Scan 140410 0005

Przyłączam się także do podziękowań wydawców oryginalnego chińskiego wydania niniejszej książki, którzy piszą tak: „Pragniemy serdecznie podziękować pracownikom wszystkich fabryk Foxconna. Poświęciliście swój cenny wolny czas, aby odpowiedzieć na nasze pytania, opisać system Foxconna, opowiedzieć o swoich doświadczeniach i uczuciach, dopuścić nas do świata Foxconna. Nadało to naszym badaniom sens i znaczenie jak również nauczyło respektu dla waszej pracy i waszego życia”.

Ralf Ruckus Poznań, styczeń 2013 r.

Imperium Foxconna

Ralf Ruckus

Foxconn jest córką przedsiębiorstwa Hon Hai Precision Industry, założonego w 1974 r. przez Terry’ego Gou (po chińsku: Gou Taiming) w Tajpej na Tajwanie¹. W latach 80. XX w. firma produkowała złącza i wtyczki do komputerów osobistych. Nazwa Foxconn pochodzi od tych złączy (connectors), które firma ma produkować szybko jak lis (fox)². Dzisiaj Foxconn jest nie tylko największym na świecie podwykonawcą w branży elektronicznej, produkującym dla najbardziej znanych marek jak Apple, Canon, Cisco, Dell, Hewlett-Packard, Intel, Lenovo, Microsoft, Motorola, Panasonic, Nokia, Samsung i Sony. Z 1,3 min pracowników Foxconn jest również największym na świecie pracodawcą w sektorze przemysłowym³. Ponad milion zatrudnionych w Foxconnie pracuje na obszarze Chińskiej Republiki Ludowej. Inne zakłady produkcyjne znajdują się między innymi w Brazylii, Indiach, Malezji, Meksyku, Japonii, Australii, Czechach, Turcji, na Węgrzech i Słowacji⁴. W chińskich fabrykach Foxconna 85 proc. zatrudnionych stanowią migranci zarobkowi pochodzący ze wsi, większość z nich urodziło się dopiero w latach 90.⁵.

Rozwój Foxconna w Chinach przebiegał w trzech etapach. Na etapie początkowym w latach 80. rozwijał się on na podstawie trzech zjawisk gospodarczych: 1) Błyskawicznych narodzin i rozszerzania się produkcji na zamówienie (contract manufacturing), które miało miejsce w branży elektronicznej w latach 70. i 80. To stworzyło szansę dla nowych firm, ponieważ firmy markowe w coraz mniejszym zakresie dysponowały własnymi fabrykami i zlecały produkcję zewnętrznym przedsiębiorstwom przemysłowym, które nie posiadały własnych markowych produktów; 2) Otwarcia Chińskiej Republiki Ludowej na inwestycje zagraniczne od końca lat 70., co umożliwiło pozyskanie siły roboczej pochodzącej ze wsi;

1

   Informacje w niniejszym rozdziale pochodzą ze strony internetowej Foxconna (http://www.foxconn.com.cn) oraz z różnych doniesień prasowych i artykułów: N. Pun, Ch. Jenny, „The Advent of Capital Expansion in China: A Case Study of Foxconn Production and the Impacts on its Workers”, http://rdln.files.wordpress.com/2012/01/pun-ngai_chan-jenny_on-foxconn.pdf, dostęp

2

września 2012; N. Pun, Ch. Jenny, „Global Capital, the State, and Chinese Workers: The Foxconn Experience”, w: Modem China, lipiec 2012, t. 38, nr 4, s. 383-410, http://burawoy.berkeley.edu/ Public%20Sociology,%20Live/Pun%20Ngai/ModernChinaPun%20and%20Chan2012.pdf, dostęp 2 września 2012.

²    Nazwa Foxconn po chińsku to „fushikang” i składa się z trzech znaków „fu” (bogactwo), „shi” (uczony) i „kang” (zdrowie).

3

   Zob.: „Which is the World’s Biggest Employer?”, w: BBC, 20 marca 2012, http://www.bbc.co.uk/news/magazine-17429786.

4

   Zob.: http://www.foxconn.com.cn/quanqiushiliangbujutu/000.html.

5

   „Fushikang xinwen fayanren huiying, jiu lian tiao” (Reakcja przedstawiciela Foxconna na falę samobójstw), w: Zhonggito Qingnian Bao (China Youth Daily), 20 maja 2010.