dechu albo pomiarów głębokości oddechu dokonywanych spiro-meter (pojemność życiowa).
Wzrost pojemności życiowej płuc w okresie dojrzewania (Arkbi)
Lala |
Chłopcu |
D/.icauczęia |
11 |
-t- 118 cni3 |
-f 137 cm’ |
12 |
4- 130 |
4 219 „ |
13 |
+ 151 „ |
+ 192 „ |
U |
169 |
4- 238 „ |
15 |
+ 357 |
4 134 „ |
16 |
-1 370 „ |
r 99 „ |
17 |
+ 253 „ |
4 99 „ |
Podobnie jak w układzie krążenia, łatwo występują w okresie dojrzewania zaburzenia w rytmie oddechowym, jednak na ogół rytm ten zwalnia się i stopniowo przechodzi w rytm właściwy człowiekowi dorosłemu; jednocześnie tor oddechowy staje się bardziej piersiowy u kobiety, a u mężczyzny piersiowo-brzuszny.
Układ nerwowy bierze żyw'y udział wr ogólnym przestra-janiu się organizmu. Zmiany te nie wyrażają się w postaci jakiś poważnych zmian wagi, czy też objętości, a w postaci wewnętrz-nych zmian strukturalnych, związanych z rozbudową nowych dróg nerwowych.
Miarą czynnościowego rozwoju układu centralnego jest niezmiernie bogate życie psychiczne, charakterystyczne dla tego okresu; miarą rozwoju układu wegetatywnego i obwodowego jest wielka pobudliwość i wrażliwość organizmu na bodźce nerwowe Dużą rolę odgrywa tutaj wpływ gruczołów' wydzielania wewnętrznego.
Układ trawienny i limfatyczny w okresie dojrzewania. Okres dojrzewania łączy się ściśle z żywą działalnością przewodu pokarmowego. Organizm musi wyrównać straty wynikające zarówmo z pracy fizycznej czy psychicznej ustroju, jak i te zwłaszcza, które są związane ze wzrostem. Toteż dobowa ilość produktów spożywczych przyjmow^ana przez młodzież, przeliczona na jednostki cieplne (kalorie), osiąga w tym czasie liczby przekraczające nawet zapotrzebowanie człowieka dorosłego. Potwierdzają to dane zebrane przez Holta.
ryczne w okresie dojrzewania i na wzmożone procesy trawienne. Jednocześnie wiemy, że podstawowa przemiana materii, tj: ilość energii zużyta na procesy wewnętrzne organizmu, jest mniej więcej o 20®ii wyższa w tym okresie niż u dorosłych.
Clitopcj) |
Drftnrezęln | |||||
Wiek |
Waga ir kg |
kalorii na 1 kg 11'dgi |
Ogólna ilość kalorii |
Waga 'o kg |
kalorii na 1 kg uuoi |
Ogólna ilość kalorii |
11 |
31,4 |
80 |
2510 |
31.5 |
80 |
2520 |
12 |
34,2 |
KU |
27.35 |
35,8 |
a u |
2864 |
13 |
38,0 |
80 |
3H4' |
40.6 |
70 |
3216 |
14 |
42,5 |
80 |
3400 |
45,0 |
74 |
3330 |
15 |
48,2 |
8 1 |
3855 |
18,3 |
<>7 |
3235 |
16 |
51,5 |
78 |
•I-i IwO |
51.0 |
fi 2 |
3160 |
17 |
57,5 |
6>> |
3045 |
52," |
5,8 |
3060 |
lii |
50,8 |
62 |
3730 |
52,8 |
56 |
2950 |
Doroslji |
68 |
48 |
3265 |
60 | |
4 4 |
2640 |
Podobne dane |
wskazują |
na znaczne zapotrzebowanie kalo- |
O iie w pierwszym okresie dojrzewania nie powiększa się jeszcze zbyt napie masa ciała, to w drugim okresie dojrzewania następuje zwolnienie w przemianie podstawowej materii, skutkiem czego w poszczególnych przypadkach spostrzega się (zwłaszcza u dziewcząt) intensywne odkładanie tłuszczu U dziewcząt jednak okres „tycia" zbiega się nieraz z pierwszym okresem dojrzewania.
Cały okres dojrzewania cechuje zwykle dobrze rozwinięty apetyt, jeżeli praca szkolna i związany z nią mało ruchliwy tryb życia i ograniczony czas pobytu na świeżym powietrzu nie wywołują wtórnej niechęci do jedzenia. Te same czynniki wywołują łatwo, zwłaszcza u dziewcząt, skłonności do zaparcia, czynnik osłabiający apetyt. Podobnie jak serce i płuca rosną szybko w okresie dojrzewania i inne narządy, jak wątroba, nerki itd. Wzrasta też ich wydolność czynnościowa.
Wyjątek we wzroście poszczególnych narządów w okresie dojrzewania stanowi grasica i układ limfatyczny. Pierwsza stopniowo ulega zupełnemu zanikowi, układ limfatyczny zmniejsza wyraźnie swoją masę i ogranicza swoją działalność.
Działalność gruczołów wydzielania wewnętrznego trwa przez, cale życie ludzkie, jednak zakres