Przykład 9.5. Nawiązywanie dobrych stosunków (U)
Kiedy biuro Richarda w New Delhi podniesiono do rangi regionalnego oddziału macierzystej firmy w Azji Południowej, musiał zacząć regularnie jeździć za granicę. Stało się to okropnie uciążliwe, ponieważ jako rezydent z zagranicznym paszportem, za każdym razem, gdy chciał opuścić Indie, obowiązany był uzyskać dwa odrębne zaświadczenia.
Prawnik Richarda był w stanie załatwiać mu zaświadczenia o uiszczeniu podatków, ale po zaświadczenia o nienotowaniu w rejestrach policji musiał się zgłaszać osobiście do regionalnego urzędu rejestracji cudzoziemców. Wizyty te zabierały mu zazwyczaj całą najlepszą część dnia.
Wszystko to się jednak zmieniło, kiedy został przedstawiany na jakimś koktajlu szefowi tego urzędu w New Delhi. Okazało się bowiem, p obu panów łączy zainteresowanie historią wojska w Indiach. Po mniej więcej godzinie miłej konwersacji pułkownik Singli powiedział do widzenia i dodał: „Fproszę pamiętać — kiedykolwiek będzie pan potrzebował zaświadczenia, niech pan każe dyżurnemu sierżantowi zaprowadzić się prosto do mojego gabinetu”.
Do końca pobytu w Indiach Richard był w stanie załatwić niezbędne papiery w ciągu mniej więcej godziny fascynującej rozmowy. Bo w kulturach propartnerskich liczy się to, kogo się zna. Właściwe kontakty osobiste zaoszczędzą ci czasu, pieniędzy i zdenerwowania.
i
Inną cechą charakteryzującą kraje „korupcyjne” jest elastyczny stosunek do czasu, przestrzegania harmonogramów i dotrzymywania terminów. Zdenerwowani niewytłumaczalnymi — zdawałoby się — opóźnieniami, menedżerowie z uwielbiających zegar kultur monochronicznych są częstokroć skłonni wręczać kopertówki, aby przyspieszyć decyzję władz. W tym kontekście warto może przypomnieć, że angielskie słowo tip [napiwek] jest prawdopodobnie skrótowcem od wyrażenia: To Insure Promptness [zapewnić punktualność, terminowość]*. ^
Przykład 9.6. „Ręce do góry! Pieniądze albo czas!”
Wielkie przedsiębiorstwo międzynarodowe, nazwijmy je WMN, mające siedzibę jednego z oddziałów regionalnych w Singapurze, postanowiło otworzyć
* Zgodnie z informacjami etymologicznymi zawartymi w słownikach jest to raczej żartobliwa interpretacja Autora - przyp. tłum.
przedstawicielstwa w Tajlandii, na Filipinach i w Indonezji. Dyrektor singapurskiego oddziału zaangażował w każdym z tych krajów cieszącą się dobrą renomą międzynarodową firmę prawniczą, aby załatwiła formalności związane z rejestracją.
Podczas gdy biura w Bangkoku i Manili były w stanie rozpocząć działalność po trzech miesiącach, to uzyskanie zgody i rejestracji przedstawicielstwa w Dżakarcie ciągnęło się przez dwa długie lata. Natomiast XYZ, główny konkurent WMN, założył swoje biuro w Dżakarcie w ciągu 90 dni.
Analiza. Po szkodzie wyszło na jaw, że firmy prawnicze zatrudnione przez WMN w Tajlandii i na Filipinach miały tam długotrwałe ścisłe powiązania z odpowiednimi urzędnikami administracji rządowej. Natomiast firma wynajęta w Indonezji takich cennych kontaktów, jak się okazało, nie miała. Wkrótce po tym, gdy dżakarckie biuro WMN zostało wreszcie zarejestrowane, dyrektor singapurskiego oddziału tej firmy spotkał na jakiejś imprezie towarzyskiej jednego z dyrektorów XYZ, który bez oporów przyznał, że przyspieszenie procesu rejestracji ich biura umożliwiła duża „wpłata ułatwiająca”.
Lekcja A. Z wyjątkiem Singapuru, urzędnicy w Azji Południowo-Wschodniej poruszają się raczej powoli. Żeby coś przyspieszyć, często musisz albo znać właściwych ludzi, albo przekupić właściwych ludzi.
Posłowie. Spółka XYZ zamknęła swoje biuro w Dżakarcie przed upływem trzech łat od momentu otwarcia, ponieważ „koszty operacyjne” stały się za wysokie. Pewni urzędnicy stale przychodzili do źródła po więcej. Natomiast biuro WMN funkcjonuje tam nadal.
Lekcja B. Chociaż nielegalna wpłata może zapewnić dojście dokądś na skróty, to jednak często prowadzi w ślepy zaułek. Łapówka, za którą dzisiaj kupujesz czas, jutro może cię słono kosztować.
W przykładzie 9.6 wspomniałem o Singapurze jako o rynku, na którym widać pracę rządu, Singapur jest żywą egzemplifikacją faktu, że skutecznie działający rząd potrafi usunąć główną przyczynę przekupstwa.
Trzecią wchodzącą tu w grę cechą „skorumpowanych” krajów jest istnienie w nich stromych hierarchii w organizacji społeczeństwa, wyznaczających duże różnice w statusie jego członków. W hierarchicznych
109