38382 P1190794

133

13*

V obrębie grupy śląskiej w ciąga epoki brązu boa wyjątku wyetępo-mi oiałopolny obrządek pogrzebowy. Przeważnie da płaskich cmentarzyskach zakładano groby ciałopalne popielnicowe. V okresach starszych groby były wyposażane w niedużą ilość ceramiki. Często znajdowała się tylko popielnica nakryta misą. Nieliczne były naczynia - przystawki. Stopniowo w IV 1 V okresie opoki brązu wzrastała ilość przystawek w grobach a* do kilkunastu i więcej naczyń. Obok popielnicowych przez cały czas występowały taft groby ciałopalne Jamowe, stosunkowo najlioz-nioj reprezentowane w podgrupie glubozyokiej w 111 okresie opoki brązu. Do bardziej oryginalnych należą występują00 aa cmentarzysku w Kietrzu woj. Opole groby zakładane w dużych owalnych Jamach o długości do chodzą oej do k - 5 metrów. ¥ obrębie jamy nożna wyróżnić pozostałości podłużnaJ, w przybliżeniu czworobocznej trumny wykonanej z kłody drewnianej, zawierającej na dnie warstwę opalonych kości. Wśród kości bywały rozrzuooae ozdoby i Inne przedmioty brązowe oraz paciorki szklana#, nieraz przepalone w ogniu stosu. Nielicznie w ty oh grobach występowała osramika. V wielu przypadkach na dnie jamy grobowej stwierdzono zarysy oztsreoh lub niekiedy tylko dwóch jam po słupach, pomiędzy którymi umieszczona była trumna. Groby togo rodzaju, określane jako groby typu kletrzańsklego, datowane na HZ okres epoki brązu, nakryte były pierwotnie nasypami ziemnymi, wokół których grupowały się mole, płaskie groby ciałopalne. Sytuacja stwierdzona w Kietrzu nie ma dotąd analogii na innych cmentarzyskach kultury łużyckiej. Przypomina ona nieoo sytuację obserwowaną w grupie oaakańakisj środ-kowodunajsklej kultury pól popi sini 00 wy oh.

V ciągu HI okresu epoki brązu grupa śląska przeżywali pierwszy okres znacznego rozwoju. Miały w tym czasie miejsoe przesunięcia się grup ludności grupy śląskiej na dalsze tereny, 00 zapoczątkowało rozwój dalszych podgrup w Czechach północno-wschodnich, w zaohodnlej Ma-łopoleoe i w północnej części śląska wraz z przyległą częścią Wielkopolski. V następnym /IV/ okresie epoki brązu nastąpiło zmniejszenie się aktywności omawianej grupy. Natomiast w V okresie tej epoki grupa śląska wysunęła się ponownie na czołowe miejsoe w obrębie całej kultury łużyckiej. Przez cały czas swego rozwoju grupa śląska silnie oddziaływała na sąsiednie 1 na dalsze grupy kultury łużyckiej.

b. Grupa sasko-łużyoka

Zajmowała obszar Saksonii wraz z Łużyoarai, zachodnią partię Dolnego śląska, wschodnią Thryngię 1 sięgała do północnych i zachodnich Csscb. V jej obrębi* można wydzielić kilka lokalnych podgrup. Podgrupa saska zajmowała wschodnią ozęśó Saksonii. Centralną jej część tworzy duże skupienie osadnicze rozmieszczone nad łabą, na odcinku od Drezna po miasto Kiesa. Podgrupa llpsko-altonburska zajmowała zachodnią część Saksonii, obszary położone we wschodniej ozęśel dorzecza BiałoJ Elstery i w dorzecza Muldy, w okolicach Lipska, Borny, Crinuny i Altenburga. Podgrupa gómołużyoka zajmowała Górne Lużyoe 1 w jej obrębie można wydzielić dwa wyraźne sępienia osadniczo: zachodnie - nad Sprewą w okolioaoh Budzlszyna i wschodnie - nad Nysą Łużycką w okolicach Żyt a wy i Zgorzelca. Podgrupa dolnołużyoka zajmowała tereny Dolnych Łużyo, w okolicach Chociebuża, Fors tu, Gubina 1 żar. Podgrupa wschodnioturyńska - najbardziej ku zachodowi wysunięta spośród lokalnych jednostek związany oh z kulturą łużycką, Jest reprezentowana przez zgrupowania stanowisk w dolinie górnej Solawy, w kotlinie Yogtlandu 1 w okolicach Gery nad Białą EU.sterą. Podgrupa północnoozoska zajmowała teren półnoonych Czech, nad Labą, w okolicach Li tomie rzy o i Ust i nad Łabą. Podgrupę chebską tworzą stanowiska zgrupowane w Kotlinie Chebskiej nad górną Ohrzą, w zachodnich Czechach.

Grupa sasko—łużycka uformowała się podobnie jak grupa śląska u schyłku IZ okresu epoki brązu, zapewne na podłoża kultury przedlu-życklej. V rozwoju tej grupy wyróżnia się w obrębie epoki brązu pięć faz. Faza najstarsza, ze schyłku H okresu epoki brązu, znana Jest dotąd tylko na terenie podgrupy saskiej i gómołuźyekieJ • Charakteryzuje się występowaniem naczyń wazo waty oh o cylindrycznej szyi, dzbanków 1 kubków, niekiedy zdobionych małymi guzkami na brauśou lub u nasady szyi. Pojawiają się także misy profilowane 1 garnki o esowatym profilu. Faza wczesna Jest datowana na HI okres epoki brązu, zwłaszcza na jego starszą część /Brąz D/. Charakteryzuje się występowaniem ceramiki guzowej typu saskiego /o duży oh talerzowa tych guzach/. Prócz tego spotyka się misy profilowane i garnki o esowatym profilu /tabl. XXIX, 1-3/* Faza trzeola, o oharokterze przejściowym pomiędzy środkowym a młodszym okresem epoki brązu, datowana na młodszą ozęśó III okresu epoki brązu /Hallstatt A^/, reprezentowana jest w dalszym oiągit przez ceramikę guzową. Zaczyna się wówozas pojawiać zdegonorowany ornament guzowy na naczyniach wasowatyoh. Li-oznio występują naczynia wazowa te dwustożkowate o ostrym salonie, zdobione karbami na załomie i grupami poziomych kresek nad załomem, a pionowych kroeok pod załomem. V dalszym ciągu występują bszuche naczynia o esowatym profilu, misy profilowane, a liczniej zaczynają się pojawiać ozorpakl stożkowate /tabl, XXIX, b-7/. Czwarta faza, datowana na XV okras opoki brązu, przynosi zanik oeromiki guzowej■

V dalszym cl igu pospolite są wszy dwustożkowate o ostrym załomie,