41393 IMGs49

We współczesnej psychologii rozwojowej (także w rozwoju dziecka ni*.

szczególną wagę pozytywnego nastawienia & HHp(H W pierwszych miesiącach po urodzeniu dla dziecka mniej waż* tn, *w słyszy; ważniejszy jest sposób, w jaki się do niego zwracamy $ więc eaąagia wpływająca m.in. na melodię mowy, jej rytm, akcent. Dzieę. fe»)mchfloe oczy się także kochać Toteż warunkiem skutecznego uczenia się AŃcki mesłyszącego jest nie tyi ko jego akceptacja, ale miłość do niego od. btema droga wzrokowe-shichowo-wibracyjną.

Wychowanie dKhwe umożliwia, przynajmniej w pewnym stopniu, w większości dzieci kontrole za pomocą słuchu początkowo odruchowo wv-dawanych dźwięków i krzy k : głużenie), a w dalszej kolejności rozwijającego «c języka j gaworzenie i prewerbalne zachowanie językowe). Stwarza zatem szansę, że dziecko me będzie nieme i język (mowa) będzie się kształtować w sposób zbbzony do naturalnego procesu przyswajania języka, jaki cechuje dzieci dyszące Dodatkowy czynnik sprzyjający rozwojowi języka dziecka, a jedbocześme przyczyniający się do rozwoju czytania z ust, to naturalna ddoanosc memcwlecia. także mesłyszacego. do koncentrowania uwagi m twarzy i fiendeneja do naśladowania bodźców mnnicziiycb . W związku z tym, ■dna matki, obojga rodziców, będzie m.in. umożliwianie mu naśladowanie SBssukj. ruchów artykuiacyjnycb związanych z mówieniem, wyrażaniem emocji i uśmiechanie się do niego. Ważne jest zwracanie uwagi dziecka na bodźce dźwiękowe t wibracyjne, towarzyszące aktowi mówienia, przez jego noszone na rekach, opieranie i kładzenie na klatce piersiowej i jednoczesne •knoR

Wychów urn słuchowe jest istotne także z uwagi na to, że drogi słuchowe niemowlęca ok są w pełni jeszcze ukształtowane i okres życia dziecka do 12-14 ancwęcy jest szczególnie ważny. Okres ten musi być szczególniej^ nofcawioe wyk orzysr/warsy dla dostarczania niemowlęciu różnorodnych doznań i wrażeń dźwiękowych, przydatnych w późniejszym okresie w kształtowaniu wę aśdawąidl pojęć dźwiękowych. W razie braku ich dostatecznej liiMmiHica ■nepncypa funkcja ośrodkowego układu nerwowego nie btc dhte fOójfik być w pełni wykorzystana i pojęcia werbalne będą kształtowane W Ipoafib nieadekwatny Zwolennicy wychowania słuchowego (niem. audiii* ^g; hórgerichteier Spracherwerb) pod*

jt|

fc*w»fc%MM*

d|Pf tabdnpw narządem słuchu. Model węgierski, w dtieci w wieku od 2 miesięcy do 2 lat więdnie.

kreślają w związku z tym, że wychowanie odwołujące się przede wszystkim do zmysłu wzroku inaczej ukierunkowuje rozwój dziecka, gdyż mózg korzysta z innych wzorców i doświadczeń. Zatem totalna komunikacja albo znaki migowe towarzyszące mowie dźwiękowej dostarczają innych sygnałów, przede wszystkim wizualnych, które przesłaniają! tłumią doznania dźwiękowe¹¹⁰.

Z kolei zwolennicy wychowania w języku migowym oraz zwolennicy bilingwizmu, podkreślając znaczenie okresu krytycznego w rozwoju językowym, zwracają uwagę na niebezpieczeństwo, w przypadku wyłącznego skupienia się na wychowaniu słuchowo-językowym, nieprzyswojenia przez dziecko w sposób dostateczny żadnego języka, tj. ani języka fonicznego ani języka migowego — z ewidentną dla niego szkodą, a także, że im później dziecko z uszkodzonym słuchem zacznie sobie przyswajać język migowy (po 5 r. życia), tym jego kompetencja językowo-migowa będzie niższa .

Należy jednak zauważyć, ustosunkowując się do zwolenników bilingwizmu i przedstawianych przez nich argumentów, że zarówno obecny postęp, jaki dokonuje się w naukach medycznych, w mikroelektronice i akustyce, a także postęp w metodyce nauczania - umożliwiają nam dziś rezygnację, w większości przypadków dzieci z uszkodzonym słuchem, z koncentrowania się w ich wychowaniu na poziomie przedszkolnym na wykorzystywaniu i preferowaniu języka migowego. Mimo już odkrytych i ciągle odkrywanych możliwości wychowania osób z uszkodzonym słuchem z pomocą metod manualnych to już istniejące, współczesne możliwości wychowania słuchowo-językowego stawiają pod znakiem zapytania sens masowego wykorzystywania tych metod.

Wychowanie słuchowe ma duże znaczenie dla następnych etapów rozwoju językowego i wpływa hamująco na spontaniczne kształtowanie się prymitywnych form języka migowego. Jest ono najważniejszym z wymienionych trzech celów wychowania w okresie niemowlęcym. Jego skuteczność uzasadniają następujące przesłanki natury biologicznej, poparte gruntownymi badaniami. Są to:

- fazowość rozwoju zmysłów,

^1,0 S. S c h m i d-G i o v a n n i n i, Horen und Sprechen. Anleitungen zur auditiv~verbalen Erziehung hOrgeschtidigter Kinder, Wyd. Intemntionales Beratungszentnim Meggen, 1966, *. 14.

^,,ł Shawn Neal M a h s h i e, Educating Deaf Childręn Bi/ingualty. With łnsighi and Application from Sweden and Denmark, Copyright 1995, Pre-Collcgc Programs Gallaudet University, a także: O. S a c k s, Summie Stimmen. Reise in die Welt der Gehóriosen, R oh wolt. Reinbek bel Hamburg 1995, s. 57-58.

111