25391 Układ Nerwowy0015

(do których należą właściwe urządzenia receptorowe, ochronne i motoryczne), z aferentnych dróg nerwowych i odpowiednich części kory mózgu.

Gałka oczna ma kształt zbliżony do kuli, której ściany są zbudowane z mocnej tkanki włóknistej zwanej twardówka. Jej przednia przejrzysta cześć stanowi rogówka. Twardówka jest od wewnątrz wyścielona naczyniówką i zwrócona do-wnętrza oka siatkówką.

Siatkówka zawiera właściwe receptory świetlne oraz liczne elementy nerwowe i glejowe. Na siatkówce przecinają się załamywane promienie światła tworzące obrazy przedmiotów, które je wyemitowały lub odbiły. Na siatkówce zachodzą reakcje fotochemiczne zależne od rodzaju światła i pobudzanego miejsca. Powstają won czas impulsy przekazywane i rejestrowane w postaci elektrycznych potencjałów czynnościowych. Choć siatkówka składa się z 10 warstw najważniejsze pod względem czynnościowym są komórki pręcikowe i czopkowe, które są wrażliwe na światło. Czopki są przystosowane do widzenia barw, ale wymagają jasnego oświetlenia, ponieważ ich próg pobudliwości jest stosunkowo wysoki. Znacznie bardziej wrażliwe na światło są pręciki, które nawet umożliwiają bezbarwne widzenie o zmroku i w ciemności. Czopki i pręciki jako zmysłowe komórki wzrokowe składają się środkowej okolicy jądrowej, dośrodkowej strefy synaptycznej i obwodowej części receptorowej, podzielonej na człon wewnętrzny i zewnętrzny. Pręciki maja kształt cienkich walców, czopki zaś kształt krótszych od nich stożków. Dośrodkowe odcinki pręcików i czopków przechodzą w zakończenia synaptyczne, którymi łącza się z dendrytami pierwszych neuronów wzrokowych (komórki dwubiegunowe). Wszystkich pręcików w oku człowieka jest ok. 120 milionów, zaś czopków ok. 6 milionów. Nie są one rozmieszczone w siatkówce równomiernie. Zupełnie nie ma ich w tarczy nerwu wzrokowego. Jest to tzw. plamka ślepa. Natomiast w tzw. plamce żółtej jest najwięcej najcieńszych i najdłuższych czopków, dzięki czemu w miejscu tym jest największa zdolność rozróżniania szczegółów obrazu (widzenie precyzyjne przy dobrym oświetleniu). Ku brzeżnym częściom siatkówki zwiększa się natomiast ilość pręcików.

Pod wpływem światła w siatkówce zachodzą zmiany:

❖ Morfologiczne - najsilniejsze oświetlenie powoduje wydłużenie wypustek komórek barwnikowych. Pręciki zanurzają się wówczas w barwniku, aby chronić się przed światłem, zaś czopki cofaja suię ze

98