10730 skanowanie0004

sylaba jest głośniejsza, następne są coraz bardziej ciche (See-man). U osób z zaburzeniami wrażliwości śluzówki krtani i przełyku, głos może być ochrypły, pod wpływem gromadzącej się ponad krtanią śliny. Głos ma poza tym zabarwienie nosowe, zmienne jednak co do stopnia nasilenia, z powodu zaburzeń w inerwacji podniebienia miękkiego. Nosowanie otwarte może przechodzić w zamknięte i odwrotnie. Nosowanie otwarte wzrasta przy końcu wydechu lub zdania. Przyczyną nosowania otwartego może nie być porażenie dźwigacza podniebienia miękkiego, lecz jednoczesne działanie mięśni antagonistycznych (tzn. mięśni podniebienno-ję-zykowych i podmębienno-gardłowych), które uniemożliwia zamknięcie zwierającego pierścienia gardłowego.' Jeśli natomiast przeważy napięcie dźwigacza podniebienia, dochodzi na pewien czas do nosowania zamkniętego (Seeman).

W czasie mówienia częstość oddechów jest zwiększona, ponieważ na jednym wydechu dysartryk może wypowiedzieć zaledwie parę słów, tzn. jakieś krótkie zdanie, a czasem tylko jedną sylabę. Mowa jest monotonna, tempo jej jest bardziej lub mniej zwolnione (bradylalia), w zależności od sprawności ruchów mięśni narządów mownych.

Artykulacja jest rozmazana i bardzo zniekształcona na skutek nieruchomości języka, nosowania otwartego, trudności w wytwarzaniu głosu, a także z powodu zmian akcentów, wysokości głosu i czasu trwania głosek. Niekiedy mowa jest zupełnie niezrozumiała, bełkotliwa i trudne są do rozróżnienia nawet samogłoski. W mowie, zwłaszcza osób dorosłych, może występować kilkakrotne powtarzanie sylab, najczęściej początkowych lub całych wyrazów. Lekka dysar-tria objawia się wadliwą artykulacją, przede wszystkim głosek dentalizowanych, a więc seplenieniem. Dysartria spasty-czna, przy której występują skurcze powodujące przerwy .w mowie, przypomina jąkanie. Odróżnienie jej od jąkania jest dość trudne i możliwe dopiero po badaniu neurologicznym. Jest to właściwie jąkanie organiczne, charakteryzujące się brakiem lęku przed mówieniem oraz tym, że występuje zarówno w mowie spontanicznej, jak i przy czytaniu i śpiewie.

Twarz dysartryka jest zazwyczaj maskowata, pozbawiona ruchów mimicznych, przy jednoczesnym Występowaniu skur-.. czów mimowolnych, jak śmiech czy grymas. Otwarte zazwy- .rrr^.! czaj usta — na skutek opadania dolnej szczęki spowodowane-: go słabością mięśni — i ściekająca z nich ślina nadają dzie-.-‘;'g^ cipm wygląd upośledzonych umysłowo, co nie zawsze odpo---ffv-a wiada rzeczywistości. Inteligencja tych dzieci jest na ogół > nieco obniżona, w przybliżeniu w 50—65% wypadków iloraz inteligencji wynosi 70 lub mniej i tylko 20—25% dzieci wykazuje normalny poziom umysłowy. Bardzo mały procent dzieci ma iloraz inteligencji powyżej 100 (West). Przyczynia się do tego zapewne również zaniedbanie' środowiskowe. Pozbawione nauki szkolnej z powodu trudności w chodzeniu (porażenia mięśni rąk i nóg występują bardzo często) oraz kontaktów z rówieśnikami, dzieci te skazane są na pozostawanie w domu.

Przyc-z.yną dysartrii u dorosłych może być miażdżyca mózgu, kiła, nowotwory, stwardnienie rozsiane i inne schorzenia.

Dysartryczne zaburzenia mowy u dzieci towarzyszą zazwyczaj innym objawom chorobowym, jak dziecięcemu porażeniu'mózgowemu, (paralysis cerebralis infantum) atetozie (athetose double), porażeniu rzekomoopuszkowemu lub porażeniu opuszkowemu (paralysis bulbaris acuta). Zdarza się, że wady mowy są jedynym objawem uszkodzenia układu pozapiramidowego i w takich wypadkach należy zwrócić szczególną uwagę na dane zawarte w anamnezie, dotyczące rozwoju ogólnej motoryki dziecka.

. Dziecięce porażenie mózgowe występuje przed drugim rokiem życia w formie porażenia mięśni jednej połowy ciała, czyli spastycznej dziecięcej hemiplegii, lub w formie porażenia mięśni obu stron ciała, czyli spastycznej dziecięcej diplegii, będącej zasadniczo chorobą Little’a. Przyczynami . wywołującymi dziecięce porażenie mózgowe mogą być:

— choroby mózgowe przebyte w czasie życia płodowego lub nieprawidłowość w rozwoju pewnych odcinków mózgu, zbliznowacenie korowe itp.;

|f! uszkodzenie porodowe: uraz zdarzający się w ciężkich

- -    309 ■