23410 SNC03644

ki

lis

i deformującej się masie powietrza. Proces ten prowadzi często do powstania inwersji temperatury; jest to tzw. inwersja osiadania, powstająca dość często m.in. w antycy-Idonach (rys. 6.4 i rys. 6.5).

Inwersje termiczne, niezależnie od ich genezy, stanowią zawsze warstwy o wybitnie silnie zaznaczonym stanie równowagi stabilnej. Dlatego też zapobiegają rozwojowi procesów, którym sprzyjają ruchy pionowe powietrza, np. turbulencyjnej wymianie ciepła i wilgoci lub rozcieńczaniu zanieczyszczeń powietrza. Hamują także mieszanie się mas powietrza, rozdzielonych powierzchnią frontu atmosferycznego, przyczyniając się tym samym do trwałości frontów (rys. 6.6).

Byś. 6.6. Profil temperatury w otoczeniu powierzchni frontu atmosferycznego. M_c - ciepła masa powietrza, M_t 5 masa zimna, T - temperatura, h - wysokość

Określenia stanów równowagi pionowej wykorzystują kryterium gradientu adiabatycznego (odpowiednio y„ i || dla powietrza suchego i nasyconego). Kryterium to jest słuszne, jeśli dotyczy przemiesz-czających się porcji (warstw) powietrza w nieruchomym otoczeniu, którego temperaturę odzwierciedla bzywa stratyfikacji. W realnej atmosferze ruchom wstępującym towarzyszą kompensacyjne ruchy zstępujące-obok „komina” unoszącego się powietrza następuje osiadanie mas powietrza. W otoczeniu zatem temperatura także zmienia się adiabatycznie. Najbardziej typowy przypadek stanowi ruch wstępujący nasyconego parą wodną powietrza w otoczeniu powietrza suchego, osiadającego. Trzeba więc

123