32696 Obraz6 (50)

n-alkolieU C_ia>C,_t 1 itoalkolioll C_iv-C_9a « kwaeami tluasecowyML i hydro-kiykw«a«Bi. KU tawiara astrów gliceryny. fi salatnoAol od stopnia oczy-ateiania wyrdtnla alf tlusccsopoti murawy i obojętny, która stosują sl« ■ .Łn* jako doaltsskl do astuctoa^o da^rasu (tlussct garbarski), •kladnikl sasrOw, raUketseia o praaayila 9uaovya orss bo wodny, osy li, 1 » n o 1 ln« laliesaną do woskOw twiarsfoych.

Jadwab naturalny

Jadwab naturalny stanowi włókno ciągle t blotko twlariycayo powatojoca jako wydzielina ąosionley jadwabnika. W kokonie m długość 3.4 la. Sktodo si« x włókianak fibroiny (substancja białkowa) sklejonych ••rycyng. Cykl produkcyjny polega no odwinięciu włókien kokonu, płukaniu, bieleniu, barwienie i okręceniu kilku lub kilkunastu włókien w nitki. Jedwab naturalny odinacsa ei« wysoką odporności* mechaniczne i duto slaatyctnoSoią. Jest miękki, bardzo cienki, połyskliwy i dobrze wchłania wodę. Służy do produkcji tkanin odzietowych i technicznych, np.

•U.    *

Kolagan

Kolagen jest blsłkiesa prostym. Tworzy substancję szkieletowa orga-nŁsaów zwierzęcych. Jest składnikiem Ścięgien, wiązań, chrząstek, kości, rogów, rybich łusek, o przede wezyetkim naskórka. Charakteryzuje się mechaniczne wy trzyma toście i nierozpuszczalnoście ^w środowisku wodnym. Pierze udziel w procesie kostnienie. Stosowany jest do produkoji kleju kostnego i żelatyny.

Selatyna jeat mieszaninę produktów degradacji kolagenu. Stanowi białko proste otrzyausne przez gotowanie w rozcieńczonych kwasach mineralnych lub ługach wymienionych uprzednio aubetencji pochodzenia zwierzęcego. Z otrzymanego w ten sposób, spreparowanego kolagenu, po usunięciu nadmiaru kwasu lub ługu, ekstrahuje się żelatynę gorącą wodę; Przeprowadzenie kolagenu nierozpuszczalnego w goręcej wodzie w rozpu— eoczeinę żelatynę wymaga odpowiednich warunków reakcji — czasu, tempera— tury i odczynu środowiska reakcyjnego. Każda ekstrakcja daje produkt techniczny o odmiennym składzie, m.in. ze względu na zmienność składu przetwarza nago surowca. Otrzymane wy cięgi pozostawia się w celu osadzenia eię tłuasosów, następnie szosy się je 1 w końcu zetęża pod zmniejszonym cienieniem eż do powstanie żelu, który forsujs aię w arkusze, nitki lub granulki. Selatyna znajduje assrokis zaatoaowanie ze względu aa jej sdolność do tworzenia odwracalnych żelów, lepkość i dużę wytrzymałość błon. Nie rozpuszcza eię w zimnej wódzię, lecz pęcznieje/ chłonęc wodę w ilości (-8 razy większej od awej masy * Napęcsniała częstki po ogrzania powyżej temperatury topnienia (40-45°C) topię aię tworząc lepki

roztwór■ Duże ilości żolśtyny ożywano sę w przseyślo farmaeeutycznym do wyrobu kapsolok zawierajęcych loki, w przemyśla fotograflotnym do wyrobu filmów oraz w przemyśle spożywczym do wyrobu galaret, kramów i sałatek. Corsoj oczyszczono gatunki stosują się jako klej stolarski.

Kolagan, będęc głównę substancję kleistę cswsrtę w kościach 1 skórach, jest wykorzystywany do produkcji kleju kostnego Ł kleju mkórnooo. Produkcje klejów zwierzęcych oparte jest na następuJgeych surowcach t kości, odslorkl skórna oraz strużki (strużyny) skór chromowa-nych. Kolagan zawarty w .tych surowcach ma zdolność do przekształcania się w pewnych warunkach w bazpostaćIowę, rozpuszczała* w goręosj wódzia g i u t y n ę, która stanowi najwatnisjazy składnik klejów zwierzęcych i żelatyny. Przemiana te zachodzi pod wpływem długotrwałego gotowanie kolagenu z wodę .1 może być przyśpieszana pod katalitycznym wpływem kwasów lub zasad. Przekształcanie kolagenu w glutynę jest nie tylko proceeem hydrolitycznego rozpadu białka - przede wszystkie następuje rozluźnienie jego strukturalnych elementów na oddzielne łańcuchy peptydowe.

Do produkcji klejów skórnych wykorzystuje się jedynie odpadki z przemysłu mięsnego 1 garbarskiego. Skóry właściwo poddaje się garbowaniu, a następnie wykorzystuj* się ja do produkoji obuwia, odzieży, toreb 1 innych artykułów użytkowych• Skóra aurowa nie zakonserwowana szybko ulega rozkładowi pod wpływam własnych, naturalnych enzymów. Aby tamo zapobiec, przeprowadza się konserwację. Konserwację poprzedzaję zabiegi oczyszczajęce, polegajęca na usunięciu brudu od strony zewnętrznej -1 Ł o o w e J oraz na usunięciu mięsa i tłuszczu od strony wewnętrznej - m 1 z d r y.

Skóra aurowa stanowi niajadnolitę powlokę, która składa się z trzech warstwa naskórka, skóry wlaśoiwoj oraz tkanki podskórnej, wlęźęoej. Skóra właściwa stanowi tę część skóry surowa), która jest wykorzystywana w garbarstwie. Tworzy ona zasadniazę substancję skóry wyprawiana). Skóra właściwa zbudowana jeat z tkanki łęcznaj nieuporządkowanaj, gdyż włókna skórne przebiegaję w różnych kierunkach bez wyraźnie zaznaczonej orientacji przestrzennej. Maję ona zrótnicowanę grubość, krzyżuję się nieregularnie - nadajęc całości charakter gęstej pilśni. .

Podstawowymi włóknami występuJęcyml w skórze sę włókna kolagenowe . zawarte w ilości ok. 99%. Lęcię się ona w miesi#, z których zbudowane sę większo fragmenty zwano f ibry i a m i. Fibry La łączę aię pęczki o środnicy 0,5-2,0*10 m.

Skład chemiczny surowej skóry Jeat następuJęcyi

-    białka 13-28%,

-    woda 80-78%,

-    tłuszcz# 1-25%, .

-    związki nieorganiczne 0,4-0,8%,

-    węglowodany, enzymy, pigmenty 0.05-0,1%.

III

110