32105 PrepOrg cz I2

- 102 -

rym w miarę odparowywania rozpuszczalnika dozuje alg nowe porcje roztworu (rysunek 11.33).

Bardzo wydajnym i wygodnym urządzeniem do odparowywania rozpuszczalników jeat wyparka rotaoyjna (rysunek 11.34).

Zasadniczymi elementami wyparki rotacyjnej są: kolba destylacyjna a obracana wokół swojej osi urządzeniem napędowym b, chłodnica c, w którą wmontowana jest rurka zasilająca d oraz odbieralnik a. Mimo iż odparowywanie prowadzone jeat pod ciśnieniem zmniejszonym, ruch obrotowy kolby destylacyjnej skutecznie zapobiega przegrzewaniu się cieczy w kolbie.

Po napełnieniu kolby destylowaną cieczą, włączeniu urządzenia napędowego, włączeniu przepływu wody przez chłodnicę i podłąozeniu urządzenia do źródła próżni rozpoczyna się ogrzewanie kolby destylacyjnej. W miarę odparowywania rozpuszczalnika rurką zasilającą można zasysaó do wyparki nowe porcje roztworu.

II.4. Sublimacia

Jak wiadomo, nie tylko nad substancjami ciekłymi, ale również i stałymi utrzymuje się określona, zależna Jedynie od temperatury prężność par.

Sublimacją w ścisłym znaczeniu nazywa się proces polegający na przeprowadzeniu, w wyniku ogrzewania,ciała stałego w parę, a następnie ochłodzeniu pary, w wyniku czego para przechodzi ponownie w stan stały. Proces przebiega w temperaturze niższej od temperatury topnienia sublimowanej substancji, w związku z tym w żadnej fazie procesu subllmowana substancja nie występuje w postaci ciekłej.

Często, szczególnie w przypadku oczyszczania przez subllmację substancji mocno zanieczyszczonych, sublimowana substancja ulega stopnieniu, natomiast kondensacja jej par prowadzi do uzyskania ciała stałego. Taki proces nazywa się pseudosubliraacją. Proces sublimacji biegnie według schematu: ciało stałe-para-ciało stałe, podczas gdy pseudosublimacja przebiega zgodnie ze schematem: ciało stałe-ciecz-para-ciało stałe.

0 ile procesy destylacji biegną w temperaturze, w której prężność par destylowanej substancji równa jest ciśnieniu panującemu w aparaturze, o tyle proces sublimacji prowadzony jest na ogół w temperaturze niższej niż temperatura, w której nastąpiłoby zrównoważenie prężności par nad aubli-mowaną substancją z ciśnieniem w aparaturze. Jeżeli prężność par sublimowanej substancji OBiągnle wartość ciśnienia w aparaturze, następuje intensywne wydzielanie par z całej masy sublimowanej subBtancji, co wywołuje ruch wirowy cząstek tej substancji, przypominający wrzenie. Subllmację w takich warunkach nazywa się sublimacją w stanie wrzenia. Pomimo iż subli-maoja w stanie wrzenia biegnie bardzo szybko, ten sposób sublimacji nie jest zalecany, gdyż produkt sublimacji zanieczyszczony Jest wirującymi w aparacie cząstkami nieprzesublimowanej substancji. Ponieważ subliraację