ScannedImage 7 (8)

12

Uleżenie dalszemu wzrostowi liczby wyznawców nowej religii, nie wywołały znaczniejszych protestów Intelektuąllstów rzymskich, a przez niższe warstwy były akceptowane. Słowem, w opinii publicznej chrześcijanin odbierany był jako niewykształcony prostak żydowskiej nacji hołdujący ( zbrodniczym zabobonom.

Nie znalazłem tu miejsca na przytoczenie wypowiedzi intelektualistów chrześcijańskich, tzw. apologetów, próbujących nie tylko obronió ich współwyznawców przed prześladowaniami, ale i przed niesłusznymi i wysoce krzywdzącymi pomówieniami.

Warto wreszcie zwrócić uwagę, że wszystkie cytowane źródła napisane zostały w języku greckim: nie tylko dlatego, że był zrozumiały dla całego Orientu, lecz także i z tej racji, że szeregi chrześcijan już w pierwszym pokoleniu, głównie dzięki podróżom misyjnym Pawła z Tarsu, zaczęły się zapełniać ludnością nie żydowską, która już w drugim pokoleniu uzyskała przewagę. Stąd trudno się dziwić, że określenia występujące w chrześcijańskim kulcie, strukturze i doktrynie już wtedy funkcjonowały w tym wyłącznie języku.

a. Kościoły lokalne /gminy/

Dzieje Apostolskie, Nowy Testament, tłum. Zespół biblistów polskich, wyd. 2, Poznań - Warszawa 1969, s. 400 - 628. /Utwór został napisany w I w. Próby uściślenia daty wywołują nadal kontrowersje wśród naukowców. Wyszedł on spod pióra autora trzeciej Ewangelii./

2, 42 - 46. Jrwali oni w nauce apostołów i we wspólnocie, w łamaniu ęhleba i w modlitwie. Bojaźń ogarniała każdego, gdyż apostołowie czynili wiele znaków i cudów. Ci wszyscy, co uwierzyli, przebywali razem i wszystko mieli wspólne. Sprzedawali majątki i dobra i rozdzielali je każdemu według potrzeby. Codziennie trwali jednomyślnie w świątyni, a łamiąc chleb po domach, przyjmowali posiłek z radością i prostotą serca.

4, 32. Jeden duch i jedno seroe ożywiały wszystkich wierzących. Żaden nie nazywał swoim tego, co posiadał, ale wszystko mieli wspólne.

4,    34# Nikt z nich nie cierpiał niedostatku, bo właściciele pól albo domów sprzedawali je i przynosili pieniądze ze sprzedaży, i składali je u stóp apostołów. Każdemu też rozdzielano według pogrzeby.

5,    12-13. Trzymali się wszyscy razem w krużgankach Salomona. A z obcych nikt nie miał odwagi dołączyć się do nich, lud zaś ich wyohwalał.

Listy św. Pawła, tamże, a. 400 - 628*

/Autor korespondencji, wywodzący się z Tarsu, zginął w latach sześćdziesiątych podczas prześladowań Nerona, Dyskusja wokół da-tacji poszczególnych listów jest daleka od zakończenia* Z cytowanych niżej: I list do Tesaloniczan został napisany najpewniej w 50 r., I do Koryntian nie później niż w 58 r*, do Galatów i Pilipian w 56 - 57 r., do Kolosan w 60 - 62 r*/

I do Tesaloniczan, 1, 1* Paweł, Sylwan i Tymoteusz do Kościoła Tesaloniczan • ** Laska wam i pokój*

I do Koryntian, 1, 1 - 2\ 16, 19 - 20. Paweł, z woli Bożej apostoł Chrystusa Jezusa, i Tymoteusz, brat, do kościoła Bożego, który jest w Koryncie, ze wszystkimi świętymi, jacy są w całej Achai* Łaska wam i pokój od Boga (...) Pozdrawiają was kościoły Azji* Pozdrawiają was serdecznie w Panu Akwila i Pryscylla razem ze zbierającym się w ich w ich domu kościołem. Pozdrawiają was wszyscy bracia* Pozdrówcie się wzajemnie pocałunkiem świętym*

do Galatów, 1, 1 -2* Paweł, apostoł ••• i wszyscy bracia, którzy są przy mnie - do kościołów Galacji*

- do Pilipian, 1, 1. Paweł i Tymoteusz, słudzy Chrystusa Jezusa, do wszystkich świętych •**, którzy są w Pilippi, wraz^z biskupami i diako-

do Kolosan, 1, 1* Paweł ••* i Tymoteusz, brat, do świętych i wiernych w Chrystusie braci w Kolosach: łaska wam i pokój od Boga, Ojca na-ssego*

. / I ListJCLemensa do Koryntian, Pisma Ojców Apostolskich, tłum*

Lisiecki, POK, t* 1, Poznań 1924, s* 106*

/autor był biskupem Rzymu. Zmarł w r* 101* List napisał, jak się zdaje, w 95 r*/

Kościół boży, który przebywa w Rzymie,

Kościołowi bożemu, który przebywa w Koryncie,

Tym, którzy są powołani i uświęceni wolą bożą,

Przez Pana naszego Jezusa Chrystusa*

Łaska i pokój niech na Was spływają obficie.••

Listy Ignacego Antiocheńskiego, tamże, 8* 206 - 247*

/Autor był biskupem Antiochii* Poniósł śmierć męczeńską w Rzymie, w r* 110, za cesarza Trajana* Listy napisał już po aresztowaniu, tuż przed śmierolą*/