10434 medsadowa1

Na pytanie, czy badany ślad krwi pochodzi od mężczyzny, < ty kobiety, inoZna z łatwością odpowiedzieć wówczas, kiedy badane plamy sąświeży mi śladami krwi roztartej na szkle. Wystarczy odpowiednio zabarwić preparat barwnikami akrv-dynowyini i w mikroskopie fluorescencyjnym postukiwał^{1 2}- rhrńniosomu Y (cial-ko Y) w komórkach jądrowydi krwi. Wynik pozytywny można uzyskać wówczas wciągu miesiąca od powstania plamy. W każdym innym przypadku materiał z podłoża trzeba uprzednio wypłukać surowicą osobnika AB. Jeżeli stwierdza się co najmniej 10% jąder komórkowych z ciałkami Y, można rozpoznać krew pochodzącą od osobnika z kariotypem 46, XY, czyli z reguły od mężczyzny.

Ustalenie, czy ślad krwi pochodzi od,dziecka, czy osoby dorosłej, obecnie nie jest

11.3. Słody nasieniu 11.3.1. Ocena zewnętrzna

U#l»/    ■

Ślady nasienia na bieliźnie lub innych/częśclach garderoby charakteryzuj mt nieregularnym kształtem, szarożółtą barwą i częściowym usztywnieniem tkaniny Fluoryzują w świetle nadfioletowym. Podobną fluorescencję wykazują jednak również: wydzielina z pochwy, mocz oraz śluz z nosa. Zaplamiony materiał |>< |ego uprzednim wysuszeniu, jeżeli jest wilgotny — przesyła się do laboratorium w opakowaniu zabezpieczającym przed uszkodzeniem mechanicznym.

11.3.2. Próby wstępne

Najważniejszą i najczulszą próbą wstępną, pozwalającą na wyKrycie nam/u

małych ilości nasienia (0,1 mm² zaplamienia na tkaninie), jest próba na obe<......,

losfatazy kwaśnej, która pochodząc z prostaty stanowi domieszkę nasieniu Stężenie fosfatazy w nasieniu jest 500—1000-krotnie większe od stężeniu t«mj< • enzymu w innych płynach ustrojowych i wydzielinach. W odróżnieniu od losłuto , kwaśnej erytrocytów fosfataza w nasieniu wykazuje zanik aktywności pod wply

Dla wykrycia fosfatazy w śladzie Wykorzystuje się właściwość enzymu poleguji ą na uwalnianiunlfa-naftolu z połączeń fosforanowych. JJwglniony związek mu;iw uwidocznić przez wybarwienie. W próbach orientacyjnych stosuje się nieraz gotowe testy bibułowe, będące również w posiadaniu organów śledczych. W Ala dach suchych, przechowywanych w chłodzie, można nawet po kilku latach uzysk.«

wynik pozytywny.    ^--->

Badając treść z pochwy po dokonaniu zgwałcenia, stwierdza się zawartość losfatazy znacznie większą od normy, tj. od stężenia stwierdzanego z reguły w wydzielinie pochwy. Aktywność fosfatazy nasienia wprowadzonej do pochwy może utrzymać się od kilku godzin do kilku dni u kobiet żyjących, natomiast w pochwie zmarłej ofiary gwałtu — od 7 dni do,2 miesięcy.

11.3.3. Próby dowodowe

Wykazanie obecności plemników w badanym śladzie jest niepodw ym down dem, że jest to plama nasienia. W tym celu wykonuje się wyciąg z plam w fizjologicznym roztworze soli kuchennej lub w wodzie, a z osadu sporządza się wymaz, oglądany pod mikroskopem w postaci nie zabarwionej albo barwione) •rytrozyną, fuksyną kwaśną lub błękitem metylowym. Pełną wartość dowodową ma wyłącznie stwierdzenie całych plemników, wraz z główką i ogonem. Z kolei wynik ujemny nie jest dowodem przeciwnym, gdyż ślad nasienia może pochodź u od osobnika wykazującego oligo- lub azoospermię. W przypadku gdy ślad znajduje się na cienkim i jasnym materiale, dokonuje się bezpośrednich oględzin za plamionego materiału pod mikroskopem, Oględziny muszą być wówczas poprze dzone barwieniem śladu wraz z podłożem erytrozyną, a następnie rozdrobnieniem materiału na poszczególne włókna. Widoczne są wówczas czerwono zabarwione główki plemników na tle nie zabarwionych włókien tkaniny.

1

Możliwe Wyjątek stanowi krew noworodka, której ślady otrzymuje się nieraz do badań w związku z podejrzeniem dzieciobójstwa albo niedozwolonego przerwania ciąży. Do różnicowania takiej krwi od krwi osoby dorosłej służy odmienna szybkość wędrowania hemoglobiny płodowej (HbF) i hemoglobiny dorosłych (HbA) w czasie elektroforezy, a także oznaczanie obecności alfa, -fetoproteiny metodami immunoelektroforetycznymi. Tą ostatnią metodą pozytywne rezultaty uzyskuje się przez okreś 10 miesięcy?^2-

Na ogół bezowocne okazały się próby możliwie dokładnego ustalenia czasu powstania plamy krwi. Z pewnym przybliżeniem można ten czas określić na podstawie: aj stopniowej zmiany czerwonej barwy krwi na barwę brunatną, b) zmniejszającej się rozpuszczalności wyschniętej krwi? Stosunkowo najlepsze rezultaty daje rejestracja zmian_zachQdzących w widmie absorpcyjnym

Hb. - fr~    -—---

' Wyjątkowo rzadko udaje się określić ilość krwi wynaczynionej. Najprościej jest zważyć zeskrobaną substancję lub zważyć materiał zaplamiony i porównać go z masą nie zaplamionego podłoża. Tak otrzymaną masę suchej substancji krwi przelicza się na pierwotną objętość krwi.

Wykazanie obecności gonadotropiny kosmówkowej (HCG} w śladzie krwi może dowodzić, że pochodzi on od kobiety ciężarnej. Z powodu większego stężenia gonadotropiny w pierwszych miesiącach ciąży można stwierdzić HCG nawet w starych plamach krwi (średnio do trzech tygodni) wynaczynfOlieJ w czasie przerwania ciąży, podczas gdy we krwi z okresu porodu pozytywne rezultaty uzyskuje się wyłącznie podczas badania plam świeżych. Morfologicznie można nieraz wykazać w wymazach wyciągu ze śladu obecność kosmków łożyska, meszku lub komórek doczesnej ciążowej.

^r Krew pochodząca z uszkodzonych dróg rodnych może zawierać domieszkę

2

komórek nabłonka pochwy, wykazujących obecność-glikogenu. Pozytywny wynik barwienia jodem w jodku potasowym mogą jednak wykazywać również niektóre inne jcomórki zawierające alikooen, m.in. komórki moczowodu i głębokich warstw błony śluzowej jamy ustnej. Bardzo rzadko udaje się stwierdzić, czy plama krwi powstała wskutek krwawienia z nosa lub w następstwie krwotoku płucnego. Pomocne może być wykazanie składników morfologicznych, charakterystycznych dla danego źródła krwawienia.

Próby wykorzystania dużej aktywności fibrynolitycznej krwi menstruacyjnej w badaniu śladów krwi w celu wykazania źródła krwawienia nie powiodły się.