Scan0029 (10)

56

Często występuje zapalenie nerwu wzrokowego, przeważnie w postaci zapalenia pozagałkowego (neuritis retrobulbaris)

Napadowe zawroty głowy są niekiedy początkowym objawem SM [5]. Dość częste są zaburzenia wegetatywne np. trudności w oddawaniu moczu.

Wśród postaci klinicznych wyróżnia się:

1)    rdzeniową (najczęstszą),

2)    móżdżkową (najrzadszą) [5].

W płynie mózgowo-rdzeniowym występuje niewielka albo umiarkowana pleocytoza. Ilość w nim białka bywa czasem zwiększona, natomiast bardzo często (u około 2/3 chorych) stwierdza się zwiększenie ilości globulin [5 i in.j.

Należy w tym miejscu zaznaczyć, że rozpoznanie SM na podstawie dolegliwości zgłaszanych przez chorych i odchyleń w stanie neurologicznym, a nawet samego tylko badania płynu mózgowo-rdzeniowego nie wystarcza do rozpoznania tej choroby w sposób całkowicie pewny. Współczesna bowiem diagnostyka tego schorzenia, szczególnie w przypadkach wątpliwych, a takich bywa niemało, wymaga wykonania szeregu badań pracownianych jak badania: wzrokowych i słuchowych potencjałów wywoławczych, NMR (rezonansu magnetycznego), immunologiczne płynu mózgowo-rdzeniowego, i to w warunkach szpitalnych.

W SM stwierdza się utratę z substancji białej zarówno fosfolipidów (zwłaszcza plazmalogenu etanoloaminowego) jak i sfingolipidów. W wyniku tego dochodzi do zbliżenia składu chemicznego substancji białej mózgu do takiego składu, jaki jest w substancji szarej [16].

* * *

W drugim, uzupełnionym wydaniu pracy W. Cendrowskiego o SM [2], a zwłaszcza w rozdziale 6 poświęconym etiologii i patogenezie tej choroby (str. 62-72) nie znalazłem dokładnej wzmianki o roli kompleksów odpornościowych w tym zakresie. Wzmianka taka znajduje się jednak na stronie 53 rozdziału 5 noszącego tytuł „Immunologia”. Powołując się na pracę J. Trottera. i R. Van der Veena. z roku 1990

0.7. PODSUMOWANIE WIEDZY O SM

57

<'iMidrowski podaje, że we wszyskich okresach choroby SM częstość występowania kompleksów odpornościowych (CIC) w surowicy krwi w.ihala się od 20 do 33%, a u chorych z innymi chorobami mózgu i u drowych częstość taka. nie przekraczała 7-8%. Według M. Wendera i wsp. (1989) poziom CIC w surowicy wynosił w rzutach SM 62,0 I 10 /ig/ml, zaś w progresji tylko 40,1 ± 5,1 fig/ml. CIC występo-o. 1 y w płynie mózgowo-rdzeniowym u 24-50% chorych na SM oraz u 10 15% innych chorych.

* * *

Przytoczone powyżej dane przemiawiająza istotną rolą, jaką mogą lm*|nić kompleksy odpornościowe w etiologii i patogenezie SM. Odpo-■ i.ula to postulatowi, jaki wyraziłem w niniejszej pracy poświęconej i'mu schorzeniu, a zapewne — także i w innych procesach chorobowych [7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15], jak np. choroba Alzheimera [11,

I    '], schizofrenia [9, 13], padaczka [10, 13], choroby reumatyczne [8, 13], czy skrobiawica [15].

* * *

W zbiorze prac — przedstawionym w części wstępnej — pod redakcją W. Firnhabera i K. Lauera — znajduje się m. in. publikacja <!. Deana z Dublina (w Irlandii) pt. „Serendipity and Multiple Scle-

II    n.is Epidemiology”. Wśród kilku rycin znajduje się tam podobizna Heinricha Heinego (1797-1856), wybitnego poety niemieckiego epoki romantyzmu i publicysty, który wyrażał swą sympatię dla polskich mchów wyzwoleńczych. Cierpiał on przez wiele lat na stwardnienie m/,siane. Napisał m.in.:

Ich weib nicht, was soli es bedeuten, daft ich so traurig bin.

(Ja nie wiem,

co to ma znaczyć,

że jestem tak zasmucony.)