14314 PrepOrg cz I2

- 122

IV.3* Identyfikacja Bubstanc.1l metoda wyznaczania temperatury topnienia mieszaniny

Zgodność temperatury topnienia z danymi literaturowymi służy jako pierwszy wstępny sprawdzian identyczności związku. Gdy chce się w prosty sposób przekonać o identyczności otrzymanej substancji z dostępnym wzorcem, można oznaczyć temperaturę topnienia mieszaniny obu substancji. W tym celu oznacza się temperatury topnienia substancji badanej, wzorca, a następnie dobrze roztartej mieszaniny wzorca i substancji badanej. Jeżeli mieszanina topi się o kilka(3-4 lub więcej) stopni niżej od identyfikowanej substancji i wzorca (porównaj rys. IV.4), to substancja ta nie jest identyczna ze wzorcem. Brak depresji temperatury topnienia mieszaniny w stosunku do wzorca świadczy o identyczności substancji. Tylko w bardzo nielicznych przypadkach metoda ta prowadzi do błędnych rezultatów.

W aktualnej praktyce iaboratoryjnej identyczność substancji częściej potwierdza się metodami chromatograficznymi lub spektroskopowymi, głównie metodą spektrofotometrii w podczerwieni (patrz punkt IV.6).

IV.4. Oznaczanie masy cząsteczkowej metoda Resta

Niekiedy zachodzi potrzeba wyznaczenia masy cząsteczkowej substancji. Najczęściej stosowane w laboratoriach są metody ebulioakopowa i krioskopo-wa.

Bardzo często do dokładnego oznaczenia mas cząsteczkowych substancji używa się metody spetrometrii masowej, pozwalającej przy rutynowej pracy oznaczyć masę cząsteczkową z dokładnością do jednostki masy atomowej, a przy zastosowaniu specjalnych technik z dokładnością do 0,0001 jednostki masy atomowej, co pozwala wyznaczyć wzór sumaryczny związku.

Metoda Rasta, która jest metodą krioskopową oparta jest na pomiarze spadku temperatury topnienia mieszaniny kamfory i badanej substancji B w porównaniu z temperaturą topnienia czystej kamfory. Dokładność tej metody wynosi około 10i». Używana Jest do szybkich orientacyjnych pomiarów masy cząsteczkowej, nie wymaga specjalnej aparatury i nie stwarza większych trudności eksperymentalny

W czystej, małej prc oe odważa się na wadze analitycznej 50-60 mg badanej substancji B oraz 500-600 mg przesublimowanej kamfory. Probówkę zamyka się korkiem i umieszcza na przeciąg.około 1 minuty w łaźni olejowej o temperaturze około 180° w celu stopienia mieszaniny. Zawartość probówki miesza się czystym drucikiem platynowym lub cienką bagietką, pozostawia do zastygnięcia, przenosi stop na czyste szkiełko zegarkowe i rozciera. Następnie oznacza się zwykłą metodą w kapilarze temperaturę topnienia stopu (co najmniej dwukrotnie by upewnić się o jednorodności mieszaniny). W przypadku wystąpienia większych różnic w oznaczonyoh temperaturach topnienia stopu mieszaninę sporządza się jeszcze raz. Należy użyć termo-