S5008425

10

krótko przed śmiercią Lliymacha (w 281 r. p.n.e.) ^u, Po śmierci Ii^d władcy, w caaalo walk o tron Macedonii, roapoczął się wielki na Jard Celtów na Macedonię i Grecję. Nie wasyatkie szczegóły „operacji wuj akowych" i „marszruty" poszczególnych grup Celtów aą oświetlono do-atatectnie przez zachowane śródlu, stąd istnieją pewno różnico w odtwn ■ rzanlu przebiegu wydarzeń z lat 280 - 277 **. Wiadomo Jednak, żo we wczeanej fazie walk Jedna z grup Celtów, pod wodzą Kerethrioau, zaatakowała Trację. Później przeszła przez Trację grupa pod wodzą Luta r losu i Leonnorioaa, która przesiedliła aię do Azji Mniejszej i osiadła z czasem w późniejszej Oalacji. Inne zgrupowanie (Skordyakowie) po klęsce pod Delfami osiadło w rejonie środkowogo Dunaju, u dalsze, pod wodzą Ko montorioea, utworzyło (w r. 278/277 p.n.e.) państwo w Tracjl ze stolicą w Tylla.

Informacje źródeł pisanych na temat Tylenów są bardzo skąpe, praktycznie rzecz biorąc tylko Jeden większy paaaus u Poliblusza zawiera istotne wiadomości na ich temat^,0. Z tego przekazu wiadomo, że władca Celtów tyleńakich Kavaroa wystąpił w 220/219 r. p.n.e. Jako mediator w sporze o wolność żeglugi przez Bosfor między Bizancjum u królem Bitynił Pruzjaszem I i Rodos. Mediacja Kavuro.su spowodowału zawarcie pokoju, w którym zwycięska koalicja rodosko-bityńska wymogłu zniesienie narzuconego przez Bizancjum myta na statki przepływające Bosfor. Polibiusz podaje poza tym, żo Bizancjum płaciło Kavarosowi wysoki trybut w ilości do 80 talentów złota (2 tony) oraz informuje, iż upadek państwu Celtów tyleńskich był wynikiem wojny z Trakami. O dacie tego wydarzenia brak Jest jednak bezpośredniej informacji, stąd różnice zdań wśród budaczy na ten temut. Najpoważniejsze argumenty przemawiają za 213 r. p.n.e. ¹⁷ Jest bardzo prawdopodobne, że oznaką (lub przyczyną?) kryzysu potęgi Tylenów było przesiedlenie sit; w 218 r. p.n c celtyckich Aigosagów z Europy (prawic na pewno z Tracji) do Azji Mniejszej na wezwanie króla Pergamonu Attalosu I, gdzie wzięli oni udział w Jego kampanii przeciwko Acha jusowi, po czym osiedli na azjatyckim brzegu Hellespontu, u w 216 r. p.n.e. zostali zniszczeni przez króla Bitynii Pruzjasza ^,a. Po roku 213 p.n.e. brak jest Już windo-

m Psu i ani as z X 10, 0-0. Por. C. JuIIisn 1008, «. 200. Według A. M6-Csy*ego (1006, s. 02) wzmianko o wyprawie K.imbaulesa dotyczy tego samego najazdu celtyckiego, przód w któremu walczy! Kasnndar w rejonie gór llaemua.

¹¹ Informacje na temut tych wydarzeń zawarte eą głównie u Applana, Diodom, Justyna (Pompejuszu Troguaa), Liwluszu, Pauzunlaazu, Poliblusza, Sini bonu (zoatu-wił Je np. O. I. Kacaroy 1010, e. 00-00).

“Polibiusz IX 40,0-46,0, IV 02, VTI1 24 (por. O. I. Kacaroy 1010, f. 04-72).

a 0. Matessew 1007.

* Polibiusz V77-71, V 111.

inciAol ii ('filach ramleazkalych w Tracjl abnó niektóre Informacje Htrnhnnn eugerują mnśllwoAA pr/d rwimln milicja?,ych Ich grup wo wechodnlej części HulkunAw ^N

Nit .'liana Jeet lokellzacje Tylle. PAtna wzmianka Mtephana Itlzan tyóaklcgo umlearcru Ja w rejonie IlattnuM (Htara 1'luuina), wląd zwrócono uwagi,* na podobleóztwo a nazwą wal Tulovo nad g6rną Tundkft (kotu KaaanlAku 1 ant. Jłeufhopolle) **. Inni badacze, opierając wlij na Interpre tacjl tekatu Pollbluaza, aktonnl wij lokalizować Tylia I centrum paóatwa t VII ów w Tracjl hllśej ni/ancjum, w rejonie środkowej Martey 19, my leż w okolicy ant Kobyli (koto Jumholu) ^w

Zn akąpych wiadomości śródal plaanych o pańatwle Celtów R Tyli* wynika, f.a odgrywało ono znaczną roli; polityczną w Tracjl Iwladity o tym płacenie Coltom trybutu przez Bizancjum (I Jak aądzt wielu Itada-czy, takśe prze/, Inne ełabaze mlaata greckie) ora/ wzmiankowana wy rej modlucja Kavaroaa w czacie wojny Bizancjum a ftodoa I Hity nią Opli rając alą nu dalazych danych pośrednich niektórzy badacie prayjinują, Iż Celtowie z Tylia dominowali nad całą Tracją, a Ich wpływy alifgaty nawet w rejon ujścia Dunaju **. Te dane pośrednia to fakt, 13 w okreale iatnlonla pańetwa Tylenów bruk Jeut informacji o udziale plemion trać kich w licznych wojnach mlądzy paóatwaml hellenletycznyml, zwłaaąpgą Macedonii. Nie dokonywały lat w6wry.ua one najazdów na Macedonią ani mJaata greckie. Poczynając zaś od roku 212 p n a. Trakowi# biorą udział we wazy alk Ich wydarzeniach politycznych rozgrywają* yeh alą w tej części Europy Jako aamodzielna ziła polityczna (póśnlej zwykle w hojunzu z celtyckimi Skordyzkaml lub Huatarnami). Znamienne rów*

" Niektórzy badaro (por. np It Ueroy ino'/, i 80*00) wzmianką Apple* nu (XI 0) o (lalatach w Jeao opielą wyprawy Ant locha III WleUdigO dP Trw>|i w latach 10(1/1114 p.n.e, uwałują km dowód lal niania zorganizowanego politycznie plamienia celtyckiego oaladiego w Tracjl, w niezbyt wielkiej ódJśgtjfHi "d Mizen cjum. Taka interpretacja togo nlejaanea** przekazu Applana Jśit óośł wątpliwa Itnrrizlej pniwdopodobnt* J»nl przypuaacieAle, tz iłdruai ii< mi d0 tialatów małe* uxjatycklch (por. K M n I o a /. <• w 1007, • 10-11) Wzmianka te tirwu H Jodttltk łączona z lluatamami (np. C' Patach 1082, §.■(!•{ I« Nchmidl leśl, I fś) ¹⁰ II. O u ro v (1067, z. 30, przyp. I) Interpretuje w len apoaóh im zakazy IMra Irona (VII I, 1. VII 3, 8, VII 8, 1*8, VII 3. II) o zmieezeniu Coltów | Trakami ** Por. np. O. I. Kaearov 1010, a. 00.

»* Np. 1, V anod I ko v 1088, ». 70 n . O MihaJtov IIŚB, j IM I »» B. Otrov 1007, z, II n.

^M Por. np. O. Mihajloy 1000; O. I Kacaroy Ifll, j 07*00 Wytląpują lei nawet eugezlie, li Galu UiWie z dekretu OJbli na czeAf Ptobrgenaaa (W Ul tlen-berger, Jfyllogii I* nr 400) to równie! Celtowie | Tyli* ipm np U. I Kaca* rov 1010, a, OB n > Przy pucu-zenie, tu wydaja alą jednak bardeo mato piiwitipo dobno,

l

wnAniak, Wnziiodniz pogranicze*'-

2010/03/01 23:00