396 Podsumowanie
Co z tych przewidywań wynika dla przyszłości zagospodarowania turystycznego. Można uznać, że sześć zasadniczych wniosków.
Po pierwsze, najbliższe lata mogą przynieść spadek aktywności na światowym rynku turystycznym. Jeżeli kryzys gospodarczy będzie duży, będzie to dotyczyć zarówno turystyki zagranicznej, jak i krajowej. Przy słabszym kryzysie, spadek aktywności może wystąpić głównie w odniesieniu do niektórych regionów świata oraz form turystyki (prawdopodobnie nastąpi zmniejszenie rozmiarów turystyki zagranicznej). W obu przypadkach można liczyć się ze zmniejszeniem się skali inwestycji turystycznych, co znajdzie odzwierciedlenie w powstawaniu mniejszej liczby hoteli, zahamowaniu rozbudowy lotnisk, zatrzymaniu prac modernizacyjnych w komunikacji drogowej itp. Nie oznacza to jednak, iż inwestycje będą wstrzymywane lub nie podejmowane. Pojawi się prawdopodobnie zjawisko polegające na dążeniu do rozwijania inwestycji przy mniejszych nakładach finansowych, co jednak wpłynie na nieco niższy standard infrastuktury turystycznej, np. zamiast hoteli 5-gwiazdkowych w miejscowościach nadmorskich pojawi się więcej obiektów 4- i 3-gwiazdkowych.
Po drugie, w niektórych rejonach świata - przeżywających w latach 90. XX w. prawdziwy boom turystyczny - może wystąpić znaczne ograniczenie inwestyq’i w zakresie zagospodarowania turystycznego. Może tak się stać np. w Irlandii, Meksyku, a może również w Chińskiej Republice Ludowej. Jednocześnie w krajach, gdzie ostatnie lata przyniosły pierwsze większe inwestycje turystyczne (zwłaszcza niektóre państwa Afryki, Bliski Wschód), proces ten może ulec zahamowaniu. Na ograniczenie inwestycji w tych państwach może mieć również wpływ utrzymujące się napięcie w stosunkach międzynarodowych.
Po trzecie, zmiany demograficzne w krajach wysoko rozwiniętych (starzenie się ludności) - przy założeniu, że nie dojdzie do załamania się ich gospodarek - spowodują, że wśród turystów wzrośnie udział osób starszych. Może to oznaczać mniejsze zapotrzebowanie na pewne rodzaje infrastruktury turystycznej, a większe na inne. Jednocześnie wzrost liczby turystów w starszym wieku, często osób o ograniczonej sprawności fizycznej (czasami również psychicznej), spowoduje, iż w urządzeniach i usługach turystycznych będą coraz częściej stosowane rozwiązania pod kątem osób niepełnosprawnych. Sprzyjać temu będzie również prowadzona od co najmniej kilkunastu lat kampania na rzecz nie wyłączania (niezależnie od wieku) osób niepełnosprawnych z różnych sfer życia społecznego.
Po czwarte, widoczne od lat 90. przechodzenie coraz większej liczby turystów od modelu wypoczynku nazywanego 3S do zachowań turystyczno-rekreacyjnych określanych jako kierowanie się zasadą 3E, powinno spowodować pojawienie się zapotrzebowania na zupełnie nowe formy zagospodarowania turystycznego. Istniejące już obecnie tzw. wioski tematyczne mogą stopniowo wyprzeć tradycyjne parki rozrywki, na terenach zabudowanych dotychczas hotelami z basenami, kortami tenisowymi itp. mogą pojawić się centra edukacyjno-rozrywkowe i kulturalno-rozrywkowe, urządzenia rekreacyjno-sportowe nie tylko pozwalające na zwiększenie sprawności fizycznej, ale i na przeżywanie silnych emocji.
Po piąte, coraz większa świadomość ekologiczna turystów może spowodować jeszcze większy wzrost zainteresowania terenami chronionymi. To z kolei będzie oznaczało