75486 Zdjęcie1578

10. Siłowniki

10.1. Siłowniki pneumatyczne

Siłownikami nazywamy elementy napędowe służące w układach regulacji milo* matycznej do nastawiania położenia zaworów i przepustnic. Stosowane są silów niki pneumatyczne, hydrauliczne, elektryczne oraz mieszane: elektropncimintyiy ne i elektrohydrauliczne.

Najbardziej rozpowszechnione są siłowniki pneumatyczne. Powszechność' sioito* wania siłowników pneumatycznych wynika z ich zalet oraz z szerokiego ro/po* i wszechnienia pneumatycznej aparatury regulacyjnej. Siłowniki pneumatyczne j charakteryzują się prostotą budowy i wynikającą z niej dużą niezawodnością j oraz bezpieczeństwem pracy, nawet w atmosferze wybuchowej.

Istnieją dwa podstawowe rodzaje siłowników pneumatycznych: membranowe i i tłokowe. W obu rodzajach stosowane są siłowniki ze sprężyną zwrotną I siłowni* 1 ki bezsprężynowe oraz nastawniki pozycyjne.

Typowy siłownik membranowy ze sprężyną zwrotną o działaniu prostym prjr<^^| kcji Zakładów MERA-POLNA, Przemyśl pokazano na rys. 10.1, sterujące, doprowadzane nad górną pokrywę siłownika, działa na duslyiffflj (wykonaną np. z neoprenu) membranę, powodując jej uginanie. Membrtimi H pośrednictwem sztywnego talerza — naciska na sprężynę. Siła pochodzącą (id ściskanej sprężyny zwiększa się proporcjonalnie do wartości ugięcia. Jeżeli więc sprężyna jest odpowiednio dobrana, to dla pewnej wartości ugięcia sprężyny następuje zrównoważenie siły wywieranej przez membranę, siłą pochodzącą ml ściskanej sprężyny. Dla każdej wartości ciśnienia równowaga następuje przy Iii nej wartości ugięcia membrany. Ruch membrany przenoszony jest za pośrednictwem trzpienia na zewnątrz obudowy siłownika. Wstępny naciąg sprężyny regli luje się przez wkręcanie w obudowę siłownika śruby 7.

Siłownik przedstawiony na rys. 10. Ib — zwany siłownikiem o działaniu odWłol-nym — różni się od pokazanego na rys. 10.1 a umieszczeniem sprężyny zwtttuM Sprężyna zwrotna jest w nim umieszczona nad membraną, a ciśnienie steruj$M podawane jest pod membranę. Wobec tego ciśnienie sterujące powoduje wciąg* nie trzpienia, podczas gdy w rozwiązaniu przedstawionym na rys, 10.1 a i iśnietil* sterujące powoduje wysuwanie trzpienia.

W przypadku zaniku ciśnienia sterującego trzpień siłownika o działaniu proifjM przyjmie położenie krańcowe górne, a trzpień siłownika o działaniu odwuunyiti — położenie krańcowe dolne. Zależnie od zastosowanego zaworu będ/l# to oznaczało, że przy zaniku ciśnienia zawór zostanie zamknięty albo ofwttfłf.

138