21236 IMGi02 (2)

się również przekazem informacji, które wykorzystuje w działaniu. Wraz z osiągnięciem określonego poziomu w rozwoju języka, dziecko staje się aktywnym odbiorcą i nadawcą komunikatu⁴⁰. Większość dzieci opanowuje język mówiony w wieku około 2 lat, największy postęp w tej dziedzinie dokonuje się między 2. a 4. rokiem życia.

Rozwój języka w bardzo dużym stopniu zależy od czynników organicznych, środowiskowych oraz własnej aktywności i działalności. Jej rozwój następuje wraz z rozwojem procesów psychicznych. Mowa dziecka pogłębia i porządkuje percepcję zmysłową dziecka, myślenie, poszerza treść przeżyć, umożliwia lepsze kierowanie własnym rozwojem.

Szczególną rolę język odgrywa u dzieci. Rozwój języka wpływa na kształtowanie się stosunku dziecka do samego siebie, a odpowiedni poziom samooceny i samoakceptacji umożliwia z kolei prawidłowe funkcjonowanie w środowisku. Każde zaburzenie zdolności językowych niesie ze sobą wiele przeżyć. Między jednostką a światem tworzy się bariera komunikacyjna, która powoduje napięcia emocjonalne. Dziecko z zaburzonym językiem nie wierzy we własne umiejętności, rezygnuje z zainteresowań i aspiracji⁴¹.

Problemy szkolne, zakłócenia w czytaniu i pisaniu oraz kłopoty wychowawcze, a także obniżenie postępów w nauce mają związek z zaburzeniami języka⁴².

Zaburzenia rozwoju języka mogą dotyczyć poszczególnych procesów wchodzących w skład złożonych funkcji mowy, mogą jednak również obejmować całokształt rozwoju. Niektóre zaburzenia mają charakter izolowany, inne natomiast wiążą się z ogólniejszymi zaburzeniami rozwojowymi. Opóźnienie rozwoju języka dziecka może występować na tle jego ogólnego niedorozwoju, może jednak również być tylko

⁴⁰    E. Filipiak, Aktywność językowa dzieci w wieku wczesnoszkolnym, Bydgoszcz 1996, s. 59.

⁴¹    H. Spionek, Zaburzenia..., op. cit., s. 179.

⁴²    E.M. Skorek, Dzieci z zaburzeniami mowy wśród rówieśników w klasie szkolnej, Wyd. „Impuls”, Kraków 2000, s. 7.

65