16312 PrepOrg cz I1

41

wzrostem czynnej powierzchni filtracyjnej, wzrostem różnicy ciśnień po obu stronach sączka, a maleje wraz ze wzrostem lepkości cieczy, oporu sączka i osadu ułożonego w postaci placka. Poza tym zależy od takich czynników, jak: temperatura sączenia (mająca wpływ na lepkośó fazy ciekłej), stężenie składnika stałego w mieszaninie oraz jego charakter (gęstość, wielkość cząstek, ściśliwość). Dlatego też obliczenie procesów sączenia przeprowadza się jedynie dla operacji prowadzonych na skalę przemysłową, w praktyce laboratoryjnej wystarcza w zupełności ogólna znajomość omawianych zależności.

Sączenie przy wykorzystaniu siły i ciężkości cieczy stosuje się zwykle wtedy, gdy istotne znaczenie ma przesącz. Natomiast sączenie pod zmniejszonym ciśnieniem stosuje się wtedy, gdy istotne znaczenie ma osad.

1.6.2.1. Sączenie przy wykorzystaniu sił ciężkości cieczy

Sposób sączenia, w którym dla spowodowania ruchu cieczy przez sączek wykorzystuje się ciśnienie hydrostatyczne cieczy znajdującej się nad sączkiem, z uwagi na małą różnicę ciśnień, odbywa się wolno, szczególnie w przypadku dużej zawartości fazy stałej w mieszaninie i cieczy o dużej lepkości. Poza tym oddzielenie fazy stałej od ciekłej nie jest zbyt dokładne- Dlatego też metodę tę stosuje się najozęśoioj do sączenia rozcieńczonych roztworów w tym przypadku, gdy faza stała nie jest potrzebna. Sytuacje takie spotyka się, np. przy oddzieleniu zanieczyszczeń mechanicznych od roztworów substancji organicznych, podczas krystalizacji, przy oddzieleniu stałej substancji suszącej od suszonej cieczy organicznej. Poza tym sączenie zwykłe, a nie pod zmniejszonym ciśnieniem, stosuje się do rozdzielania gorących cieczy lub lotnych rozpuszczalników, aby zapobiec stratom cieczy. Jeżeli są to roztwory ciał stałych, to sączenie pod zmniejszonym ciśnieniem na skutek gwałtownego odparowania rozpuszczalnika powoduje niejednokrotnie wypadanie osadu i zatkanie porów sączka, a więc w konsekwencji przerwanie sączenia.

Do sączenia stosuje się zwykle lejki laboratoryjne o kącie rozwarcia 58-62°. Do sączenia gorących roztworów oiał stałych, gdzie istnieje możliwość krystalizacji, korzystnie jest stosować lejki z krótką, szeroką szyją. W laboratorium organicznym stosuje się sączki o możliwie największej czynnej powlarzohni, czyli sączki karbowane. Sposób wykonania sączka karbowanego przedstawiono na rysunku 1.13* Zagięcia bibuły nie mogą się schodzić w jednym miejscu, lecz powinny być nieco oddalone od siebie, aby nie osłabiać wierzchołka sączka i nie spowodować rozerwania bibuły. Przy wkładaniu sączka do lejka korzystnie jest obrócić go, aby zewnętrzna strona sączka, zwykle trochę zniszczona i pobrudzona, znajdowała się wewnątrz. Wielkość sączka zależy od roli, jaką ma spełniać. Przy usuwaniu zanieczyszczeń z cieczy stosuje się duże sączki, aby sączenie przebiegało odpowiednio szybko. Jeżeli ważny jest osad, wielkość sączka dobiera się do ilości osadu. Za duży sączek powoduje duże straty osadu. Wielkość lejka