24295 P1190172 (2)

ga MIASTA NADAL ODKRYWANE

m in częste naprawy murów oraz podnoszenie poziomu podłóg domostw we wnętrzu grodu. Tę fazę grodu wydarowano nieprecyzyjnie na połowę XIII w. <Z. Wartołowska 1963). Tym samym zarysowała się trudna do wyjaśnienia przerwa w funkcjonowaniu obiektu. Sięgająca bez mała stu pięćdziesięciu lat.

Inaczej na omawiane kwestie patrzą autorzy badań weryfikacyjnych. Jakie przeprowadzono w Wiślicy w latach dziewięćdziesiątych XX w. Zdaniem Waldemara Glińskiego (1998), w grodzie na .wyspie grodziskowej" wydzielić można trzy fazy osadnicze; faza pierwsza - od przełomu X i XI w. do łat osiemdziesiątych XI w., faza druga - pierwsza połowa XII w, do czasu najazdu Połowców i Rusinów (przypisuje się im zniszczenie miasta i grodu), faza trzecia — czasy po wspomnianym najeździć do połowy XIU w. Badania wykazały, te konstrukcja drew mano-ziemnego walu. wybudowanego w technice rusztowej, przecięta Jest po stronie wewnętrzne! murem kamiennym, przy którym znaleziono materiał z przełomu XOI i XIV stulecia. Byłoby to więc świadectwo jakiejś bliżej nieznanej przebudowy tych fortyfikacji. Autorzy omawianych badań w Wiślicy łączą ten fakt z inkastelacją kolegiaty wiślickiej, jaka miała miejsce u progu jOV w . w czasie walk króla czeskiego Wacława II. którego namiestnikiem był biskup Muskata. z Władysławem Łokietkiem, mającym na celu zjednoczenie Królestwa Polskiego.

W trakcie badań weryfikacyjnych realizowanych w 1997 r.. na wschodnim odcinku walów natrafiono na fragment suchego muru, tj. konstrukcji wzniesionej bez użycia zaprawy, z obfitowaniem zewnętrznym. Uznano, że jest on stratygraficznie starszy od muru kamiennego przecinającego wał. W rejonie tym brak też konstrukcji rusztowej wału (W. Gliński 1998). Pojawia się pytanie: co oznacza to odkrycie? Czy poświadcza obecność jakiegoś starszego .kamiennego" grodu, a jeśli tak. to o jakiej chronologii l proweniencji? Czy jest on nieznanym świadectwem oddziaływań południowych, gdzie takie konstrukcje występują nader często? Jeśli tak było, to czym tłumaczyć brak w rejonie grodziska maserialów archeologicznych z fazy plemiennej? Są to pytania, na które nadal brak odpowiedzi

Drugi gród wiślicki usytuowany jest na kulminacji wyspy miejskiej, czyli na tzw Regii; nazwa ta, sięgająca czasów Długosza, odnosi się do miejsca, gdzie znajdować miał się zamek wzniesiony w czasach Łokietka bądź Kazimierza WiefidegD (ryc. 1037). Zdaniem Zofii WaitołowskieJ (1963), najstarszy pobudowany tutaj gród miał kształt owalny i wymiary 140 x 100 m. W jego obrębie dopatrywano się mniejszego grodu wewnętrznego, o wymiarach 60 r 50 m Koniec funkcjonowania obiektu wiązano z misją Świętopełka z 879 r. Badania weryfikacyjne z lat dziewięćdziesiątych wykazały Jednak, że chronologia ta Jest nudna do utrzymania. Dwufazowa konstrukcja grodu pozwala przenieść czas funkcjonowania tego założenia na okres znacznie późniejszy, bo na XI—XII w. Faza plemienna grodu została w trakcie tych badań wykluczona, ze względu na brak odpowiednich materiałów Pozostają nierozstrzygnięte kwestie wzajemnych relacji i funkcji obu grodów, które w Jakimś przedziale czasowym (XI-

gp! 1037. Topografia Wiślicy 1 stanowisk archcologianydi na <arme mlasa (wg W. Glińskiego, oprać M. Traededd)

-301 w.) na terenie tego samego ośrodka egzystowały jednocześnie. Dlaczego mniej więcej w tym samym czasie (początek XI wj) wzniesiono tu aż dwa grody, funkcjonujące co najmniej do drogiej połowy XII w_> A może gród na wysplojgrodziskowcj zaistniał już wcześniej, a ten na Regli wybudowany został przez Inny (konkurencyjny?) ośrodek władzy? Ale jeśli by lak było, musi Httanawlac, dlaczego utrzymano, i to przez dłuższy czas, funkcjonowanie jWerwszcgci grodu? Są to pytania, które nie były przedmiotem pogłębionych analiz. Zę względu na obecność w materiałach archeologicznych z terenów Regli ceramiki z okresu plemiennego®, wydaje się, że ten zagadkowy epizod dziejów Wiślicy nie został jednoznacznie rozstrzygnięty.

Bezpośrednio powyżej reliktów grodu na Regji występują zagadkowe pozostałości architektury murowanej. Jest to zespół unikatowy w skali ziem

Mawiały są ml znane z auiops|l