45195 skanuj0446

takie procesy jak: skala działalności, intensywność konkurencji, bariery wejścia, rentowność, stabilność udziałów w rynku, stabilność technologii. Takie podejście jest wyrazem uznania uniwersalnych prawidłowości w rozwoju sektorów. Atrakcyjność sektora jest zatem oceniana w zależności od fazy cyklu jego rozwoju.

Praktyczne znaczenie macierzy wzrostu/udziału, ze względu na fragmentaryczne ujęcie konkurencyjności oraz atrakcyjności sektora i zbyt prostą strukturę, jest obecnie niewielkie. Natomiast macierz ta odegrała bardzo ważną rolę jako wzorzec dalszych rozwinięć. Macierz firmy McKinsey ujmuje wiele czynników determinujących konkurencyjność firmy oraz atrakcyjność sektora, ponadto skala ocen jest tu bardziej rozbudowana. Model stanowi bardzo cenne narzędzie w planowaniu strategicznym, choć nie jest pozbawiony wad, a mianowicie nie ujmuje zjawisk ewolucji sektora i perspektyw jego wzrostu. W praktyce szeroko stosowany jest model oparty na cyklu życia, gdyż wykorzystuje w analizie strategicznej uniwersalne prawidłowości rozwoju sektora.

Modele portfolio mają bardzo duże znaczenie w zarządzaniu strategicznym w firmach zdywersyfikowanych. Choć ich zastosowanie oparte jest na oczywistej zasadzie: „jeżeli dana jednostka jest dobra i działa w atrakcyjnym sektorze - to powinno się ją rozwijać”, to znaczenie tych modeli polega na tym, że:

1)    ujmują w sposób syntetyczny rezultaty analizy strategicznej wewnętrznej (pozycja konkurencyjna firmy) oraz zewnętrznej (atrakcyjność sektora) i w ten sposób ułatwiają wykorzystanie wyników tych analiz,

2)    skłaniają do identyfikacji wiodących wpływów zewnętrznych i wewnętrznych na strategię firmy; wybór określonej metody portfolio oznacza przyjęcie pewnych wpływów za zasadnicze,

3)    skłaniają do opracowania i zastosowania jednolitej i pogłębionej metodologii oceny pozycji konkurencyjnej oraz atrakcyjności dla wszystkich jednostek oraz wszystkich sektorów,

4)    formalizacja ocen atrakcyjności branży oraz konkurencyjności (w tym określanie wag) wpływa na pogłębienie analiz i uświadomienie wielu nie-zauważanych do tej pory zależności; modele portfolio rozwijają więc metody analizy strategicznej,

5)    graficzne metody prezentacji pozycji jednostek i sektorów dają jasny obraz firmy, co wpływa pozytywnie na planowanie rozwoju.

Można stwierdzić, że same macierze portfolio to tylko określony sposób (w tablicach) prezentacji wyników analizy strategicznej wewnętrznej i zewnętrznej. Wartość tych modeli polega na usprawnieniu metod analizy strategicznej oraz formułowania strategii. Forma prezentacji wyników narzuca systematyczną, jednolitą metodologię analiz strategicznych. Skłania do pogłębienia analiz, uświadamia stosowane podejście i syntetyzuje obraz firmy. Modele portfolio stanowią metody o wysokim stopniu sformalizowa-

162