11108 P3200003

97

AMywność p<un<wc2j

W warunkach pozalaboratoryjnych nie mamy bezpośredniego wglądu ani wpływu na kodowanie pamięciowe. Możemy natomiast wpływać nań poprzez uczenie się, biorąc pod uwagę wymienione w poprzednim podrozdziale czynniki współwyznacza-jącejego tempo, dokładność i trwałość. Trudno również bezpośrednio oceniać jakość zapamiętywania, gdyż dostęp do tego procesu jest możliwy jedynie poprzez badanie odtwarzania przy uwzględnianiu przechowywania, jako procesu również niedostępnego obserwacji z zewnątrz. Dobre zapamiętywanie danych treści nie gwarantuje uczniowi sukcesu szkolnego w trakcie odtwarzania, gdyż może on mieć trudności z odszukaniem tych treści w pamięci albo w fazie przechowywania wystąpiły deformacje zapamiętanego materiału. Kłopoty z odtworzeniem są niekiedy źródłem zarzutów stawia-Bych uczniowi w postaci „nie przygotowałeś się”, „zbyt mało uczyłeś się”. W świetle przytoczonych wątpliwości zarzuty te mogą okazać się niesłuszne, gdyż w rzeczywistości uczeń może pracować długo i pilnie, lecz nie potrafi organizować własnych procesów pamięciowych i dostosować ich do stawianych przez nauczyciela zadań.

2. Przechowywanie jest fazą utajoną, zachodzącą w czasie między zapamiętywaniem a odtwarzaniem. W trakcie przechowywania zachodzą różnorakie procesy przetwarzania informacji, których skutkiem jest zapominanie bądź przekształcanie zarejestrowanych treści. Zapominanie ujawnia się jako utrata nabytych informacji, lecz trudno ocenić, ile z nich ulega wymazaniu, a ile pozostaje ukrytych w pamięci do tego stopnia, że nie można ich przez dłuższy czas odtworzyć. Przebieg zapominania badał już w XIX wieku Herman Ebbinghaus (Kurcz 1995). Wykrył on związek między utratą i zapamiętywania treści a czasem przechowywania, którego ilustracjąjest krzywa zapominania zwana również Krzywą Ebbinghausa (rys. 9).

Wspomniany badacz uznał za kryterium przechowywania procent zaoszczędzonych prób przy ponownym uczeniu się listy zgłosek bezsensowych. Wartość ta najszybciej zmniejsza się w ciągu pierwszej godziny po zapamiętaniu, natomiast w miarę upływu czasu spadek jest coraz wolniejszy. Współczesne badania potwierdziły odkrycie Ebbi-ghausa w ogólnym zarysie. Malejący trend krzywej występuje niezależnie od rodzaju zapamiętanego materiału, jednakże tempo zapominania materiału sensownego (słów, liczb) okazuje się nieco wolniejsze w ciągu pierwszej godziny od momentu zapamięta-