skanowanie0001 (187)

Stale i stopy żelaza o szczególnych własnościach

o szczególnych własnościach

Grupę stali i stopów żelaza o szczególnych własnościach stanowią stale o własnościach fizycznych, chemicznych lub mechanicznych, jednoznacznie decydujących o ich zastosowaniu. Niejednokrotnie stężenie pierwiastków stopowych w tych materiałach przekracza 50%, dlatego często mówi się o stopach specjalnych, albo o nadstopach, gdy żelazo nie jest głównym składnikiem, a jedynie jednym z wielu.

W wymienionej grupie stali i stopów o szczególnych własnościach można wyróżnić:

■    stale do pracy w podwyższonej temperaturze,

■    stale i inne stopy żelaza do pracy w wysokiej temperaturze, w tym m.in.:

—    żaroodporne,

—    żarowytrzymałe (odporne na pełzanie),

—    zaworowe,

—    oporowe,

—    nadstopy i stopy wysokożarowytrzymałe,

■    stale do pracy w obniżonej temperaturze,

■    stale odporne na korozję,

■    stale odporne na ścieranie,

■    stale o szczególnych własnościach magnetycznych,

■    stale martenzytyczne utwardzane wydzieleniowo typu „maraging",

■    stopy żelaza o szczególnych własnościach magnetycznych,

■    szkła metaliczne i materiały nanostrukturalne na bazie lub z udziałem żelaza,

■    materiały inteligentne na bazie żelaza,

■    inne specjalne stopy żelaza.

Wymienione stale i stopy opisano kolejno w następnych rozdziałach, a w ostatnim przedstawiono także materiały kompozytowe z udziałem żelaza.

Stale i stopy żelaza stanowią bardzo ważną grupę wśród materiałów inżynierskich wykazujących szczególne własności fizykochemiczne, chociaż dla zapewnienia wymaganych cech użytkowych wykonywanych produktów, nierzadko celowe jest zastosowanie zamiennie stopów metali nieżelaznych, materiałów ceramicznych, polimerowych lub kompozytowych, które w tych przypadkach wykazują korzystniejsze własności użytkowe.

199