24821 Zdjęcie1580

10.1. Siłowniki pneumatyczne

Siłownikami nazywamy elementy napędowe służące w układach regulacji auto* ma tycznej do nastawiania położenia zaworów i przepustnic. Stosowane są siłowniki pneumatyczne, hydrauliczne, elektryczne oraz mieszane: elektropneumncz-ne i elektrohydrauliczne.

Najbardziej rozpowszechnione są siłowniki pneumatyczne. Powszechność stosowania siłowników pneumatycznych wynika z ich zalet oraz z szerokiego rozpowszechnienia pneumatycznej aparatury regulacyjnej. Siłowniki pneumatyki charakteryzują, się prostotą budowy i wynikającą z niej dużą niezawodnowBj oraz bezpieczeństwem pracy, nawet w atmosferze wybuchowej.

Istnieją dwa podstawowe rodzaje siłowników pneumatycznych: membrano* i tłokowe. W obu rodzajach stosowane są siłowniki ze sprężyną zwrotną^^H ki bezsprężynowe oraz nastawniki pozycyjne.

Typowy siłownik membranowy ze sprężyną zwrotną o działaniu prostym kcji Zakładów MERA-POLNA, Przemyśl pokazano na rys. 10.1. CisnfflH sterujące, doprowadzane nad górną pokrywę siłownika, działa na elastyczni (wykonaną np. z neoprenu) membranę, powodując jej uginanie. Membrana—za pośrednictwem sztywnego talerza — naciska na sprężynę. Siła pochodząca od ściskanej sprężyny zwiększa się proporcjonalnie do wartości ugięcia. leżeli więc sprężyna jest odpowiednio dobrana, to dla pewnej wartości ugięcia sprężyn! następuje zrównoważenie siły wywieranej przez membranę, siłą pochodzącą od ściskanej sprężyny. Dla każdej wartości ciśnienia równowaga następuje przy innej wartości ugięcia membrany, ^uch membrany przenoszony jest za pośredni® twem trzpienia na zewnątrz obudowy siłownika. Wstępny naciąg sprężyny regia luje się przez wkręcanie w obudowę siłownika śruby 7.

Siłownik przedstawiony na rys. 10.16 — zwany siłownikiem p działaniu odwrol nym—różni się od pokazanego na rys. 10.1 u umieszczeniem sprężyny zwrotne® Sprężyna zwrotna jest w nim umieszczona nad membraną, ą ciśnienie sterują® podawane jest pod membranę. Wobec tego ciśnienie sterujące powoduje wciągał nie trzpienia, podczas gdy w rozwiązaniu przedstawionym na rys. 10. la ciśnienfl sterujące powoduje wysuwanie trzpienia.

W przypadku zaniku ciśnienia sterującego trzpień siłownika o działaniu prostym przyjmie położenie krańcowe górne, a trzpień siłownika o działaniu odwrotnym — położenie krańcowe dolne. Zależnie od zastosowanego zaworu będzie l| oznaczało, że przy zaniku ciśnienia zawór zostanie zamknięty albo otwarta

138