13807 skanuj0009 (297)

Stawka większa niż życie reż. Konica i J. Morgensterna, wreszcie Kolumbowie — reż. J. Morgensterna wg R. Bratnego oraz

b. nurt historyczny, oparty na polskiej klasyce powieściowej tego gatunku, a więc Hrabina Cosel w reż. J. Antczaka wg J. L Kraszewskiego, Przygody Pana Michała wg Pana Wołodyjowskiego H. Sienkiewicza w reż. P. Komorowskiego, Przygody Pana Andrzeja wg Potopu H. Sienkiewicza i Czarne chmury A. Konica. Reymontowscy Chłopi zapowiada ją — można przypuszczać — sukcesy obyczajowej powieści naszych klasyków. Jak wiadomo, potwierdzają je także w TV Noce i dnie M. Dąbrowskiej w reż. J. Antczaka, a czeka jeszcze na odkrycie dla telewizji wiele polskiej klasyki literackiej.

3. Ma też Telewizja Polska duże osiągnięcia w zakresie programów oświatowych, którym przeznacza około 40% czasu antenowego. Są one w przeważającej części bezpośrednio! skorelowane z programami nauczania w szkołach podstawowych i średnich oraz szkołach wy/, szych, a towarzyszą im różne formy oświaty pozaszkolnej w postaci programów popularnonaukowych i publicystycznych (w .szczególności . formy publicystyki kulturalnej typu magazynu „Pegaz”, „Rozmowy z pisarzem”, Nowe książki” itp.). Do osiągnięć na skali; światową w dziedzinie oświaty telewizyjnej należy m. in. organizacja przed luty pod patronatem UNESCO Politechniki Telewizyjnej, która po raz pierwszy objęła cały teren kraju programami dydaktycznymi nu poziomie studiów wyższych. Wyróżniającą się formą programu telc wizyjnego w służbie dydaktyki jest też Nauczycielski Uniwersytet Ru cliowo-Tolewizyjny, pomagający studiującym nauczycielom, z wykładu ml skorelowanymi z programem studiów wyższych.

Argumenty przeciwników kultury masowej i telewizji zmuszają do refleksji i czujności — zwłaszcza pedagogów. Nie sposób jednak ich przeceniać. „Złodziej czasu”, „guma do żucia dla oczu”, którą istotnlu ogląda 98% dzieci i młodzieży, ma na nie znacznie słabszy wpływ nlt bezpośrednie środowisko. Jak oceniają to wyniki badań, zależy on bo-wiem od postawy odbiorców i ich nastawienia, od stopnia inteligencji oraz od więzi społecznej i stosunków w rodzinie i w kręgu równieśników

Doceńmy też oświatową i wychowawczą działalność Polskiej Telc wizji i umiejmy z niej korzystać, rozwijając w młodzieży aktywną, krytyczną wobec niej postawę opartą na umiejętności interpretacji i oce ny różnych jej form programowych, tj. na wiedzy o niej i przekona niu, że może być i jest twórczym' partnerem edukacji szkolnej.

Dowody Hi] 111< >/1 »ł l ¹ • Iii ew l/.Ju cieszy się największą popularnością spośród wszystkich środków komunikowania.! Poświadczają to rosnące liczby ilości telewizorów mi całym świacie i wyniki badań. Zmniejszają się też różnice pomiędzy ilością telewizorów dzielące różne środowiska społeczne. O różnicach decydują przede wszystkim warunki materialne, pozwalające lub nie na zakup odbiornika. Ale nie tylko. Zdarza się, że przeciw telewizji są poważne opory w środowiskach intelektualnych, w których się uważa, że standaryzuje ona kulturę, kradnie cenny czas i w jakiś sposób ogranicza rozwój życia umysłowego. Takie były np. wyniki sondaży amerykańskich, francuskich i niemieckich. U nas, jak wynika z badań, pierwszymi nabywcami telewizorów byli przede wszystkim inteligenci, a dziś — jakkolwiek audytorium robotniczo-chłopskie znacznie wzrosło i nadal dynamicznie się rozwija — ciągle wzrasta publiczność inteligencka i wielkomiejska.

Badanie popularności nowego środka komunikowania należy do stałego repertuaru badań socjologicznych. Najczęściej były to i są bada nia oparte na wywiadach i ankietach, sondujące opinie na temat atrakcyjności, przydatności i sposobów korzystania z nowego środka. Wyniki ich są niekiedy zaskakujące, jakkolwiek w zasadzie potwierdzają na ogół przewidywania. I tak np. badania amerykańskie dowiodły, że telewizja uchodzi w przekonaniu większości Amerykanów za ten właśnie [wynalazek spośród innych, który czyni życie najbardziej miłym. Dość powiedzieć, że na dalszym miejscu znajduje się samochód, podobnie zresztą jak lodówka, pralka i radio. W kraju podobnie — w badaniach np. nad aktywnością kulturalną młodzieży wiejskiej"okazało się, że nu znamienne pytanie o wybór w eksperymentalnej sytuacji jednego środka spośród wielu (telewizji, radia, dowolnej gazety lub tygodnika, kina, nieograniczonego korzystania z dobrej biblioteki) przeważnie wymieniano telewizor. Drugie miejsce pod względem popularności zdobyło radio, dopiero na trzecim miejscu znalazła się biblioteka, na czwartym kino, na ostatnim zaś prasa. (Eksperymentalną sytuację ankieta opisywała w ten sposób: „Wyobraźmy sobie taką sytuację. Jest Pan(i) zupełnie odcięta od świata, ale ma Pan(i) możliwość korzystania z jednego tylko środka — i tu wymienione zostały środki. Co by Pan(i) wybrał(a)?”.

^Popularność ta jest jednocześnie oceną atrakcyjności telewizji, która j— jak to również potwierdzają badania — jest traktowana przede "wszystkim jako źródło rozrywki: głównie filmów^fabularnych, zawodów sportowych i lekkich programów rozrywkowych. I Ale też nie zawsze i nie wszędzie. I tak np. we Francji wykazały sondaże, że najwyższy procent użytkowników telewizji upatruje jej główną rolę w upowszechnianiu wiedzy — zgodnie zresztą z ambicjami programowymi Telewizji Francuskiej, która nie pomija żadnej okazji, aby wyjaśniać, uczyć. Ko-

Kino 1 telowliji

1

“¹¹    193