformalizowany, jest powszechnie obowiązujące i w razie jego nieprzestrzegania odpowiednie organy państwowe stosują przewidziane sankcje. Wśród wielu funkcji spełnianych przez prawo do najważniejszych należą niewątpliwie:

•    funkcja kontroli zachowań ludzkich, wyrażająca się w nakazach, zakazach lub pozwoleniach określonego postępowania, co wpływa stabilizująco na zachowania poszczególnych ludzi, grup społecznych i całego społeczeństwa;

•    funkcja organizatorska w zakresie rozdziału dóbr i ciężarów, w tym uprawnień i obowiązków członków danego społeczeństwa;

•    funkcja rozstrzygania konfliktów, których istnienie w każdym społeczeństwie jest sprawą normalną i konieczne jest wyznaczenie sposobów rozwiązywania sytuacji konfliktowych, co może następować w trybie umownym, mediacyjnym, arbitrażowym lub sądowym.

Tak rozumiane prawo powinno być odróżnione od innych systemów normatywnych, tj. norm moralnych, obyczajowych, czy religijnych oraz norm tworzonych przez organizacje społeczne i gospodarcze. Wszystkie te systemy są od siebie współzależne i nieraz normy prawne pokrywają się z normami moralnymi czy religijnymi bądź odsyłają do ustalonych zwyczajów, zasad współżycia spo-