36547 P1590219

Spermatydy przekształcają się bezpośrednio w plemniki; proces tej metamorfozy nazywa się fspeTmTogenezą] Spermatydy w kanaliku nasieniotwórczym leżą oTi?kO'‘światła'1<ana]iKa, w jego środku. Wsuwają się one pomiędzy palczaste wypustki komórek Sertoliego, które przypuszczalnie pełnią funkcje odżywcze w stosunku do spermatyd. Spermatydy są początkowo okrągłymi komórkami, nie mniejszymi od spermatocytów. Jądro mają kuliste i zawierają czasem 2—3 jąderka. W cytoplazmie ich znajdują się mitochondria, mikrosomy, centrosom i augrat siateczkowy Golgiego (strefa Golgiego).

/pierwsze przemiany w procesie spermiogenezy polegają _na ^zdzieleniu się centrosomu na dwa centriole. Jeden z nich przesuwa się'w kierunku jądra (główny 'centriol przedni) i przylega do niego, drugi zaś, obwodowy, wytwarza cieniutką nitkę, która wysuwa się poza obręb cytoplazmy komórki i wydłuża coraz bardziej. Nitka ta jest zawiązkiem włókna osiowego witki plemnika. Aparat siateczkowy Golgiego przesuwa się na biegun jądra, przeciwległy do przytykającego do jądra centriolu, i przekształca się w akr osom. Centriol obwodowy prżysuwa się do centriolu przedniego i ulega podziałowi na dwie części: jedna tworzy płytkę, pozostającą przy centriolu przednim, druga zaś pierścień, przesuwający się na obwód komórki wzdłuż wydłużającej się nici. Centriol przedni i przednia część centriolu obwodowego stanowią węzły szyjki . dojrzałego plemnika. Mitochondria układają się w spiralną nić, otaczającą włókno osiowe w odcinku przylegającym do główki, czyli we wstawce. Jądro spermatydy zmniejsza się, staje się owalne, chromatyna jego ulega znacznemu zagęszczeniu. Przesuwa się ono z położenia centralnego na obwód komórki, tworząc zawiązek główki plemnika. Błona komórkowa w czasie spermiogenezy ulega kontrakcji i pofałdowaniu. Zostaje ona przebita prawdopodobnie przez akrosom leżący na przodzie jądra, po czym jądro wraz z akroso-mem wysuwają się z cytoplazmy. W plemniku dojrzałym cytoplazma tworzy jedynie . cieniutką osłonkę wokół jądra, szyjki wstawki i wici. J Proces spermatogenezy; w kanalikach, nasieniotwórczych przebiega Iw-pWnych cyklach. Cykl trwa od momentu wytworzenia się sperma-togonii do chwili wysunięcia się do światła kanalika wykształconego plemnika.

Dla określenia czasu potrzebnego dla przejścia całego procesu spermatogenezy przez jedną komórkę posłużono się radioaktywnym fosforem. P³² pobierany z krwi zostaje w jądrach wbudowany w kwas desoksynukleinowy (DNA) jąder komórkowych młodych spermatocytów I rzędu, i potem nie ulega wymianie. Dlatego możliwe było przy zastosowaniu techniki radio-autografii określenie czasu trwania spermatogenezy od czasu wstrzyknięcia P³² do czasu, kiedy znakowane plemniki ■ pojawią się w świetle kanalika.

Czas ten wynosi u tryka około 30 dni i z tego wyliczono, że cały czas spermatogenezy wynosi około 49 dni (Ortavant, 1956). U buhaja pojawienie się znakowanych plemników w kanalikach jest nieco późniejszy (około 40 dni).

Tkanka jąder wykazuje ogromną aktywność w wytwarzaniu plemników. 1 gram tkanki jądra buhaja wytwarza przeciętnie dziennie 9X10“ plemników (Wiliet i Ohms, 1957) to znaczy około 6000 plemników na minutę.