18715 skanowanie0019

W ramach ogólnego systemu pomocy społecznej przewidziano pewne zadania dla władz lokalnych. Była to. przede wszystkim budowa i utrzymanie domów pomocy stacjonarnej, a także organizowanie zatrudnienia dla osób bezrobotnych oraz współpraca z organizacjami wolontamymi w organizowaniu opieki środowiskowej.

2, USTAWODAWSTWO SOCJALNE W LATACH 1948-1979

W roku 1951 odbyły się kolejne, drugie po wojnie wybory parlamentarne, które przyniosły porażkę Partii Pracy. Złożyło się na to kilka przyczyn, z których za najważniejsze można uznać:

—    spadek radykalizmu społeczeństwa, co bywa naturalnym procesem po zakończeniu wojny -;

—    zbyt powolny wzrost dobrobytu społecznego wobec zapowiedzi programów wyborczych⁷;

—    zbyt mało radykalny program, który nie był w stanie zmobilizować klasy robotniczej wokół Partii Pracy. Coraz wyraźniej stawała się ona partią ogólnonarodową, próbującą godzić sprzeczne interesy pracy i kapitału⁸.

Niewątpliwie ważną przyczyną porażki Partii Pracy była sytuacja gospodarcza, Nastąpiła co prawda pewna stabilizacja gospodarki , jednak w chwili objęcia władzy przez konserwatystów deficyt budżetowy wynosił 521 milionów funtów, głównie z powodu spadku popytu na brytyjskie tekstylia, statki i artykuły konsumpcyjne. Trudności potęgowała konieczność spłaty długów wojennych na rzecz Stanów Zjednoczonych i Kanady a także nieunikniona modernizacja gospodarki¹⁰.

Pierwsze lata władzy konserwatystów były poświęcone pokonywaniu trudności gospodarczych, głównie przez dewaluację funta. Od połowy 1954 roku nastąpiła wyraźna poprawa, dziesięcioprocentowy wzrost produkcji, także wzrost inwestycji, co pozwoliło Partii Konserwatywnej wygrać kolejne wybory w 1.955 roku. Nastąpił wyraźny wzrost płac realnych: wiatach 1951— —1958 o 20%, w latach 1951—1964 o 30%. Nastąpiło podwojenie wydatków konsumpcyjnych, w przeważającej mierze na dobra trwałe¹¹. W dużej mierze ten wzrost wydatków konsumpcyjnych był jednak pochłaniany przez wzrost cen, który sięgał 50% do 1958 roku¹².

Początek lat sześćdziesiątych przyniósł pewne pogorszenie sytuacji ekonomicznej, zwłaszcza warunków bytu klasy robotniczej. Nastąpił po raz pierwszy po wojnie wzrost bezrobocia, które objęło blisko milion r ^acowników¹ .

Zarówno jednak do roku 1951 jak i później pa wała między dwiema partiami zgoda co do konieczności istnienia systemu zabezpieczenia społecznego, choć obie partie były też zgodne co do konieczność- ‘alśżego jego reformowania. Jednak zaczynają się rysować różnice co do sposobu przeprowadzenia i kierunku tych zmian.

' Pierwsza rozbieżność dotyczyła spraw zasadniczych, które przewijały się przez cały powojenny okres: uniwersalizm czy selektywność? Partia Prący była przekonana, że należy trzymać się zasad sformułowanych w Planie Beve.ri-dge’a i umocnić rolę ubezpieczeń społecznych w systemie zabezpieczenia spo-łecznego. Należy jednak przechodzić do zapewniania minimum środków utrzymania do optimum i, odchodząc od zasady jednolitości świadczeń, w sposób bardziej skuteczny realizować zasadę wystarczalności świadczeń przez powiązanie wysokości świadczeń ubezpieczeniowych z wysokością uprzednio uzyskiwanej płacy..

Partia Konserwatywna zgadzała się co do konieczności odejścia ©4 świadczeń jednolitych, jednak; w odróżnieniu od Partii Pracy, dążyła do przesunięcia udziału państwa w finansowaniu zabezpieczenia społecznego z ubezpieczeń na pomoc społeczną. Konserwatyści uważali, że system powszechnych świadczeń jest marnotrawieniem środków, zaś zasada uzależniania wysokości świadczeń od uprzednich płac mogłaby być realizowana w•■ubezpieczenląęh organizowanych przez przedsiębiorstwa a jedynie nadzorowanych przez państwo, Byłoby to ubezpieczenie alternatywne do ubezpieczęivsp,ołe.czMęh_f Wynikało to z dążenia Partii Konserwatywnej do ograniczania funkcjillfoćjMncj 'państwa, co było drugim powodem rozbieżności między nią a przywiązaną do doktryny państwa dobrobytu Partią Pracy.

Zanim jednak wybory przesądziły o wyborze kierunku zmian, narastała kwestia społeczna ubóstwa, zwłaszcza w odniesieniu do ludzi starych, którym otrzymywane emerytury nie były w stanie zaspokoić podstawowych potrzeb. W roku 1948 z zasiłków pomocy społecznej korzystało około miliona emerytów, w roku 1949 już 1,8 miliona¹⁴. Partia Pracy uważała, że w tej sytuacji należy podnieść emerytury, Partia Konserwatywna planowała zwiększenie wydatków budżetu na pomoc społeczną¹^.

Wobec znaczącej ilości emerytów korzystających z pomocy społecznej zdecydowano się na wprowadzenie od 1961 roku (ustawą z roku 1959) tzw. emerytur stopniowalnych (ąraduated pensions). Polegało to na procentowym obciążeniu pracowników składką ubezpieczeniową na cele emerytalne w wysokości po 4,25% od zarobków pomiędzy 9 a 15 funtów tygodniowo .(od 1968 r. do 18 funtów). Uprawniało to do dodatków do podstawowego Wymiaru emerytury w wysokości 2,5 pensa za każde wpłacone 7 Szyliń^ciW 5 pensów,. System ten był niewątpliwie dość skomplikowany a przede wszystkim mało korzystny, gdyż maksymalnie po 10 latach opłacania podwyższonej składki można było uzyskać dodatek do emerytury w wysokość- 5 szylingów¹ -;

W tym samym czasie Partia Pracy proponowała własny system emerytalny, w którym świadczenie to składałoby się z dwóch części:podstawy stanowiącej

87