37701 SL371930

KRZEMIANY WYSPOWE

Krzemiany wyspowe stanowią najprostsze związki w grupie minerałów krzemianowych. Zawierają one nie połączone ze sobą tetraedry [SiO*]⁴Wśród kn wyspowych występuje wiele ważnych minerałów skałotwórczych.

OLIW INY - (Mg.Fc^ISiO^

OHwiny stanowią grupę, minerałów będących składnikami skał magmowych

ogólnym wzorze (Mg^cjalSiCU), którego skrajnymi członami sąforsteryt - Mg^SiO-i] i fojait -

FeztSiOł]. Oliwin właściwy (chryzolit) zawiera od 70 do 90% mol. forsterytu oraz 10 do 30% mol- fojaitu.

. t ’ • i li; »    ■

' Postać występowania. wszystkie oliwihy krystalizują w układzie rombowym, makroskopowa postać kryształów jest rzadko widoczna, gdyż z reguły występują

jedynie osobniki wrosłe.

Pokrój kryształów, grubotabliczkowy lub krótkosłupkowy, nieraz prawie izometryczny.

Barwa: u oliwinów właściwych bardzo charakterystyczna, oliwkowozielona, niekiedy z odcieniem lekko żółtawym, Silniej żelaziste odmiany bywają ciemniejsze, aż do

oliwkowobrunatnych.

Połysk¹ szklisty, tłustawy.

Rysa: szara.

Twardość: 6,$-7,0.

Lupliwość: słaba, często prawie niedostrzegalna.

Gęstość: 3,3 g ’ cm*¹.

WYSTĘPOWANO

Oliwiny stanowią łatwo wietrzejący składnik skal malinowych zasadowych takich jak bazalt. gabro oraz uhrazasadowych, takich jak dunit i perydotyt

Oliwiny są minerałami mało odpornymi chemicznie Już w warunkach magmowych ulegają często wtórnym przeobrażeniom, przechodząc przeważnie w agregaty piroksenów, amfiboli, magnetytu łub innych minerałów Przemiany zachodzące w oliwinach pod wpływem pary wodnej prowadzą do rozkładu, którego produktami są minerały z grupy serpentynu oraz magnezyt, chalcedon i inne Mała odporność oliwinów na wietrzenie powoduje, że minerały te me występują w skałach osadowych ani w glebach.

GRANATY - (Mg.FcjjALlSiCLJj

Granaty stanowią dużą grupę minerałów izostrukturalnych (tzn. wykazujących bardzo podobną budowę, lecz różniących się składem chemicznym), będących krzemianami metali dwuwanośdowych (wapnia, magnezu, zełaza, manganu) i trójwartościowych (żelaza, glinu, chromu). Największe znaczenie skałotwórcze mają granaty właściwe.

Postać występowania: wszystkie granaty krystalizują w układzie regularnym.

Pokrój kryształów: kryształy izometryczne, najczęściej w postaci dwunastościanu rombowego.

Barwa: różna w zależności od składu chemicznego - granaty właściwe mąją barwę czerwoną, czasami krwistoczerwoną, częściej wiśniowoczerwoną, nieraz z, odcieniem lekko liliowym lub bmnatnawym. Inne minerały tej grupy mogą mieć barwy od żółtych, żóhawobrunatnycb i zielonóbrunatnych, przez szmaragdowozielone, czerwone aż po prawie czarne.

Połysk szklisty lub tłusty, niekiody .zbliżony do diamentowego Rysa biała.