22368 skanowanie0068 (5)

[ Umieranie

medycyny pslial ywnsj może też:pomóc w rozmowie z chory m i jogo rodziną.

W sytuacji, kiedy trudno jest w, dotau zapewnić spokojne umieranie, chory ma prawo poprosić

0    przyjęcie na oddział opieki paliatywnej. Sama świadomość takiej możliwości działa.i. spokajająco: w razie wystąpienia nagłych poWidańl (np. oddechowych) chory otrzyma leki, po których nie bę-, (Izie odczuwał duszności i umrze spokojnie. Jeśli chory chce pozostać w domu, to należy, w porozumieniu ze specjalistą medycyny paiiah wnoj, starać się o zmniejszenie ryzyka trudnego ur lierania.

Krwotok z drófi oddechowych

Jeśli ustalono, żo u chorego nie będ t stosowane zabiegi ratujące życie i chce cn pozpst; ć w domu, to w razie masywnego krwotoku podstawowym celem staje się otrzymanie drożności dróg oddechowych lale, aby obory nie zaltrzWsil się krwią czy śluzem, Wskazane jest:

k położenie diet figo na boku, aby „na dolo" znalazło się krwawiąc® oskrzele;

1    ułożenie go w pozycji siedzącej, ale zawsze ze stabilizacją głowy, tale by była pochylona.do przodu, a podbt ódelt skierowany w 161 (każde pochylenie głowy do tylu może nasil 6 Krwawienie i zwiększyć krztuszenie się).

Jeśli chory jest niespokojny, korzysl ue może być podanie pozajelitowe midozolanju, i. w razie pojawienia się duszności — morfiny (patrz rozdział

0    duszności). Zazwyczaj krwawienia (żjjine) zmniejsza się lut) zatrzymuje przy spadku ciśnienia tętniczego. Należy bezwzględnie zostać przy chorym i odpowiednio postępować w zależności od rozwoju sytuacji. Oczywiście, naleźj rozważyć zastosowanie także innych środków-(np leków anryflbrynolltycznydi czy też dożylnego, powolnego podania 10-40 ml 10% roztworu NaCl), ple proporcjonalnie do stanu klinicznego iprognoży.

Nagła duszność z obturacjj. gużem Nngla duszność z obturacji guzerrt dr jg oddechowych (ucisk na tchawicę nagle powiększonego w wyniku krwawienia miąższowego, gu: a albo nagle zamknięcie światłe oskrzela plzez guz).

Jeśli leczenie onkologiczne czy ćhilrii] giczne (laryngologiczne) oltnzalo eię nieskuteoz 19 lub niemożliwe do zastosowania oraz ustalono, że u chorego nie będą stosowane zabiegi ratując t życie

1    chce on pozostać w domu, głównym ce em postę-

Uwagal

• Najgorsza dla choregoi rodziny jest niepewność „Jafctobędzle". .....

' » lekarz rodzinny powinien nmówlć żasady pćstę-; - ~i>o«9ńHL^'vi^|»a<|fel^ptój4(tfrt0w!W-C|ade ómlś--....-tyaiiljt ś>śidunn^9^k{&lii^ja)ąg^w.n%..

^nw ra^lyd>,_;( tojgńę&jgM»dj):Vraótylkjjj-

nfhfljuuttani imnK    Zt.t    '**

powania lekarza rodzinnego jest zmniejszenie duszności i lęku:

► podawać pozajelitowo midazolam oraz morfinę w celu zmniejszenia lęku i duszności (patrz rozdział 3, str. 31).

Morfinę podaje się w niewielkich bolusach (często z dodaniem dawki midazolamu) aż do zadowalającego złagodzenia duszności. Często złagodzenie duszności i lęku w takiej sytuacji możliwe jest do-" piero za cenę ograniczenia świadomości chorego. Dobrze jest wcześniej (szczególnie gdy taki prze-bieg umierania jest przewidywany) spróbować omówić to z chorym, w odpowiedni, uspokajający sposób, często z udziałem specjalisty medycyny paliatywnej.

______Według zasad etyki końca .życia i kanonów me-

. dycyny paliatywnej stosowanie leczenia, które może prowadzić do ograniczenia świadomości powinno być wdrożone tylko, gdy jest niezbędne (tzn. gdy inne sposoby łagodzenia cierpienia są niesku-' teczne), powinno odbywać się za zgodą pacjenta oraz przy umożliwieniu mu wypełnienia ważnych - dla niego spraw. Dlatego tak istotne jest porozma-■ wianie o tym wcześniej. W okresie umierania w obrazie takim, jak przedstawiony, może być trudno nawiązać logiczny kontakt z chorym. Jednak jeśli to możliwe, lekarz powinien rozważyć,

. w jaki sposób osiągnąć takie porozumienie i czy w ogóle jest to realne. Na przykład: „Widzę, że ' leki trochę łagodzą duszność. Żeby były skuteczne,

• muszę zwiększyć dawkę. Wtedy będzie się Panu(i)

*    lepiej oddychało. Ale prawdopodobnie Pan(i) zaśnie i może tak być, że się Panfil nie obudzi". Najczę-

j ściej chory daje sygnał, że dobrze, chce już spokoj-

•    '• nie umrzeć, tylko żeby się nie dusił. Można spytać,

czy chce coś jeszcze zrobić dla siebie ważnego (np. ", pożegnać bliską osobę).

Lekarz powinien przede wszystkim skupić się '■ na skutecznym złagodzeniu duszności i lęku.

Oprócz tego rozważyć, jak ma wyglądać jego kon-'jrfi (rozmowa) z chorym 1 wspierająca obecność.

■ Ale nawet jeśli nie może już nawiązać porozumie-. nia z chorym, to bezwzględnie konieczne jest infbr-tejmowanie rodziny, tłumaczenie sposobu postępowali' pia i uprzedzenie, że bliska im osoba umiera. sK Często trzeba podpowiedzieć, co mogą zrobić (trzy-Sft- mać za rękę, głaskać, modlić się).