35275 Strona035 (2)

śród paliw stałych największą ilość wodoru zawierają naftalen, stearyna, metaldehyd i inne.

Tablica 17

Objętość właściwa gazów przy ciśnieniu normalnym

Objętość właściwa gazowych produktów reakcji może być oznaczona dwoma sposobami:

1.    Na drodze doświadczalnej — przez spalenie masy pirotechnicznej w bombie kalorymetrycznej, przy czym produkty gazowe należy przeprowadzić z bomby do gazometru o specjalnej budowie¹. Można również zmierzyć za pomocą manometru rtęciowego ciśnienie gazów bezpośrednio w bombie kalorymetrycznej i znając tę wielkość obliczyć objętość gazów. Przy oznaczaniu objętości właściwej należy uwzględnić, że produkty reakcji po ostygnięciu, będą miały nieco inny skład niż w momencie reakcji. Ta okoliczność w pewnych przypadkach zmienia wyniki oznaczenia. I tak na przykład przy studzeniu produktów palenia mogą przebiegać reakcje tworzenia się węglanów z dwutlenku węgla i tlenków metali, co prowadzi do zmniejszenia objętości produktów gazowych.

Do znalezionej doświadczalnie wartości objętości właściwej nie wchodzi w. tym przypadku objętość zajmowana przez parę wodną.

2.    Przy pomocy obliczenia — biorąc za podstawę równanie reakcji palenia masy pirotechnicznej. Równanie reakcji może być ułożone dwojako:

a)    w przybliżeniu — na podstawie materiału doświadczalnego •/. przebiegu reakcji palenia innych mas o podobnym składzie;

b)    na podstawie wyników analizy chemicznej gazowych i stałych produktów palenia i na podstawie oznaczenia ilości utworzonej wody.

Objętość właściwą znajduje się według wzoru:

gdzie n — ilość gramocząsteczek produktów gazowych wydzielających się podczas reakcji palenia; m — ciężar masy reagującej w g.

Przykład 1. Obliczyć v₀ masy oświetlającej o składzie: 75% azotu barowego, 21% magnezu, 4% iditolu.

Reakcję palenia tej masy można w przybliżeniu wyrazić równaniem: 55,8Ba(NOJ., + 169Mg + C^H,.,0₇ =» 55,0BaO -f 55.8N. I lGOMgO t •+ 48CO, I 211-1,0, skąd:

144 cm³/g-

22,4(55,8 ! 48 I ^1 )• 1000 55,8- 2(>1 -|- liii)- 24,3 |- 7.10

W tablicy 18 podano wartości v₀, obliczone dla różnych mas; składy mas wzięto z tablicy 15.

Tablica 18

Objętość właściwa produktów gazowych reakcji palenia niektórych mas pirotechnicznych

				i Obję	| 1lość
Nr	Rodzaj masy	Skład masy 0 ■ u	Rrodiikiy gazowe reakcji	lośc 1 właściwa *’o	lira zów °/o (0.1 1 ciężaru ma-
				1 CIII^1 g	1 sy)
1.	Masa łolnłiłyskowa	1 Iła (NO,), -l>8, Mg - 82	N,	58	7
•>	Masa f o i o 1 d y s k o w a	lła'(N<>,),- 74, Al 21 i	N,	(il	8
;i.	Term i 1 żelazowo-głinnwy	I KeaOa 75, Al 25	—	l)	0
4.	Masa nświelłająca	Ra (NO,), 75, Mg 21,	N„ CO,.	Ili	21
		iililol 4	11,0
1 3.	Masa ognia zielonego	Ra (<:i()j)a • 11,0 88,	<•<)„	:l*u»	ą:\
i li.		iililol 12 *	11,0
	Masa ognia czerwonego	KCIO, 57, SrCOj 25,	CO	875	40
		szelak 18	11,0
7.	Masa dymu czerwonego	KCIO, .'15. laktoza	co	:iii5	80
		25, roilamina 40	11,0
8.	Proch czarny	KNO, 75, C 15, S 10	CO, COj	280	--
			11,0, N,

Można ustalić pewien związek pomiędzy rodzajem masy a objętością właściwą produktów gazowych reakcji palenia (patrz tablica 19).

Dane liczbowe umieszczone w tablicy 19 należy traktować jako orientacyjne w braku materiału doświadczalnego.

22An • 1000

73

1

Opis gazometru patrz K. Snitko [21.