Picture8

I(>()

Podane wzory pierścieniowe D-glukozy i D-fruktozy są płaskie, gdy tymczasem wiązania w cząsteczkach są ustawione pod określonymi kątami. Kon-lormacyjne wzory uwzględniają położenia ekwatorialne (równikowe) i aksjalne (osiowe) podstawników. Konformacyjne wzory a-D-glukozy i P-D-glukozy są następujące:

I(>()

Postacie a-D-glukozy i P-D-glukozy nazywa się anomerami. Postacie te ulegają w roztworze (np. w wodzie) mutarotacji, tzn. przejściu jednej formy w drugą. Ustala się w układzie równowaga zwana tautomeryczną.

Monosacharydy ulegają odwodnieniu i zwęgleniu np. pod wpływem stężonego kwasu siarkowego H2SO4. Pod wpływem czynników redukujących ulegają redukcji (grupy aldehydowa lub ketonowa) do alkoholi wielowodorotlenowych, a pod wpływem czynników utleniających utlenieniu bądź spalaniu. Aldozy działają redukująco w stosunku do odczynnika Fehlinga. W garbarstwie cukry te służą do redukowania chromu Cr ⁶ w KiCr₂0₇ lub K2C1O4 do Cr \ Dają one charakterystyczną reakcję z fenylohydrazyną i innymi odczynnikami.

Dwusacharydy powstają przez łączenie się dwóch cząsteczek monosachary-dów wiązaniem glikozydowym z odszczepieniem cząsteczki wody. Najbardziej znanym dwusacharydem jest cukier spożywczy - sacharoza, złożony z. glukozy i fruktozy. Cukier ten produkuje się z buraków cukrowych bądź trzciny cukrowej. Do dwusacharydów należą m in. maltoza i laktoza, zbudowane z D-glukozy.

I aktoz.a występuje w mleku. Sacharoza nie redukuje płynu Fehlinga.

Wiązanie glikozydowe powstaje w wyniku reakcji półacetalowej grupy Ol I (z. CHO we wzorze Fischera) jednego monosacharydi# z. grupą Oli drugiego. (Wszczepieniu cząsteczki wody towarzyszy powstawanie wiązania dwóch mono-sacharydów poprzez tlen.

Pochodną cukru jest witamina C, czyli kwas I (-)askorbinowy, przedstawia na dawniej wzorem:

a obecnie:

OH

C

\

HO-C C=0 \ / H-C-O I

HO-C-II

I

CH₂OH

kwas askorbinowy

Kwasowość witaminy C wynika z istnienia układu cndiolowego (.’ grti|n ¹ przy węglach związanych podwójnie). W przemyśle spożywczym kwa. oznaczany jest jako E300. Razem z jego solami: askorbinianem sodu I i wapnia E 302 zalicza się go do naturalnych przeciwutlcniaczy. Są one b.u dobrze rozpuszczalne w wodzie i mają szerokie zastosowanie w produkt p z ilości przetworzonej.

l)-glukoza powstaje w roślinach w wyniku fotosyntezy:

6 C0₂ + 6 IIOH -> C₆H|₂0₆ + 6 Oj

i jest następnie przetwarzana na różne połączenia, w tym aminokwasy i Inn tłuszcze, celulozę i skrobię.

Celuloza i skrobia należą do polisacharydów, zbudowanych z wielu (czi z wiciu tysięcy) cząsteczek monosncharydów, tutaj z cząsteczek D-glukozy. diolizn tych polisacharydów prowadzi właśnie do uzyskania tego iiikm pro go Czysta skrobia zicinniac/anii nosi nazwę krochmalu Rozróżnia się dwa dzajc skrobi umyło ę o budowle łańcuchowej i umylo/icktyny o lam m li rozgałęzionych Sk lobia duje i lun likiery styczne niebiesko I biletowe żabia u u z jodem < eluloza ro/nl się od skiobl rodzajem < spór * A g/Mo n/on i.// i