19330 str 232 233

45 ,,Z KURZEM KRWI BRATNIEJ'

1.    Polscy husyci, którzy pod przewodnictwem Spyt-ka z Melsztyna zawiązali 3 maja 1439 roku konfederację w Nowym Mieście Korczynie, zostali już 9 maja rozbici pod Grotnikami. Ostatnim ośrodkiem ich oporu był Zbąszyń, zdobyty przez oddziały biskupa poznańskiego, Andrzeja z Bnina, dopiero w 1442 roku.

2.    Pod Kruszwicą pobici zostali w 1096 roku stronnicy księcia Zbigniewa, który zbuntował się przeciwko swemu ojcu, Władysławowi Hermanowi.

3.    W bitwie pod Mątwami, 11 Iipca 1666 roku, gdzie rokoszanin Jerzy Lubomirski pobił armię króla Jana Kazimierza. Zasłużona w walkach ze Szwedami dywizja Czarnieckiego (on sam już nie żył) biła się po stronie króla.

4.    W nierozstrzygniętej bitwie nad Mozgawą w 1195 roku Mieszko III Stary walczył o tron krakowski ze swym bratankiem, Leszkiem Białym.

5.    Pod Piławcami, 20—23 września 1648 roku, pobici zostali przez Kozaków i Tatarów regimentarze koronni — sybaryta Dominik Zasławski, wykształcony Mikołaj Ostrogski i młody Aleksander Koniecpolski, przezwani przez Bohdana Chmielnickiego pierzyną, łaciny i dzieciną.

6.    Na zamku czorsztyńskim bronił się Aleksander Kostka Napierski, przywódca powstania chłopów podhalańskich w 1651 roku. 24 czerwca oddziały biskupa krakowskiego Piotra Gembickiego zdobyły Czorsztyn i stłumiły powstanie.

7.    Pod Guzowem, 6 lipca 1607 roku, wojsko królewskie pobiło rokoszan.

8.    Pod Bogucicami, 3 maja 1285 roku, Leszek Czarny stłumił bunt możnowładców małopolskich.

9.    W bitwie pod Kaliszem, 29 października 1706 roku, stronnicy Stanisława Leszczyńskiego — 10 000 ludzi pod dowództwem Józefa i Michała Potockich — i czterotysięczny korpus szwedzki Mardefelda zostali

pobici przez Rosjan (20 000 jazdy), Sasów (6000 ludzi) i wiernych Augustowi II Polaków — 10 000 jazdy pod dowództwem Adama Sieniąwskiego, Mateusza Rzewuskiego i Adama Śmigielskiego.

10. Przed powstaniem Bohdana Chmielnickiego (1648) było na Ukrainie siedem większych powstań kozackich: Krzysztofa Kosińskiego (1591—1593), Semena Nalewajki i Łobody (1594—1596), Maksyma Żmajły (1625), Tarasa Federowicza (1630), Iwana Sulimy (1635), Semena Pawluka (1637—1638), Ihitywla, Huni i Ostra-nicy (1638).

NA WOJNACH DALEKICH

1.    Henryk, książę sandomierski, syn Bolesława Krzywoustego, udał się w 1154 roku jako krzyżowiec do Jerozolimy. Miał tam przebywać około roku, ale o jego walkach z muzułmanami nic bliższego nie wiemy. Niewątpliwie z pobytu w Jerozolimie wyniósł przywiązanie do idei wypraw, krzyżowych i w kraju brał udział w wyprawach przeciwko pogańskim Prusom. W jednej z tych wypraw miał zginąć — 18 października 1166 roku — ale nie wykluczone, że zmarł krótko po wyprawie.

2.    Bolesław Wstydliwy, książę krakowski i sandomierski, jako sprzymierzeniec króla czeskiego Przemyśla Ottokara II, brał udział w. bitwie pod Suchymi Krutami (Diirnkrut, w Austrii) 26 sierpnia 1278 roku. W bitwie tej Przemysł Ottokar, pretendujący do niemieckiej korony cesarskiej, został pobity przez Rudolfa I Habsburga i zginął.

3.    Bernard, książę świdnicki, prawnuk księcia śląskiego i krakowskiego Henryka Pobożnego, zięć Władysława Łokietka, jako sprzymierzeniec księcia bawarskiego i króla niemieckiego Ludwika Wittels-bacha brał udział w bitwie pod Miihldorf (Bawaria), 28 września 1322 roku. W bitwie tej Ludwik odniósł decydujące zwycięstwo nad swym konkurentem do tronu niemieckiego, Habsburgiem, księciem austriackim Fryderykiem II Pięknym.

233