skanowanie0055 (9)

i umieranie

Opieka nad rodziną umierającego................................ 90

Przygotowanie do śmierci bliskiej osoby ......................... 90

Inne problemy mogące pojawić się w czasie umierania................ 91

Jakość umierania .......................................... 92

Kiedy zwrócić się o pomoc do specjalisty medycyny paliatywnej?........... 92

Repetytorium............................................... 93

Piśmiennictwo........................................... 93

Trajektoria umierania w chorobach (njinnlczaJtoych ż^ciej

'- •‘ Okres umierania nie jest po prostu kontynuacją - tego wszystkiego, co miaio miejsce poprzednio.

. „ Pojawiają się zupełnie nowe problemy i przyczyny •'■‘“' cierpienia zarówno dla umierającego, jak i jego najbliższych, W tym okresie cliorzy trafiają zazwyczaj pod opiekę lekarzy rodzinnych lub specjalistów medycyny paliatywnej. Chorzy umierający „źle” mają poczucie utraty sensu i wartości ostat-‘ niego okresu życia oraz bezsensowności walki z chorobą. Nieiagodzone cierpienie ostatnich dni przed śmiercią chorego zapada głęboko w pamięć jego najbliższych na wiele lat.

;.l^kąrz rodzlimy leczący chorego nu zaawanso-. wnną chorobę nowotworową, cierpiącego z powodu •'zazwyczaj wielu objawów,’ zbliżającego się do , śmierci, powinien nie tylko reagować ha różne --..sytuacje, ale.taltże uprzedzać.problemy oraz Im zapobiegać. Powinien też starać się o to, aby czas opieki nad umierającym stal się dla jego bliskich -okresem dobrych wspomnień i dalszej siły do żyda.

Trajektoria umieraliia w chorobach ograniczających życie

W odniesieniu do chorób prowadzących do śmierci przyjęto określenie trajektorii, czyli spodziewanego scenariusza końca życia:

) Śmierć w chorobie nowotworowej zazwyczaj poprzedzana jest stopniowo postępującym ... .osłabieniem i ograniczaniem aktywności życiowej, a w ostatnim okresie choroby dochodzi do .przyspieszonego pogarszania się stanu zdrowia (ryc. 8.1). Ten gwałtowny przebieg pogarszania - się aktywności w chorobie nowotworowej może być zarówno dla lekarza, jak i dla samego pacjenta i jego redany zapowiedzią rozpoczynają cego się umieraniu.

W niewydolnościach narządowych (serca, chorobach płuc) faza terminalna i prognozowanie są trudne do zdefiniowania (ryc. 8.2). Na przykład chorzy z niewydolnością serca umierają z powodu postępującej dysfunkcji serca jako pompy albo w mechanizmie nagiego zgonu sercowego, albo z przyczyn niekardiogemiycti. Jeśli śmierć wynika z dysfunkcji serca Jako pompy, zazwyczaj stopniowe narastanie objawów i pogarszanie się sprawności pacjenta przerywane jest ostrymi, nagłymi epizodami, z których jeden okazuje się terminalnym. Opieka nad chorymi

Czas

Rycina 8. t. Trajektala umierania w chorobie nowotworowej.

>

Śmierć

Czas

Rycina 8.2. Trajektoria umierania w niew/dolnoid narządowej (serce, płuca).

_ZłJ