172
wMOOC-(CH2)4-COOH + /jHO-(CH2)6-OII -» kwas adypinowy diol
-> [0(CH2)6 - O - CO - (CH2)4 - C0]O(CH2)6OH + 2n H20. poliester
Estry powstają z kwasów i alkoholi:
R - COOH + HO - R’ -> R - CO - OR’ + HOH.
Przykładem poliamidu jest produkt kondensacji kwasu adypinowego z hcksa-metylenodiaminą (1,6-diaminoheksanem):
n I lOOC - (CH2)4 - COOI1 + n H2N - (CH2)6-NH2 ->• kwas adypinowy diamina
-> [- OC - (CH2)5 - CO - N H - (CH2)6 - Nil - CO -]« + 2« HOH. poliamid (nylon)
Wiązanie amidowe -NH-CO- powstaje wskutek reakcji kwasu z aminą:
R - COOII + H2N - R’ -> R - CO - NH - R’ + HOH.
Reakcje polimeryzacji mają charakter rodnikowy, poprzez tworzenie wolnych rodników z inicjującymi rodnikami, np. z nadtlenków, lub charakter jonowy, w drodze tworzenia karbokationów.
Właściwości polimerów zależą istotnie od rodzaju powiązanych monomerów oraz stopnia ich polimeryzacji, tj. liczby monomerów w makrocząsteczce, inaczej ich masy cząsteczkowej. Najczęściej polimery są ciałami stałymi o zróżnicowanej twardości, elastyczności, wytrzymałości mechanicznej i cieplnej. Polimery termoplastyczne ulegają topnieniu poniżej ich temperatury rozkładu. Polimery termoutwardzalne lub chemoutwardzalne otrzymuje się w szczególnych procesach, przy odpowiednich dodatkach utwardzaczy. Następuje też wtedy sieciowanie, tj. tworzenie wiązań pomiędzy łańcuchami, jeśli w nich występują odpowiednie grupy funkcyjne.
Polimery mogą ulegać depolimeryzacji, tzn. rozpadowi na układy prostsze pod wpływem wyższej temperatury.
Polimery służą do produkcji tworzyw sztucznych, włókien, klejów, lakierów itd. W tym celu do polimerów dodaje się barwników lub pigmentów, wypełnia czy, np. gipsu, sadzy, prochu drzewnego itd. Szczególną grupę tworzą laminaty, w których skład wchodzą obok polimerów tkaniny, papier itd. Włókna synlelycz no otrzymuje się w drodze przeciągania płynnych polimerów przez, specjalno sita
Kauczuk naturalny jest przerabiany na gumę na tlrod/.c wulkanizm p ogrzewania polimeru z siarką. Pomiędzy łańcuchami tworzą się mostki su kowe, usztywniające produkt.
W praktyce spotyka się następujące tworzywa sztuczne: polietylen, puli pyleń, polichlorek winylu PCW, politetrafluoroetylen (teflon), polistyren | metakrylan metylu, polioctan winylu, poliformaldehyd, politcrclłnlnn gid poliwęglany, bakelit (należące do fenoplastów), poliamidy, poliuretany