Sponsorzy1 01

7

chyły lub nawet poziomy kierunek pizybierać, przez co daję początek kapeluszowi. W nim teraz następuje wydzielanie się różnych warstw tkanek, jakie później w tej części grzyba zupełnie wykształconej spostrzegać można. A mianowicie, powstaje najprzód obfita warstwa tkanki zwanej miąższem (merenchymu), która od dołu wydziela z siebio blaszki (laminae), promienisto od środka ku brzegowi kapelusza rozchodzące się, co w rodzaju bedłek (Agaricus) fig. 3, 6 i 13 tab. chrlit., widzieć się daje; lub też tworzy rurki (tubuli) pionowe, dość ściśle z sobą spojone, jak to jest w rodzaju grzyba właściwego (Bolettis), fig. 9 tab. chrlit., albo wreszcie jak w rodzaju tak zwanej sarny (Hydnum), gdzie niema ani blaszek ani rurek, lecz tylko sopelki niby ciernie (spinae). I blaszki i rurki i sopelki pokrywają się następnie zarodnikami, co razem zowie się warstwą zarodnikową (hymenium) czyli hymenialną, fig. 6 tab. lit. Blaszki wiszą pionowo, i każdą z obu stron pokrywają zarodniki, tak samo, jak znowu wnętrze rureczek w rodzaju Bole-tus, lub powierzchnie sopelków w rodzaju Hydnum, wyściełają również zarodniki.

Komórki z materjału pierwotnego czyli hif powstające a blaszki tworzące, mają kształt okrągły fig. Qb tab. lit., kiedy komórki miąszu kapelusza cisnąc wzajemnie na siebie, przybierają kształt wielościenny, fig. 4 tab. lit., lecz jedne i drugie są włókniste. Komórki zewnętrzne kapelusza jeszcze ściślej ze sobą się łącząc, tworzą pewien rodzaj jakby naskórka, fig. 5 tab. lit., który zazwyczaj rozmaicie zabarwiony, nadaje tem samem barwę grzybom w ogóle. Warstwa ta zownętrzna komórek kapelusza wydziela się niekiedy tak wydatnie, że ją oddzielić czyli zedrzeć nie trudno. Nadto górne ścianki ich komórek, a często i cały najzewnętrzniejszy rzęd komórek posiada błonę komórkową (cellulosa vel funyin (^ł) mającą własność przyjmowania w siebie dużo wody, przez co staje się mięką, śliską lub nawet galaretowatą, jak to na kapeluszu muchomora (Agaricus muscarius), maśluka (Bóletus luteus) lub stegnówki (Agaricus emeticus) w czasie dżdżystym zauważyć można. Jeżeli ścianki tych komórek są grube i suche, wody w siebie nie przyjmujące, odpowiadają wówczas nadskórkowi (cuticula) roślin wyższych, jakim większa

(^ł) Tak zwany fungin ożyli błonnik grzybowy, uważany dawniej za ciało odrębne, wedle nowszych badań chemików, jest tylko nieznaczną odmianą błonnika zwyczajnego ożyli celnlozy. Kekule w awej Lthrbuch dtr organischtn Chtmie 1866 w T. lina str. 388 mówi: „Fungin der Piht itfwohl nur unrtint Ctllulote." J. Richter podaje formułę funginu C® H¹⁰ O⁵, a więo jest to ciało identyczne co do składu chemicznego z celulozą, krochmalem i t. p. ciałami.