15944 Scan10047 (4)

i

3. Analiza błędów ortograficznych

Najlepiej byłoby najpierw dowiedzieć ślę od dziecka., jakie błę robi najczęściej i które litery mu się mylą. Uczniowie zwykle mów¹ o kłopotach z <5 - u, rz - ź, ch — h, ewentualnie wspominają piso nię łączną 1 rozdzielną, zwłaszcza z partykułą „nil". Wymieniają i pomyłki, za które są Szczególnie tępieni w szkole, a które powtarzl ją z maniackim uporem. Oglądam zeszyty dyslektyków, z zaznacz nymi na czerwono tymi właśnie błędami, a poza tym może tylko w| razy z samogłoskami nosowymi ą - ę i połączeniami 1 iternwymi o' - on - em - en. Znaczna część przeinaczeń o pochodzeniu słuch wym, zwłaszcza tych krzykliwych, zostaje zauważona przez i słych, ale wiele wzrokowych uchodzi uwadze, np. mylenie m - * o - a, l — t — I, u — y. Tym bardziej że większość dyslektyków pisząl niewyraźnie i malutkimi literkami, kamufluje w ten sposób swoje ftw terki ortograficzne. Bardzo trudno jest zauważyć podwójne zmięła czenie typu jeśień. Tymczasem bez dokładnej analizy zakresu błęj dów i stopnia ich nasilenia nie będziemy mogli z nimi walczyć, bJ przypominałoby to walkę z wiatrakami. Byłoby to tylko świadecj twem naszej bezradności, tak jak te wszystkie uwagi: „pisz starań! niej, uważaj na błędy, korzystaj ze słownika ortograficznego, pis! uważnie”.

_uGo gorsza również sami dyslektycy' bronią się przed taką analiza błędów, twierdząc np., że „a” pisze bez laseczki, ale to niejest,,Q^I| bo mą jeszcze taki zygzak. Wtedy wystarczy po prostu prześledzi ruch ręki przy pisaniu wyrazów z „o” i „a”, by zauważyć, że w wiej lu Wyrazach z „a” po zrobieniu kółeczka, czyli „o” nie było już żądl nego ruchu. Pisownia „m - n” jest często tłumaczona odruchowym stawianiem laseczek i znam licealistów, którzy chcąc poprawnie nal pisać te litery, muszą liczyć liczbę kresek.

Ogólnie rzecz biorąc większość dyslektyków, zwłaszcza starszych] broni się przed, wychwytywaniem ich błędów i trzeba ogromnie dużoj ciepła, wyrozumiałości i wsparcia ze strony dorosłych, by dokonać] szczegółowej analizy. Proponuję zabawić się w Sherlocka Holmesa, gdyż w istocie jest to żmudna, detektywistyczna praca, którą najlepiej wykonywać połączonymi siłami dziecka i dorosłego.

By osłabić napięcie, pokazuję uczniom błędy ortograficzne w wyso-j konakładowej, popularnej prasie, książkach. Nie są od nich wolne również podręczniki szkolne, a nawet słowniki. Wielokrotnie widziałam

44