39862 Zdjęcie0267 (4)

jajnikowym w/insinć zaczyna zsizwyczaj kilkanaście pęcherzyków, z których na jczęściej tylko jeden dojrzewa i wydala owocyt II rzędu w czasie owulacji. Inne pęcherzyki ulegaj:) ntrezji

Alre/jn |ięclicr/yków |)icrwolnych i małych pęcherzyków wzrastających polega na zmniejszaniu się owocyt u i komórek otaczających i na ich zaniku przez rcsorpcję. Na miejsce pęcherzyka wrasta tkanka łączna zrębu.

Większe pęcherzyki rosnące ulegają olrezji przez wrastanie do ich warstwy ziarnistej odnóg tkanki łącznej wraz z naczyniami krwionośnymi oraz przez wrastanie komórek ziarnistych do jamy pęcherzyka Towarzyszy temu przerost (h\>IH’i tro[)hia) komórek warstwy wewnętrznej osłonki pęcherzyka. Prowadzi to do zapadnięcia pęcherzyka, degeneracji komórek ziarnistych i przerośnięcia tkanką łączną. Jedynie komórki warstwy wewnętrznej osłonki pęcherzyka mogą przetrwać w dobrym stanic i dawać początek komórkom śródmiąższowym jajnika (gruczołowi śródmiąższowemu).

Cykl jajnikowy

Cykl jajnikowy jest szeregiem zmian slruktury i czynności jajnika powtarzających się w czasie życia rozrodczego kobiety co 28 dni. Składa się z fazy pęcherzykowej, czyli fnliktilnriicj, czyli estrogenowej, oraz fazy lutcnlnej, czyli jirogcsłcrouowcj.

Na początku każdej kolejnej fazy Iblikiilarnej 10—20 pęcherzyków pierwotnych zaczynu wzrastać pod wpływem zwiększonego stężenia folilropiny (FSH) we krwi (ryc. 24.7). Pod wpływem FSH komórki ziarniste uwalniają do płynu

Wyiszt ośiodkt mózgu

Przysadka gruczołowa

Ciotko

FSH LH—► żółte

pąctier zyków lojuikowych

Owuloęjp.

Estrogeny

Ityc. 2*1.7. lUgulncja linrniuimlnit czynności jajniku. Plusy oznaczają pobudzenie, a minusy

hamowanie. om

OzieA Cyklu    K

Hyc. 2*1.8. Zmiany stężenia estrogenów, progestcrnnu. LII i M5II we kr

jajnikowego.

pęcherzykowego i do krwi 17-lł-eslradiol (najhardziej czynna rornin csin.oc-nów). Stężenie estrogenów we krwi się zwiększa,, osiągając apogeum 11 Ig _t|_nj cyklu (ryc, 24.8).

Jednocześnie stężenie estrogenów w płynie jednego i pęcherzyków slajc I wystarczająco duże, aby utrzymywać dalszy wzrost pęcherzyka Ihv. ml/.i:ilu j..si | We krwi stężenie estrogenów jest tak duże, źe Immujc to wydzielanie PSI | HH przysadkę (przez ujemne sprzężenie zwrotne). Pęcherzyki wzrastające, w kińiycti pjynie nie ma wystarczająco dużego stężenia estrogenów dla podtrzymywania dalszego wzrostu — wobec zmniejszenia się stężenia l*S!l ulegają nirc/.|i. Jedynie pęcherzyk (niekiedy dwa lub więcej), który zgroiitąd/if dużo estrogenów, rozwija się dalej i staje się pęcherzykiem dojrzałym.

Duże stężenie estrogenów we krwi wywołuje fazę wzrost ową, czyli profilem* cyjną, w błonie śluzowej macicy, zmiany w nabłonku jajowodu i pochwy ora/-zmiany istoty międzykomórkowej Lkanki łącznej właściwej całego organizmu kobiety. W 13—14 dniu cyklu następuje gwałtowne zwiększenie stężenia lulropiny (LI-I) we krwi, co doprowadza 14 tlnia cyklu do owtiłacji.

Pod wpływem LIT od 14 dnia cyklu jajnikowego następuje rozwój ciałka żółtego, którego komórki uwalniają progesteron. Slężenic progesteronu we krwi zwiększa się do 22—23 dnia cyklu, wywołując fazę wydzichiiczą, czyli sckrccyjną. w błonie śluzowej macicy.

Jeśli po owulacji nic ma zapłodnienia, to ciałko żółte (nazywane ciałkiem żółtym menstruacyjnym) zanika. Jeśli zapłodnienie iiaslępnjc. to w ok. 7 dm później zarodek wszczepia się w błonę śluzową macicy. Komórki syncyluMrolo-blaslu wszczepionego zarodka wydzielają gonadolropiny (głównie LII), u pod ich wpływem ciałko żółte menstruacyjne przekształca się w ciałko żółte ciążowe

Cykl jajnikowy jest zatem regulowany przez PSI l i LII, które pozmlają pod kontrolą gonadoliberyny (LI-J/FŚIl-RII) podwzgórza. W regulacji cyklu Bfl nikowego biorą udział nie tylko te lionnony, lecz lak/jc inne^ miejscowe i układowe, a wśród nich: inhibina F (aug. fcmalc - żeński), kłom hamuje wydzielanie FSH przez przysadkę, oraz hormony (czynniki) blokujące i stymulujące receptory dla LII. Schemat regulacji cyklu jajnikowego podam* B nie 24.7.

fl