11747 Obraz!0 (8)

I. r•■Sal•

• tr>

• "f.    •

lf r•4>

i aui y 4

• P • • »

■ rler

t Benzyna pirolityczną, w odróżnieniu od roformatu, jest szczególnie bogata w benzen (tab. 77). Z benzyny pirolitycznej wyodrębnia się frakcjo węglowodorów aromatycznych) C«-C. metodą destylacji a zoo trop owej lab destylacji ekstrakcyjnej. W pierwszym przypadku do benzyny pirolityczne] dodaj# sig silnio polarny rozpuszczalnik organiczny (np. metanol, aceton), który z alkanami i cykloalkanami daje nlskowrtące mieszaniny azeo-tropowe odbierana ze szczytu kolumny destylacyjnej. W tym przypadku o-czyszczona mieszanina węglowodorów aromatycznych odbierane jest jako pozostałość podestylacyjna. Wyodrębniając węglowodory aromatyczne z benzyny pirolitycznoj poprzez deetylacjg ekstrakcyjną atoeuja się następujące selektywna rozpuszczalniki i di- i t ric hlo roba n zen, alkohol benzylowy, poliglikole, fenole, N,N-dimetyloformemid, N-f ormy lomor fol Ina, M-metylo-pirolidon 1 sulfolen. Rozpuszczalniki te bardzo dobrze rozpuszczają węglowodory aromatyczno utrudniając ich oddestylowanie z mieszaniny węglowodorów, natomiast nie rozpuszczają węglowodorów alifatycznych i dzięki temu ułatwiają ich oddestylowania z tej mieszaniny.-

Benzynę pirolityczną przed wyodrębnianiem a alej frakcji węglowodorów aromatycznych poddaje alg hydrosaflnacJi w celu usunięcia di onów, oleCln oraz związków siarki, azotu i tlenu.

■-kfyltnu v btnzen, bouiea otrzymywane w prMiyila Hotei toluenu ■-kayltnu znaczni* przcwykaują zapotrzebowanie na ta substancje. Proc hydrodealkilowanie a tanowi wat na metodę ustalania właściwych proporcji ilościowych w produkcji węglowodorów aromatycznych.

B. Otrzymywanie benzenu przez hydrodealkl lot/anle toluenu

r

Jako podstawowy surowiec do produkcji benzenu w procesie hydrodeal-kiłowania wykorzystuje eif najczyściej toluen* który poddaje się wysokotemperaturowej reakcji z nadmiarem wodorui ,

vr pierwszym etapie następuje krakowanie więżenia łączącego grupę alkilowy z pierścieniem aromatycznym. Powstające wtedy rodniki aromatyczne i alkilowe w drugim etapie uwodorniają się przekształcając się w produkty reakcji.    . .

Hydrodealkilowanie toluenu przeprowadza* się aotodą termiczną (temp. SSO-t0O°C, cienienie J-10 MPa) lub katalityczną (temp. 500-650°C, | cienienie 3-5 MPa, katalizator CoO-Mo_a0₃/Al_a0₃ - dwufunkcyjny o przewa- | dze aktywności uwodorniającej nad rozszczepiającą). Zaletą metody katalitycznej jest niższa temperatura procesu, metody termicznej zaś - śmiej ■komplikowana aparatura. Oba warianty procesu są rozpowszechnione w przemyśle    i umożliwiają    uzyskanie benzenu    z selektywnośoią

przekraczającą 95t. Produkt charakteryzuje się dulą* czystością i molo być stosowany bezpośrednio do syntez. Na rys. 129 przedstawiono schemat j instalacji hydrodealkilowanie toluenu metodą katalityczną*

Jako surowiec do produkcji benzenu w procesie bydrodeslkilowenie wy-1 korzystaje się rdwnieZ benzynę pirolityczną. Z benzyny tej wyodrębniał się najpierw mieszaninę węglowodorowi aromatycznych c_B-C., a następnie j przeprowadza alg uwodornienie związków nienasyconych (dieny, olefiny i ' pochodne atyrenui, co zapobiega odkładaniu się koksu na katalizatorze podczas hydrodealkilowania toluenu 1 innych związków alkiloaromatycz- j nych. Z mleezaniny poreakcyjnej oddziale się substancje gazowe, oddaaty- | lowuje się benzen, a nie przereagowany toluen 1 ksyleny zawraca się do j reaktora. Wydajność benzenu uzyskiwanego tą metodą wynosi 60-70% (w przeliczeniu na przerabiany surowieć}• W przeróbce benzyny pirolltycsnej na benzen najbardziej rozpowszechniony jest proces PyrotoL opracowany przez firmę Houdry. Instalacje Pyrotol pracują w wielu krajach przerabiając benzyny pirolityczne, frakcje wzbogacone w DTK oraz różne mieszane surowce aromatyczne zawierające do 30% węglowodorów niearomatycznych.

. .    .    . i I

118

r•ok•(I I ■ ł. fet

Rys.-. 129. Schemat instalacji do katalitycznego hydrodealkiłowanli •    toluenu

C. Wyodrębnianie benzenu l Innych veglovodorów aromatycznych z benzyny pirolityczneJ

419