PICT5346

najczęściej dzieci niewykazujące na progu szkoły pełnej dojrzałości szkolnej, które od nauczycieli zerówki (ale również i od rodziców) nie uzyskały odpowiedniego wsparcia i dla których obraz szkoły jest ponury i budzący lęk.

/Va podstawie stopnia dojrzą-tości szkolnej dziecka nie można do końca przewidzieć jego kariery szkolnej

Trzeba też zdawać sobie sprawę, że ocena stopnia dojrzałości szkolnej jest oceną poziomu rozwoju dziecka w danym momencie, ale tylko z punktu widzenia jego gotowości do rozpoczęcia nauki szkolnej. Samo określenie stopnia dojrzałości szkolnej dziecka nie warunkuje w sposób bezwzględny jego kariery szkolnej. Ix>sy szkolne dziecka zależą bowiem również od organizacji i metod pracy szkoły, stosunków między nauczycielem a dzieckiem oraz dzieckiem i jego rówieśnikami. od warunków życia i metod wychowania domowego, a także od wielu innych czynników, choćby takich jak zdrowie dziecka czy jego własna aktywność w poznawaniu nowych i coraz trudniejszych rzeczy.

Dojrzałość a gotowość szkolna - dawniej i dziś

jaka jest różnica między „dojrzałością szkolną" a „gotowością szkolną"?

Dość powszechnie - i to zarówno w Polsce, jak i w innych krajach - przyjęło się zamiennie używać terminy .dojrzałość szkolna" i .gotowość szkolna", gdyż granice tych pojęć nie są zbyt ostre. Spotyka się także i takie określenia, jak .zdolność do podjęcia nauki w szkole" czy .przygotowanie do nauki szkolnej". Zdaniem prof. Barbary Wilgockiej--Okoń: .Podstawę zróżnicowania tych pojęć może stanowić zarówno rozumienie samego

iS

procesu dojrzewania, jak też roli uczenia się w procesie rozwojowym. W pierwszym przypadku wychodzi się z założenia, żc ćwiczenia. kształtowanie pewnych właściwości dziecka stwarzają szansę osiągnięcia dojrzałości szkolnej. 'I\i więc zwraca się uwagę na moment 'przygotowania^{1 2}, czy -gotowości² do podjęcia zadań szkolnych. W drugim przypadku zakłada się. że dokonujące się w dziecku zmiany rozwojowe mają charakter spontaniczny i wiążą się z dojrzewaniem.

Kierowanie rozwojem przypisuje się tu złożonemu mechanizmowi biologicznemu, jakim jest dojrzewanie, dojrzałość zaś tnikluje się jako moment charakteryzujący się wrażliwością na oddziaływania zewnętrzne, które mogą modyfikować i kierunek, i dynamikę zmian, jakie zachodzą w rozwoju.

Granice pojęć -gotowości szkolnej² i -dojrzałości szkolnej² nic są. jak widać, całkiem wyraziste"².

Już na początku XX wieku próbowano za Pierwsze bada-pomocą badań naukowych rozstrzygnąć.    nia nad

które z właściwości rozwojowych dziecka dojrzatością stanowią o jego dojrzałości szkolnej i w ja szkolną dziecka kim wieku dziecko opanowuje te właściwości. Ponieważ zakładano wówczas, że właściwości te są wrodzone, uważano, że ich biologiczna dojrzałość (biologiczne opano wanie) umożliwi w danym wieku bezproblemowe podołanie obowiązkom szkolnym.

Przyjmowano, że co najmniej przeciętny po zioni inteligencji dziecka w wieku 6-7 lat wystarcza do osiągnięcia dojrzałości szkol-

19

1

^J WtfjjockaOkort B. - Gotou'ość szkolna w perspektywie historycznej - .Biuletyn Informacyjny Oddziału Wunaaw-

2

kiej{o mr pod red. W. Brejnaku. nr 23/2002. wydanie spe cjalnr: O pomyślny start ucznia w szkole, a 28.