17659 img059 (42)

Wykrywanie. Bezpośrednio mikroskopowo w rozmazach kału można wykryć charakterystyczne jaja H. nana. Pomocne są także metody zagęszczające. Konieczne jest kilkakrotne badanie po zastosowaniu leczenia.

Zapobieganie. Należy utrzymywać wysoki poziom higieny socjalnej i osobistej. Konieczne jest równoczesne leczenie wszystkich zarażonych, szczególnie, gdy inwazje dotyczą dużych skupisk dzieci oraz zarażeń rodzinnych.

Ważne terminy

tegument, miracidium, sporocysta, redia, cercaria, metacercaria, jajo inwazyjne, formy hermaffodytyczne, rozdzielnopłciowe, przyssawka gębowa, brzuszna, skoleks, ryjek, szyjka, strefa proliferacyjna, strobila, proglotydy, bothria, onkosfera, embryophor, koracidium, wągier, cysticercus, cysticercoid, protoskoleksy, okres inkubacj, inwazja latentna.

Uwaga !

*    Częste są zarażenia mieszane Giardia intestinalis i owsika Enterobius vermicularis, tasiemca karłowatego Hymenolepis nana, glisty ludzkiej Ascaris lumbricoides oraz włosogłówki Trichiuris trichiura, szczególnie w regionach o trudnych warunkach socjalno-ekonomicznych. Inwazjom tym towarzyszą często infekcje grzybów z rodzaju Candida.

*    W przypadkach podejrzewania schistosomozy, gdy występuje biegunka z krwawieniem, zalecane jest różnicowanie z amoebową lub bakteryjną dysenterią.

♦Ponieważ jaja Taenia solium są inwazyjne dla człowieka, profilaktyka powinna uwzględniać dużą odporność tych jaj na czynniki środowiskowe; jaja te mogą pozostawać żywotne w środowisku zewnętrznym przez wiele tygodni.

*    Zarażenie człowieka jajami T. solium może powodować cysticerkozę z poważną neuropatią, jednak w diagnostyce różnicowej trzeba uwzględniać bakteryjne, wirusowe, grzybicze i pasożytnicze (Amoeba, Toxoplasma) czynniki etiologiczne.

*    Jaja inwazyjne Hymenolepis nana nic są bardzo odporne na czynniki środowiskowe, ale w związku z monoksenicznym rozwojem i łatwością zarażenia człowiek- człowiek, uporczywe są inwazje rodzinne oraz autoinwazje.

Oblcńce

Ważne medycznie obleńce należą do nicieni Nematoda. Są to wydłużone, cylindryczne, niesegmentowane, rozdzielnopłciowe robaki o różnych wymiarach: od kilku milimetrów do wielu centymetrów. Ciało ich pokrywa bezkomórkowa kutikula, będąca wytworem leżącego pod nią nabłonka (hypodcrmis). W trakcie wzrostu i rozwoju nicieni odbywają się kolejne, zwykle 4 linienia larw, podczas których zmieniana jest kutikula. Nematoda występują we wszystkich rejonach świata. Posiadają one wydłużony układ pokarmowy, z jelitem przednim, środkowym i tylnym oraz otworem odbytowym (potokowa obróbka pokarmu) oraz narządy rozrodcze o budowie cewkowatej. Gatunki, zarażające człowieka, mogą powodować poważne problemy medyczne. Wiele pasożytniczych Nematoda ma monokseniczny rozwój, niektóre jednak mają złożony cykl życiowy, często z udziałem wektorów.

Nicienie występujące w układzie pokarmowym i tkankach człowieka

Ascjris lumbricoicfes - Glista ludzka -V' '^y askarioza (ascariosis)

Morfologia. Jest to jeden z największych jelitowych nicieni pasożytujących u człowieka. Samice są większe od samców i mierzą od 20 do 30cm, samce od 15 do 28cm. Jaja A. lumbricoides są owalne; niezapłodnione są dłuższe, 90 x 44pm niż zapłodnione, które mierzą 75 x 50pm. Skorupka, otaczająca rozwijający się w jaju zarodek, składa się z 3 warstw: lipidowej gładkiej wewnętrznej, chitynowej środkowej oraz białkowej, żółtobrązowej pofałdowanej zewnętrznej. Epidemiologia, rozwój i patogeneza. A. lumbricoides jest monoxenicznym, występującym w całym świecie pasożytem człowieka. Dzieci są nim częściej zarażone niż dorośli. Liczba nosicieli tej parazytozy jset szacowana na ok. 1300 milionów. Źródłem zarażenia A. lumbricoides mogą być warzywa, często sałata, zanieczyszczone odchodami, zawierającymi inwazyjne jaja, każde z rozwiniętą larwą wewnątrz. Pasożyt ten jest transmitowany do organizmu człowieka droga pokarmową,najczęściej przez zjedzenie surowych, niedomytych warzyw. U dzieci częsta jest bezpośrednia transmisja ręce -usta, z glebą, zawierającąjaja lumbricoides. Po zjedzeniu jaja inwazyjnego wydostaje się z niego w jelicie cienkim człowieka larwa, która migruje z krwią do wątroby, prawej części serca, płuc, gdzie podlega kolejnym linieniom; następnie przebija się do światła pęcherzyka płucnego, skąd trafia do tchawicy i krtani. Po ponownym połknięciu młody nicień podlega ostatniemu linieniu w jelicie, gdzie osiąga dojrzałość.