Scan0053 (13)

Jak wynika z analizy zgromadzonych protokołów z obserwacji zajęć w szkolnictwie wyższym, studenci w czasie nauki własnej zajmowali się nie tylko rozwiązywaniem zadań i problemów dydaktycznych, lecz również studiowaniem nowych wiadomości^{1 2}. Zapoznajmy się zatem z treścią protokołu z obserwacji nauki włas^ nej słuchaczy I roku studiów w wyższej szkole wojskowej \

Protokół nr 837 z obserwacji nauki własnej

1.    Grupa dziekańska: I rok studiów.

2.    Rodzaj zajęć: obowiązkowa nauka własna.

3.    Przedmiot nauczania: pedagogika wojskowa.

4.    Temat zajęć: „Zasady, formy i metody nauczania”.

5.    Metoda uczenia się: grupowe rozwiązywanie zadań dydaktycznych.

6.    Miejsce samodzielnej pracy studentów: sala wykładowa

nr 8.    '

7.    Data: 1973 05 07 (godz. 16,35 — 19,10).

Przebieg zająć

Godz. 18,35. Grupa dziekańska znajduje się w sali wykładowej nr 6. Starszy grupy zwraca się do studentów: „Uważam, że dzisiaj powinniśmy się przygotować do 4-g’odzinnych zajęć seminaryjnych z dydaktyki wojskowej. Seminarium to odbędzie się w środę, tzn, pojutrze. Czy są może inne propozycje dotyczące dzisiejszej nauki własnej?” Wstaje student D. J. i prosi starszego grupy o pozwolenie udania się do adiunkta katedry matematjr-ki 'na konsultację. Ma bowiem duże zaległości, z tego przedmiotu. .Zapewnia, że do seminarium z dydaktyki wojskowej przygotuje się podczas jutrzejszej nauki własnej. Z podobną prośbą zwraca się jeszcze pięciu innych studentów. Starszy

grupy dziekańskiej zwalnia ich na konsultację z matematyki. Zwalnia również czterech studentów na konsultację ż języka rosyjskiego. Następnie — po sprawdzeniu obecności na zajęciach oraz usprawiedliwieniu dwóch studentów ze względu na służbę ii chorobę — poleca pozostałym studentom (tl5 osób) przystąpić do nauki własnej.

Godz. 16,40. Starszy grupy dziekańskiej proponuje, aby w czasie dzisiejszej nauki własnej wspólnie omówić następujące zagadnienia, które będą przedmiotem zajęć seminaryjnych na temat: „Zasady, formy i metodjr nauczania”:

1.    Główne ogniwa procesu nauczania i uczenia się.

2.    Charakterystyka podstawowych zasad dydaktycznych.

3.    Klasyfikacja form oraz metod nauczania i uczenia się.

4.    Istota i charakter aktywizujących metod nauczania.

а.    Dydaktyczno-wychowawcze funkcje kontroli i oceny wyników kształcenia.

б.    Metody sprawdzania wiedzy i umiejętności uczących się.

Student H. A. nie wyraża chęci rozwiązywania zadań dydaktycznych w tak dużej grupie słuchaczy. Proponuje, aby naukę własną prowadzić w trzech mniejszych, 5-osobowych grupach studenckich, w których wszyscy słuchacze będą mogli wziąć aktywny udział w wykonywaniu zleconych im przez nauczyciela akademickiego zadań dydaktycznych. Większość studentów popiera tę propozjmję. Starszy grupy dzieli zatem daną zbiorowość słuchaczy ina trzy okolicznościowe zespoły studenckie oraz wyznacza kierowników zespołów. Następnie poleca studentowi B. W. — jako kierownikowi zespołu pierwszego — pozostać ze swoją grupą w sali wykładowej nr 6 i przygotowywać się do zajęć seminaryjnych, po czym wraz z pozostałym: zespołami studenckimi wychodzi z sali do innych pomieszczeń.

Godz. 16.45. Członkowie pierwszej grupy studenckiej rozkładają na stołach otrzymane od nauczyciela akademickiego powielone teksty zagadnień na seminarium, zeszyty oraz podręczniki z zakresu dydaktyki. Wszyscy studenci posiadają podręcznik J. Bogusza pt. Dydaktyka wojskowa, Warszawa 1966. Dwóch przyniosło na naukę własną podręcznik W. Okonia pt. Zarys dydaktyki ogólnej, Warszawa 1968. Kierownik grupy studenckiej — pokazując zespołowi nową książkę J. Bogusza i T. Karwata pt. Poradnik dydaktyczny oficera, Warszawa 1973 — oświadcza, że jest w niej- wiele ciekawego materiału, z którym należy się dokładnie zapoznać w czasie przygotowania się do seminarium.

101

1

   W toku badań nad procesem dydaktycznym w szkolnictwie wyższym zgromadzono 154 protokoły z obserwacji przebiegu nauki własnej studentów.

2

   W celu przeprowadzenia analizy sytuacji zadaniowych stwarzanych przez studentów podczas samodzielnej pracy przedstawia się cały protokół z obserwacji obowiązkowej nauki własnej słuchaczy wyższej uczelni wojskowej.