I OM
Tymczasem „system" definiowany j«*st najczęściej (zgodnie z tzw. ogólny teorią systemów) jako zbiór oddzielnych elementów, oddziałujących na ' lelne lak, by mógł osiągnąć określony cel, nam zaś-tu chodzi nie tyle
0 "l>is lak tego zbioru, ile o opis określonych dróg postępowania w jego ob-
1 • ‘bii ląd wybraliśmy określenie „strategia kształcenia”.
Podstawę strategii klasowo-lekcyjnej, typowo szkolnej, stanowi bezpośrednie nauczanie zbiorowe, podział uczniów na klasy, a czasu uczenia " na jednogodzinne (zazwyczaj 45-minutowc) lekcje, oraz sprawdzenie postępów uczniów i promowanie ich z klasy do klasy. Od klasy najniższej, wymagającej najmniejszego przygotowania, uczniowe przechodzą stopniowo w miarę swoich postępów w nauce, do klasy coraz wyższej i wre-/< u- uzyskują świadectwo ukończenia szkoły. Świadectwa takie zazwy-c/aj mają wagę dokumentów państwowych, a samo kształcenie posiada cha l aki er sformalizowany.
W kształceniu dorosłych strategia ta znajduje zastosowanie przecie w /ytlkim w różnego rodzaju szkołach dla pracujących: w szkołach pod
• lawowych, liceach ogólnokształcących oraz w rozmaitych zasadniczych
• /kulach zawodowych i technikach, których liczba w Polsce, niestety, w ostatnich latach, w związku z transformacjami ustroju i gospodarki, ustawicznie maleje.
i )d szeregu lat występuje w szkołach dla pracujących, głównie w wielkich miastach, także w szkołach podstawowych, dość znamienne zjawi ku coraz liczniej zgłaszają się do nich, bądź są tam kierowani, uczniowie młodociani, którzy mają za sobą niepowodzenia w szkole dla młodzieży. W ./kulach dla pracujących szczebla podstawowego są to najczęściej uczniowie, których pozbywa się dotychczasowa szkoła, gdyż stanowią dla niej ujemne obciążenie, bądź też młodzież, która sama porzuca naukę /kolną, aby następnie, na skutek różnych zbiegów okoliczności, zmuszona sytuacją, podjąć ją ponownie, ale już w szkołach dla dorosłych. Uczniowie ci stwarzają dla szkół dla pracujących poważny i trudny problem wychowawczy do rozwiązania.
Zaliczane niekiedy do strategii klasowo lekcyjnej kursy dokształcają ' ą jednak dość szczególną i odmienną turnią duk /i.drania i doskona zawodowego, o bardzo różnym czasie trwania od kilku dni czy tygo Im du roku, bardzo rzadko do kilku lal
Rozróżnia się kursy różnych kategorii, w zależności od kierunku kształcenia, poziomu i celu kursu, a także w zależności od tego, kto jest ich organizatorem. I tak np. istnieją kursy państwowe I, II i III stopnia, honorowane specjalnymi świadectwami końcowymi, potwierdzającymi fakt zdobycia przez ich posiadaczy określonych wyższych kwalifikacji, będących podstawą do ewentualnych awansów’ służbowych. Należą do nich np. kursy na prawo jazdy, kursy języków obcych, przygotowujące do odnośnych egzaminów' państwowych itp.
Przy innym sposobie klasyfikacji wyróżnia się kursy:
- przysposobienia zawodowego
- doskonalenia zawodowego
- kwalifikacyjne
- politechniczne
- dla potrzeb własnych (zaspokajające indywidualne zainteresowania),
- ogólnokształcące (w tym dla analfabetów).
Kursy, szczególnie kursy zawodowe i dla potrzeb własnych, stanowią główną formę ustawicznego kształcenia dorosłych. Obejmują one problematykę niezwykle szeroką (od języków obcych i obsługi komputerów do kursów gotowania czy kroju i szycia) i ogromną, liczoną w milionach osób rocznie, rzeszę uczestników.
Trzeba wyraźnie powiedzieć, iż ze względu na dużą w chwili pisania tego tekstu łatwość uzyskiwania zezwoleń na prowadzenie działalności kursowej, nie wszystkie te kursy realizowane są na dostatecznie wysokim poziomie merytorycznym, choć koszty uczestniczenia w wielu z nich są bardzo wysokie. Stan ten, naturalnie może ulec zmianie. Organizatorzy niektórych z tych kursów posiadają uprawnienia do wystawiania, honorowanych następnie jako dokumenty państwowe, świadectw ukończenia kursu; inni nie posiadają takich uprawnień. Przeważająca część kursów dokształcających posiada charakter zaoczny, nie wymagający osobistego kontaktu ucznia z nauczycielem, takiego np. jaki ma miejsce w strategii klasowo-lekcyjnej. Coraz częściej jednak pojawiają się także oferty kursów o charakterze korespondencyjnym. Te jednak należą już do innej strategii - strategii kształcenia zdalnego.
Kształcenie zdalne jest to kształcenie kierowane z dala, pośrednio przez nauczyciela i za pomocą takich środków jak korespondencja, podręczniki. poradniki, emisje radiowe i telewizyjne, filmy, płyty, kasety, systemy TV kablowej, telefony, telefaksy it p